Cụ thể hóa mục tiêu nông nghiệp xanh: Nâng cao hành động giảm phát thải trong trồng trọt
Tại Hà Nội sáng 22/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức hội nghị công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050”. Đây được xem là bước đi quan trọng trong tiến trình chuyển đổi xanh tuần hoàn của ngành nông nghiệp, đồng thời là cam kết quốc gia rõ ràng trước cộng đồng quốc tế về trách nhiệm ứng phó biến đổi khí hậu.
Theo Đề án, đến năm 2035, lĩnh vực trồng trọt sẽ góp phần giảm ít nhất 15% tổng phát thải khí nhà kính so với năm cơ sở 2020. Hướng tới năm 2050, 100% diện tích các loại cây trồng chủ lực sẽ áp dụng quy trình canh tác giảm phát thải; đồng thời xây dựng nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho sản phẩm nông nghiệp. Mỗi tỉnh, thành phố sẽ triển khai ít nhất 1 mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng, và toàn quốc thí điểm ít nhất 15 mô hình đủ điều kiện phát triển tín chỉ carbon.

Đề án xác định 6 nhóm nhiệm vụ lớn như: Tái cơ cấu cây trồng theo vùng sinh thái; áp dụng gói kỹ thuật giảm phát thải; xây dựng hệ thống đo, báo cáo, thẩm định (MRV); tổ chức mô hình sản xuất thực hành tốt; phát triển thị trường tín chỉ carbon; nâng cao năng lực và nhận thức người sản xuất.
Khi áp dụng rộng rãi, Đề án được kỳ vọng mang lại nhiều lợi ích, giảm chi phí đầu vào canh tác (phân bón, nhiên liệu, thuốc BVTV), tăng hiệu suất và giá trị sản phẩm. Tiếp cận thị trường giá trị cao hơn: nông sản “phát thải thấp” có thể gia tăng giá bán từ 10-25% so với sản phẩm thông thường. Cải thiện môi trường đất, nước, giảm phát thải CO₂ và CH₄, đề án ước tính có thể giảm 8-11 triệu tấn CO₂ tương đương mỗi năm. Tăng khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực sản xuất cho người nông dân, thúc đẩy kinh tế xanh ở nông thôn.
Tuy nhiên, nhiều rào cản vẫn tồn tại, hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình MRV cho cây ngoài lúa còn yếu và chưa đồng bộ. Nhận thức và năng lực kỹ thuật tại địa phương còn khoảng cách; nguồn lực tài chính chưa mạnh để triển khai rộng. Cơ chế tín chỉ carbon trong nông nghiệp chưa hoàn thiện, hạ tầng dữ liệu, truy xuất nguồn gốc còn hạn chế.
Với Đề án này, ngành trồng trọt đang bước vào một giai đoạn chuyển đổi mang tính chiến lược, từ sản xuất giản đơn sang sản xuất có trách nhiệm với môi trường và biến đổi khí hậu. Như Thứ trưởng Hoàng Trung khẳng định: “Đề án không chỉ là một chương trình chuyên môn, mà là phong trào hành động quốc gia, là lời cam kết của nông nghiệp Việt Nam trước thế giới về trách nhiệm ứng phó biến đổi khí hậu và con đường phát triển xanh, bền vững.”