Cống ngăn mặn lớn nhất miền Trung sắp đưa vào vận hành

Cống thủy lợi sông Lèn là cống ngăn mặn, giữ ngọt lớn nhất miền Trung, lớn thứ 2 cả nước sau cống Cái Lớn - Cái Bé (tỉnh Kiên Giang). Dự án nâng cấp hệ thống thủy lợi sông Lèn (Thanh Hóa) và sông Hoàng Mai (Nghệ An) được Quỹ hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc tài trợ, cho vay theo hình thức ODA. Hệ thống thủy lợi sông Lèn khởi công tháng 6/2021, còn hệ thống sông Hoàng Mai chưa triển khai.

Công trình có tổng mức đầu tư hơn 1.610 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn ODA gần 1.250 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của trung ương và địa phương (khoảng 360 tỷ đồng). Dự án do Ban quản lý Trung ương các dự án thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) làm chủ đầu tư.

Hạng mục trọng tâm của hệ thống thủy lợi sông Lèn là công trình đầu mối sông Lèn đoạn hạ lưu tiếp giáp giữa hai huyện Nga Sơn và Hậu Lộc (Thanh Hóa) chiếm hơn 630 tỷ đồng. Tại đầu mối này có ba hạng mục trọng tâm là cống ngăn mặn, âu thuyền và đường giao thông.

Cống quy mô cấp 2, gồm ba khoang với chiều rộng mỗi khoang 40 m. Hệ thống cống này tạo thành những con đập di động có thể trữ nước ngọt và ngăn nước mặn từ biển xâm nhập vào đất liền. 

Hạng mục quan trọng và khó thi công nhất là ba cửa van, mỗi tấm nặng hơn 200 tấn (cao 7,7 m, rộng 45 m) đã lắp đặt và đang thử tải. Con đường dài 405 m, rộng 7,5 m nối hai bờ sông Lèn, có chức năng hỗ trợ vận hành dự án cống ngăn mặn, giúp người dân hai bờ sông đi lại thuận lợi đã được thảm nhựa, lắp hộ lan. Đơn vị thi công đang sơn vạch kẻ đường, lắp đèn chiếu sáng, biển báo giao thông.

Ban quản lý dự án cho biết, các nhà thầu đang huy động nhân công hoàn thiện hạng mục cuối cùng như lắp trang thiết bị trong khu nhà điều hành, xây bờ kè, nạo vét lòng sông, hoàn trả mặt bằng và trồng cây xanh tạo khuôn viên quanh dự án. 

Hiện cống thủy lợi ngăn mặn sông Lèn đã đạt trên 90% khối lượng. Dự kiến trong tháng 8, cống thủy lợi sông Lèn sẽ vận hành thử và nghiệm thu, bàn giao vào cuối năm nay.

Sau khi hoàn thành, cống ngăn mặn, giữ ngọt cùng hệ thống thủy lợi sông Lèn sẽ cấp nước tưới cho hơn 18.800ha đất canh tác, hơn 4.400ha nuôi trồng thủy sản, tiêu thoát cho hơn 3.900ha; cấp nước sinh hoạt cho khoảng 613.000 người dân, phục vụ chăn nuôi cho gần 460.000 gia súc, cấp nước cho hơn 1.600ha khu công nghiệp, kết hợp giao thông thủy bộ và góp phần cải thiện môi trường sinh thái.

Dự án hệ thống thủy lợi sông Lèn nhằm nâng cao khả năng kiểm soát mặn, cải tạo môi trường sinh thái và ứng phó với biến đổi khí hậu. Ban đầu dự án dự kiến hoàn thành sau 2 năm (tháng 6/2023), nhưng sau đó phải gia hạn, một phần do chịu tác động từ đại dịch Covid-19.