25% cá nước ngọt trên thế giới có nguy cơ tuyệt chủng do tác động của biến đổi khí hậu

Theo bản cập nhật hôm 11/12 của sách đỏ toàn cầu về các loài nguy cấp được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) công bố, 25% loài cá nước ngọt trên thế giới đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Số liệu này cảnh báo tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu do con người gây ra đối với các sinh vật trên hành tinh.

Đánh giá trên được IUCN công bố tại hội nghị về biến đổi khí hậu COP28 tổ chức tại UAE do Liên hợp quốc chủ trì. Trong đó, IUCN cũng phản ánh các mối đe dọa của biến đổi khí hậu đối với cá hồi Đại Tây Dương, rùa xanh và cây gỗ gụ.

"Biến đổi khí hậu đang đe dọa sự đa dạng sinh vật trên hành tinh, làm suy yếu khả năng của thiên nhiên trong việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản của con người", Tổng Giám đốc IUCN Grethel Aguilar nhấn mạnh.

Trong số gần 15.000 loài cá nước ngọt được đánh giá, có 25% loài có nguy cơ tuyệt chủng và trong số đó ít nhất 17% đang phải gánh chịu hậu quả của biến đổi khí hậu, bao gồm dao động mực nước và chuyển mùa.
Các loài cá nước ngọt cũng bị đe dọa bởi ô nhiễm, đánh bắt quá mức, các loài xâm lấn, bệnh tật, đập và khai thác nước. Ô nhiễm ảnh hưởng đến 57% loài cá nước ngọt có nguy cơ tuyệt chủng.

Theo chuyên gia về cá nước ngọt của IUCN - bà Kathy Hughes, hơn một nửa số loài cá đã được biết đến trên thế giới sống ở môi trường nước ngọt (nồng độ muối dưới 1,05%) và không thể thiếu trong hệ sinh thái.
"Cá nước ngọt cần thiết cho hàng tỷ người sống dựa vào hệ sinh thái nước ngọt, cũng như hàng triệu người sống dựa vào nghề cá. Đảm bảo hệ sinh thái nước ngọt được quản lý tốt, duy trì dòng chảy tự do với đủ nước và chất lượng nước tốt... là cần thiết để ngăn chặn sự suy giảm loài và duy trì an ninh lương thực, sinh kế cũng như nền kinh tế", bà Kathy Hughes nhấn mạnh.

Theo Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF), có ít nhất 200 triệu người trên toàn cầu dựa vào cá nước ngọt làm nguồn protein chính.

Đánh giá của IUCN cũng cho thấy, quần thể cá hồi Đại Tây Dương được phân loại là gần bị đe dọa, đã giảm 23% trong giai đoạn từ năm 2006 đến 2020, dù đây là loài sống ở cả nước ngọt và nước mặn.

Cũng theo đó, IUCN cho rằng sự nóng lên toàn cầu đang ảnh hưởng đến "tất cả các giai đoạn" trong vòng đời cá hồi Đại Tây Dương, làm giảm nguồn thức ăn sẵn có, cho phép các loài ngoại lai xâm lấn mở rộng phạm vi và làm tăng nguy cơ chết non của cá hồi mới sinh do ô nhiễm nguồn nước, chủ yếu từ khai thác gỗ và nông nghiệp.