– Trước thực trạng xử lý hàng tồn đọng, Bộ Tài chính cho rằng cần sớm có biện pháp xử lý dứt điểm toàn bộ các lô hàng phế liệu hiện nay, đặc biệt là các lô hàng phế liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

>>> Tạm đình chỉ khai thác cát trên sông Hồng, sông Lô

>>> ĐBSCL: Cảnh báo mặn có khả năng xâm nhập sâu 40-50 km trong tháng 4

Ảnh minh họa

Theo thống kê của Bộ Tài chính, tính đến ngày 15/2, có hơn 23.000 container phế liệu đang lưu giữ tại cảng biển thuộc cục hải quan các tỉnh, thành phố. Trong số này, các container lưu giữ trên 90 ngày kể từ ngày hàng đến cửa khẩu chưa làm thủ tục hải quan là 9.825 container (con số này vào thời điểm 30/11/2018 là 10.124 container), tiếp theo là 7.048 container lưu giữ dưới 30 ngày và 6.580 container lưu giữ từ 30 ngày đến 90 ngày.

Lượng hàng phế liệu lưu giữ nhiều nhất (bao gồm cả container lưu giữ dưới 30 ngày, từ 30 – 90 ngày và trên 90 ngày) tại Bà Rịa – Vũng Tàu với 9.468 container, tiếp theo là Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh với lần lượt 6.082 container và 4.689 container.

Với 9.825 container đã lưu giữ trên 90 ngày, Bộ Tài chính cho biết đã có văn bản chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố thông báo tìm chủ hàng. Các đơn vị đã thông báo tìm chủ với 9.444 container, kết quả lượng container có người đến nhận hoặc xác định được chủ hàng là 955 container (chiếm tỷ lệ 9,7%). Còn lại 8.870 container, tức là 90,3% vẫn vô chủ.

Trước thực trạng này, Bộ Tài chính cho rằng cần sớm có biện pháp xử lý dứt điểm toàn bộ các lô hàng phế liệu hiện nay, đặc biệt là các lô hàng phế liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính thành lập Tổ công tác liên ngành, trong đó, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) là Tổ trưởng Tổ công tác liên ngành chịu trách nhiệm chỉ đạo điều hành, phân công nhiệm vụ cho các thành viên để xử lý hàng tồn đọng.

Lượng hàng phế liệu tồn nhiều nhất là ở Bà Rịa-Vũng Tàu với 9.468 container, tiếp theo là Hải Phòng và TPHCM với lần lượt 6.082 container và 4.689 container.

Với 9.825 container đã lưu giữ trên 90 ngày, Bộ Tài chính cho biết đã có văn bản chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố thông báo tìm chủ hàng.

Tuy nhiên, sau khi thông báo tìm chủ hàng mới có 955 container (chiếm tỷ lệ 9,7%) được xác nhận chủ hàng, còn 8.870 container không có người đến nhận.

Theo Bộ Tài chính, hiện tại, việc yêu cầu các hãng tàu vận chuyển các lô hàng tồn đọng ra khỏi lãnh thổ Việt Nam gặp nhiều khó khăn. Vướng mắc chủ yếu do các thủ tục thực hiện tái xuất các lô hàng.

Bộ Tài chính cho rằng, cần sớm có biện pháp xử lý dứt điểm toàn bộ các lô hàng phế liệu hiện nay. Kiên quyết, quyết liệt yêu cầu các hãng tàu vận chuyển các lô hàng tồn đọng là phế liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Cùng với đó là các thành viên tổ công, bao gồm: Bộ Tài nguyên và Môi trường (Tổng cục môi trường), Bộ Giao thông Vận tải (Cục Hàng hải Việt Nam), Bộ Quốc phòng (Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, thành phố), lãnh đạo Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố nơi có phế liệu tồn đọng.

Về phương án xử lý, Bộ Tài chính đề xuất cần thành lập Hội đồng xử lý hàng hóa tồn đọng để kiểm kê, phân loại hàng, xác định rõ hàng hóa tồn đọng là chất thải, chất thải nguy hại, phế liệu tồn đọng đạt hay không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.

Sau kiểm kê, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án xử lý: Phương án thứ nhất là bán đấu giá lô hàng là phế liệu đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.

Đối với lô hàng là chất thải, chất thải nguy hại, phế liệu không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, cơ quan hải quan yêu cầu hãng tàu có trách nhiệm thực hiện việc vận chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Trường hợp hãng tàu không thực hiện, cơ quan hải quan lập danh sách các hãng tàu để làm cơ sở kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu biện pháp cưỡng chế, xử lý hoặc dừng việc cấp phép ra, vào cảng biển Việt Nam.

Quá 30 ngày kể từ ngày cơ quan hải quan thông báo nhưng hãng tàu chưa thực hiện vận chuyển lô hàng đó ra khỏi lãnh thổ Việt Nam, Hội đồng xử lý hàng hóa tồn đọng sẽ quyết định biện pháp xử lý bằng hình thức tiêu hủy. Chi phí tiêu hủy trích từ tiền thu được sau khi bán đấu giá đối với lô hàng là phế liệu đạt quy chuẩn quốc gia về môi trường.

Phương án thứ hai là bán đấu giá toàn bộ các lô hàng tồn đọng, bao gồm cả hàng phế liệu đạt và không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường. Doanh nghiệp trúng đấu giá có trách nhiệm tiêu hủy với các lô hàng là chất thải, chất thải nguy hại, phế liệu không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.

Tuy nhiên, với phương án hai, Bộ Tài chính cho rằng việc lựa chọn doanh nghiệp tham gia đấu giá để mua hàng hóa tồn đọng gặp nhiều khó khăn do chi phỉ tiêu hủy rất lớn, các doanh nghiệp sẽ không mặn mà tham gia. Do đó, Bộ Tài chính đề xuất lựa chọn phương án 1.

Trước đó, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản 2227/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng về việc xử lý phế liệu nhập khẩu đang tồn đọng tại các cảng trên cả nước.

Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các địa phương thành lập Tổ công tác liên ngành (Bộ Tài chính là tổ trưởng) để xử lý phế liệu nhập khẩu đang tồn đọng tại các cảng trên cả nước, theo đúng quy định tại Nghị định 29/2018/NĐ-CP về trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân và các quy định pháp luật có liên quan.

Ngọc Anh (t/h)