Đề xuất gói bảo hiểm xã hội tự nguyện mới linh hoạt hơn, hấp dẫn hơn

Ba gói bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện mới linh hoạt, hấp dẫn là chế độ thai sản, chế độ ốm đau và chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em đang được đề xuất bổ sung vào BHXH tự nguyện nhằm thu hút người dân tham gia.

Gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ thai sản

Theo Bộ LĐ-TB&XH, đề xuất về gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách BHXH tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi về thai sản khi người lao động sinh con.

Người lao động khi tham gia sẽ được hưởng chế độ nếu đủ điều kiện đóng BHXH tự nguyện từ đủ 12 tháng trở lên và không được nhận BHXH một lần.
Theo Tờ trình, ưu điểm của gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động đang trong độ tuổi sinh đẻ, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên, nhược điểm của gói này chính là khó cân đối về tài chính nên cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước và không đảm bảo sự tham gia lâu dài, bền vững do có thể phát sinh lựa chọn ngược. Đặc biệt khi người lao động chuẩn bị mang thai mới tham gia, sau khi sinh con hưởng chế độ sẽ không tiếp tục tham gia BHXH.

Ảnh minh họa

Gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ ốm đau

Gói BHXH tự nguyện thứ 2 được Bộ LĐ-TB&XH đề xuất là gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ ốm đau. Theo đó, gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách BHXH tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) nhưng bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi NLĐ gặp rủi ro ốm đau (tối đa 30 ngày trong 1 năm) với điều kiện NLĐ đang đóng BHXH tự nguyện và không được nhận BHXH một lần.

Về ưu điểm, gói này có thể thu hút sự tham gia của nhóm NLĐ có nhiều nguy cơ gặp rủi ro ốm đau, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện.

Song nhược điểm của gói này chính là cần đến sự hỗ trợ (bù) của ngân sách nhà nước vì việc quy định NLĐ đóng là không khả thi. Bên cạnh đó, mức độ thu hút phụ thuộc rất lớn vào mức trợ cấp được hưởng và mức độ thuận tiện trong thủ tục, hồ sơ giải quyết hưởng chế độ.

Gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em

Gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách BHXH tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động tham gia BHXH tự nguyện có con dưới 6 tuổi (được hưởng trợ cấp hàng tháng bằng 350.000 đồng/con cho đến khi con đủ 6 tuổi) với điều kiện người lao động đang đóng BHXH tự nguyện và không được nhận BHXH một lần.

Ưu điểm của gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có con dưới 6 tuổi, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện.

Cũng theo Bộ LĐ-TB&XH, nhược điểm của gói này chính là cần sự đóng góp thêm của người lao động (1,5%) và vẫn cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước (với quy định tỷ lệ đóng 1,5% khó đảm bảo khả năng cân đối do tỷ lệ đóng này được Tổ chức Lao động quốc tế tính toán trên giả định tham gia của phần lớn những người thuộc đối tượng).

Minh Anh (T/h)