Ứng dụng chuyển đổi số: Tăng hiệu quả trong ngành thủy lợi

Tại diễn đàn, ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, nhấn mạnh: Việc ứng dụng chuyển đổi số phải bắt đầu từ nâng cao nhận thức và năng lực cho đội ngũ trong toàn ngành; đồng thời, bổ sung công nghệ tiên tiến để nâng cao độ chính xác và độ tin cậy của công tác dự báo trong bối cảnh biến đổi khí hậu có diễn biến phức tạp.

Ông Phong cho biết việc lắp đặt hệ thống SCADA và các thiết bị đóng-mở tự động chỉ có ý nghĩa nếu đi kèm với quy trình vận hành, quản lý chặt chẽ, để đảm bảo khả năng chịu đựng thiên tai và thích ứng linh hoạt. Theo ông, đầu tư vào thủy lợi thông minh cần hướng tới mục tiêu đa chức năng: phục vụ sản xuất nông nghiệp, cấp nước sinh hoạt, phòng chống thiên tai và bảo vệ môi trường. Việc đầu tư ban đầu đòi hỏi phải được duy trì, đồng bộ và hiệu quả trong thời gian dài.

Ông Phong cũng cho biết: Trong thời gian tới, Cục sẽ phối hợp với đơn vị chuyển đổi số để xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật, hoàn thiện cơ sở dữ liệu chính xác, và kết nối dữ liệu hai chiều giữa trung ương và địa phương. Đồng thời, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành để hình thành hệ thống thủy lợi thông minh, thích ứng và phát triển bền vững trong thời đại số.

Đơn vị đi đầu trong ứng dụng chuyển đổi số là Công ty TNHH Một thành viên Quản lý Khai thác Dịch vụ Thủy lợi TP. HCM. Ông Nguyễn Văn Đam, Giám đốc công ty, cho biết: Hiện đơn vị quản lý hơn 60 trạm SCADA, 50 camera giám sát, 10 trạm quan trắc chất lượng nước, cùng 1 trung tâm điều hành tích hợp. Họ đã triển khai phần mềm quản lý tài sản, hệ thống dự báo nhu cầu nước, cơ sở dữ liệu GIS, ứng dụng tưới trực tuyến, và văn phòng điện tử. Các giải pháp này giúp tiết kiệm nước khoảng 30% so với trước khi áp dụng. Ngoài ra, đơn vị còn sử dụng máy vớt rác tự động, flycam giám sát, phòng thí nghiệm nước để hỗ trợ công tác vận hành.

Ông Đam cho rằng việc áp dụng công nghệ như AI vào điều hành, tích hợp dữ liệu vào chương trình chuyển đổi số chung của thành phố sẽ là bước tiếp theo. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ vận hành để đáp ứng các yêu cầu mới trong kỷ nguyên chuyển đổi số.

Tuy nhiên, quá trình triển khai không thiếu khó khăn. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Cà Mau, cho biết địa phương đã thành lập Trung tâm Quan trắc, tích hợp dữ liệu từ lĩnh vực thủy lợi và thủy sản, hướng tới dữ liệu dùng chung toàn ngành. Nhưng khi đưa vào vận hành, thiết bị từ nhiều nguồn khác nhau có sự không tương thích, dẫn đến khó khăn trong tích hợp dữ liệu.

Một số thiết bị do tổ chức quốc tế tài trợ sau thời gian dùng đã hư hỏng, buộc phải nhập linh kiện thay thế với chi phí cao. Thậm chí, dữ liệu của các trạm quan trắc truyền về máy chủ ở nước ngoài cũng tạo ra hạn chế trong quản lý chủ động tại địa phương.

Ở TP. Cần Thơ, theo ông Mai Hồng Tâm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, việc ứng dụng vẫn mang tính nhỏ lẻ, thiếu đồng bộ. Mặc dù có một số dự án chống ngập đô thị bước đầu đạt hiệu quả, nhưng nhiều thiết bị không đáp ứng điều kiện thực tế. Ông đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét giao nhiệm vụ cho các viện, doanh nghiệp sản xuất thiết bị phù hợp trong nước; đồng thời mở rộng nguồn kinh phí hỗ trợ cho các địa phương triển khai chuyển đổi số trong lĩnh vực thủy lợi.

Các đại biểu tại diễn đàn nhận định tương lai ngành thủy lợi sẽ gắn chặt với các công nghệ số như: Dự báo nguồn nước và xâm nhập mặn theo thời gian thực; mạng lưới giám sát thông minh hỗ trợ canh tác thích ứng biến đổi khí hậu; hệ thống AI tự động thu thập, chuẩn hóa dữ liệu nguồn nước để xây dựng dữ liệu dùng chung.

Một số địa phương kiến nghị tập trung vào vấn đề chuẩn hóa giao tiếp giữa hệ thống thiết bị, nâng cao khả năng sai số, và đảm bảo tính ổn định trong vận hành.

Thanh niên Nghệ An chung tay làm thủy lợi, vệ sinh môi trường