Bãi rác Đa Phước sẽ hết công suất và đóng cửa vào năm 2024

Theo số liệu từ Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh, khối lượng chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) phát sinh trên địa bàn hiện nay khoảng 9.800 – 10.000 tấn/ngày.

Theo Đồ án quy hoạch xử lý chất thải rắn TP.Hồ Chí Minh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050, dự báo đến năm 2025 lượng rác sinh hoạt sẽ tăng đến 13.000 tấn/ngày. Và khối lượng này có thể lên đến 16.600 tấn/ngày vào năm 2030.

Toàn bộ lượng rác thải được thu gom, vận chuyển về các nhà máy xử lý chất thải đang hoạt động trong 2 Khu liên hợp xử lý chất thải rắn của Thành phố, gồm Khu xử lý Tây Bắc, huyện Củ Chi (Công ty Vietstar với công nghệ sản xuất compost và Công ty Tâm Sinh Nghĩa với công nghệ đốt không phát điện) và Khu xử lý Đa Phước, huyện Bình Chánh (Công ty VWS với công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh).

Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố đã từng nhìn nhận công nghệ chôn lấp rác phù hợp ở thời điểm đầu tư nhưng gần đây đã bộc lộ điểm yếu là khó xử lý triệt để mùi hôi.

Theo Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia mà Thủ tướng phê duyệt, yêu cầu tỉ lệ chôn lấp rác ở đô thị giảm còn 30% năm 2025 và 10% năm 2030. TP. Hồ Chí Minh đặt ra mục tiêu giảm tỉ lệ chôn lấp rác còn 20% vào năm 2025 (hiện nay trên 70%).

Trong đó, 80% lượng rác phát sinh sẽ được xử lý bằng công nghệ tiên tiến đốt rác phát điện và tái chế, hướng tới năm 2030 có 100% lượng rác được xử lý hoàn toàn theo công nghệ này, không phải chôn lấp.

Để hoàn thành mục tiêu này, cuối năm 2019 nhà máy tích hợp xử lý chất thải rắn Vietstar và nhà máy xử lý, đốt rác của Công ty cổ phần đầu tư - phát triển Tâm Sinh Nghĩa (nằm trong Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc) lần lượt được khởi công và dự kiến đưa vào hoạt động cuối năm 2020, nhưng đến nay cả hai nhà máy vẫn chưa hoàn thành.

Trong khi đó, ba dự án chuyển đổi công nghệ xử lý rác khác của Công ty Xử lý chất thải Việt Nam, Công ty cổ phần Tasco và Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.Hồ Chí Minh vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện thủ tục pháp lý về đầu tư.

Theo tính toán, hai nhà máy của Công ty cổ phần Vietstar và Công ty cổ phần đầu tư - phát triển Tâm Sinh Nghĩa đến năm 2025 mới hoàn thiện, nếu các thủ tục trôi chảy. Còn các dự án khác khó có thể hoàn thiện vào thời gian trên.

Bên cạnh đó, công suất xử lý tối đa của Công ty cổ phần Vietstar và Công ty cổ phần đầu tư - phát triển Tâm Sinh Nghĩa là 4.000 tấn/ngày.

Điều này có nghĩa dù các nhà máy trên có hoàn thiện cũng không đạt được chỉ tiêu đặt ra. Chưa kể, hiện tại hợp đồng giao rác của Thành phố cho hai đơn vị này chỉ có 2.200 tấn/ngày.

Trước thực tế trên, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xin UBND TP. Hồ Chí Minh xem xét, gia hạn thêm hai năm để có thêm thời gian chuẩn bị cơ sở vật chất hoàn thành mục tiêu đặt ra.

Trong thời gian này, sở kiến nghị Thành phố giao Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tổ chức thẩm định hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng nhà máy xử lý chất thải rắn và thu hồi năng lượng tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc bằng phương thức PPP theo đúng quy định hiện hành để kịp thực hiện các nội dung tiếp theo.

Đồng thời sở này sẽ cùng tổ công tác liên ngành thẩm định các dự án xử lý chất thải rắn trên địa bàn Thành phố chưa được cấp chủ trương đầu tư dự án chuyển đổi công nghệ xử lý để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Còn về khu xử lý rác Đa Phước, năm 2020 giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Toàn Thắng cho biết khu chôn lấp này sẽ đầy công suất thiết kế và bị đóng cửa vào năm 2024.

Theo lãnh đạo Sở tài nguyên và Môi trường, hiện nay, bãi chôn lấp của Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn Việt Nam (VWS) tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước được TP.Hồ Chí Minh giao xử lý 6.000 - 6.800 tấn rác/ngày theo hình thức chôn lấp hợp vệ sinh.

Tuy nhiên, công nghệ của bãi rác Đa Phước là công nghệ chôn lấp nhiều năm qua trở thành "điểm nóng" về môi trường, khi người dân liên tục phản ảnh mùi hôi phát tán từ bãi chôn lấp rác của công ty này.

Câu chuyện mùi hôi phát sinh từ bãi rác Đa Phước không phải là mới, các cơ quan chức năng Thành phố, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhiều lần kiểm tra, xử lý.

Và chính VWS cũng đã có nhiều giải pháp xử lý môi trường nhưng cứ vào tầm mùa mưa, khi gió tây nam xuất hiện thì người dân khu vực dưới gió như khu Phú Mỹ Hưng, khu Nam Thành phố... đều than phiền mùi rác lại gây ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Theo kế hoạch, nếu muốn tiếp tục hoạt động, VWS phải chuyển đổi công nghệ xử lý rác sang đốt rác phát điện khoảng 3.000 tấn rác/ngày, chấm dứt việc chôn lấp.

Hiện nay UBND Thành phố đã có chỉ đạo tại Công văn số 1097/UBND-ĐT ngày 27 tháng 3 năm 2023 giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng các Sở ngành liên quan yêu cầu Công ty VWS hoàn thiện hồ sơ pháp lý trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với việc tiếp nhận, xử lý vượt công suất thiết kế so với Hợp đồng giao nhận và xử lý CTR ký ngày 28/2/2006 giữa Sở Tài nguyên và Môi trường với Công ty VWS.