Gỗ cẩm và các cách nhận biết chính xác

Cây gỗ cẩm là gỗ gì?

Gỗ tự nhiên được biết đến là một dòng vật liệu truyền thống quen thuộc trong cuộc sống của dân tộc ta suốt từ thời xa xưa cho đến ngày nay. Cùng với nhu cầu này thì hiện nay trên thị trường có rất nhiều chủng loại để mọi người có thể thoải mái lựa chọn. Trong đó được biết đến là một loại gỗ quý được đánh giá cao về chất lượng cũng như tính thẩm mỹ thì gỗ cẩm là cái tên được nhiều người réo gọi. Tuy nhiên trong thực tế không phải ai cũng hiểu rõ về loại gỗ này cũng như là cách phân biệt chúng chính xác. Vì vậy trong bài viết dưới đây Hoàng Gia Vũ sẽ cùng mọi người đi sâu vào tìm hiểu về dòng vật liệu này.

Gỗ cẩm là một thân gỗ của một loại cây thuộc họ Đâu có tên khoa học là Dalbergia Tonkinensis Prain. Đây là loại vật liệu có họ hàng rất đông với nhiều chủng loại và được goi theo những đặc trưng nổi bật để dễ phân biệt như: cẩm lai, cẩm thị, cẩm sừng, cẩm chỉ,… Loại cây gỗ này thường phân bố chủ yếu ở các nước Đông Nam Á như: Lào, Campuchia, Thái Lan,… và ở nước ta thì được trồng chủ yếu ở các tỉnh phía Nam. Ngoài ra hiện nay loại cây này còn được gây giống và trồng làm cây thương phẩm ở một số nước khu vực Nam Phi.

Ở nước ta hiện nay thì gỗ cẩm được xếp vào nhóm những loại gỗ quý hiếm thuộc nhóm I theo danh sách sắp xếp và phân loại gỗ được khai thác và sử dụng. Tuy nhiên do nguồn gỗ đã cạn kiệt đến mức báo động nên chúng được đưa vào sách đỏ Việt Nam ở nguy cơ tuyệt chủng, do đó bị cấm khai thác và sử dụng. Vì vậy trên thị trường hiện nay chủ yếu là gỗ được nhập khẩu từ các nước Nam Phi tuy có chút thua kém so với nguồn gỗ Việt Nam hay Lào nhưng vẫn sở hữu rất nhiều ưu thế nổi bật.

Gỗ cẩm thuộc nhóm mấy?

Để trả lời cho câu hỏi gỗ cẩm lai thuộc nhóm mấy thì các chuyên gia khẳng định gỗ cẩm lai là gỗ quý hiếm, thuộc nhóm IA trong bảng xếp loại gỗ quý.

Thừa hưởng những đường vân gỗ đẹp, độ bền chắc chắn theo thời gian đủ tốt và giá trị kinh tế cao khi được ứng dụng làm đồ mỹ nghệ, đồ nội thất cao cấp, trang trí những công trình kiến trúc lớn, gỗ cẩm lai Việt Nam thực sự sẽ không làm bạn thất vọng nếu có thể sở hữu chúng.

Có mấy loại gỗ cẩm hiện nay?

Cios 4 loại gỗ cẩm phổ biến

Cây gỗ cẩm  (trắc lai)

Cẩm lai là loại cây mà giá trị gỗ được xếp vào hạng cao, cẩm lai thuộc nhóm cây họ đậu, phân bố ở các tỉnh Tây Nguyên và miền Nam như: ĐăkLăk, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Tây Ninh, Đồng Nai. Gỗ cẩm lai là loại gỗ có tốt độ sin trưởng chậm, phù hợp với những nơi đất ẩm ven sông suối hay đồng bằng, feralit xám trên cát kết hay phù sa cổ có tầng dày, thoát nước. Cây ưa sáng, lúc nhỏ chịu nóng.

Cây gỗ cẩm lai có chiều cao từ 20 - 25m đường kính khoảng 40 - 60cm, vỏ màu xám tro, tán cây xòe rộng, hình dù lá kép lông chim dày 15 - 18cm, hoa nhỏ màu lam nhạt, quả hình đậu dẹt, hạt hình thận dẹt màu đen nhạt.

Gỗ cẩm lai là loại gỗ khá phổ biến nên rất dễ để phân biệt với những loại gỗ khác, với chất gỗ tốt, rất đanh và chắc, vân gỗ nét đẹp, điều đặc biệt là gỗ này rất bền với thời gian, đây chính là loại gỗ rất được ưa thích là các đồ thủ công mĩ nghệ, trang trí và đồ tiện khảm.

Gỗ Cẩm Lai là dòng gỗ thuộc nhón IA, là nhóm gỗ được cảnh báo và xếp vào danh sách cần được bảo tồn của thế giới.

Có nơi người ta phân loại gỗ Cẩm Lai theo nguồn gốc xuất xứ là gỗ Cẩm Lai Nam Phi, gỗ Cẩm Lai Lào và gỗ Cẩm Lai Việt Nam. Tuy nhiên thì nhiều người không phân biệt được nguồn gốc nên thường dựa vào màu sắc cùng các yếu tố bên ngoài để phân loại.

Tùy màu sắc và đặc điểm bên ngoài mà gỗ Cẩm Lai được phân chia thành 2 loại cơ bản phổ biến nhất là gỗ Cẩm Lai đỏ và gỗ Cẩm Lai đen, chúng được sử dụng làm đồ nội thất cao cấp như giường tủ, bàn ghế, tủ bếp gỗ Cẩm....

Gỗ Cẩm Lai đỏ

Gỗ Cẩm Lai đỏ là loại gỗ khan hiếm và có giá trị cực kỳ cao. Giá trị gỗ sẽ tăng lên theo tuổi thọ của cây và đường kính của thân gỗ. Cấu tạo gỗ Cẩm Lai đỏ có độ cứng, chắc chắn và mùi thơm dịu nhẹ.

Gỗ Cẩm Lai đen

Được đánh giá có giá trị thấp hơn dòng Cẩm Lai đỏ nhưng giá trị sử dụng vẫn được đánh giá cao. Với bề mặt gỗ có độ bóng mịn cao nên sản phẩm làm từ nguyên liệu này bao gồm cả đồ nội thất có hình thức rất thu hút. Bên cạnh đó mùi hương của gỗ cũng có giá trị xua đuổi các loại côn trùng

Cây gỗ cẩm thị

Cẩm thị là loại cây thuộc họ thị, có chiều cao từ 12 - 18m, cỏ cây màu đen, cây cong queo, phân cành nhiều, mềm, gỗ cẩm thị thường phân bố ở các nước Đông Dương ( Việt Nam, Lào, Campuchia). Tại Việt Nam, cây gỗ cẩm thị được phân bố ở các tỉnh như Tây Nguyên, Khánh Hòa, Phan Rang. Ở Cam Rang gỗ cẩm thị được đánh giá rất cao không chỉ ở chất lượng mà còn ở tính thẩm mĩ.

Gỗ cây cẩm thị rất cứng, đanh trắc có tỷ trọng lớn, ít bị nứt vỡ hay mối mọt. Gỗ có nhiều vân, vân gỗ cẩm thị to hơn và nét hơn so với những loại gỗ khác nét hơn cả gỗ mun sọc, chính bởi nét độc đáo riêng biệt này nên gỗ cẩm thị được sử dụng rất nhiều trong sản xuất nhưng đồ mỹ nghệ hay thủ công cao cấp, với độ tương phản đen trắng giữa vân cẩm thị và màu gỗ cũng rất rõ nét đã tạo nên sự độc đáo của loại gỗ này đây cũng chính là loại gỗ có giá trị cao trên thị trường gỗ Việt Nam.

Gỗ cẩm chỉ

Là một trong những loại gỗ có vân gỗ rất đẹp, đúng như cái tên của nó, gỗ cẩm chỉ có những đường vân chạy dọc thân cây nên được người dân gắn cho cái tên là cẩm chỉ, trên thị trường hiện nay, gỗ cẩm chỉ có mức giá trung bình nên được sử dụng rất nhiều trong thiết kế những sản phẩm nội thất, những sản phẩm từ gỗ cẩm thị rất phù hợp với những gia đình có điều kiện kinh tế vừa phải, tuy nhiên việc lựa chọn gỗ cẩm chỉ chính là một lựa chọn cực kì thông minh.

Ngoài những đặc điểm chung, gỗ cẩm chỉ nổi bật với đường vân khá mảnh và nhỏ chạy khắp thân gỗ, mặt gỗ. Với tôm gỗ mịn vân gỗ không có quy luật và rất dày vì vậy gỗ cẩm chỉ có thể làm nên rất nhiều sản phẩm đẹp và lạ mắt.

Gỗ cẩm sừng

Gỗ cẩm sừng có màu đen sẩm tương tự nhưng gỗ mun sừng hay hương sừng tựa như sừng, gỗ này có mùi thum thủm một mùi rất khác biệt với những loại gỗ cẩm khác, nên được người dân gọi là cẩm thối.

Cẩm sừng là loại gỗ có vân rõ nét, có màu đen sẩm được dùng nhiều khi làm những đồ vật mỹ nghệ tạo nên những sản phẩm cực kì độc đáo, mang giá trị thẩm mĩ cao.

Cách phân biệt gỗ cẩm dễ dàng

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Chỉ

Gỗ cẩm chỉ là loại gỗ cẩm được yêu thích nhất hiện tại. Cẩm chỉ có vân gỗ rất nhuyễn, đường vân thường không theo bất kỳ quy luật nào, mỗi khúc gỗ cẩm đều nhìn giống như những bức tranh từ mẹ thiên nhiên ban tặng. Mặc dù mỗi loại gỗ đều có nét đẹp riêng nhưng một đặc điểm của những người mê gỗ cẩm thường là: Vô cảm khi nhìn thấy các loại gỗ khác. Bởi vì, họ đã bị mê hoặc bởi những đường vân đặc sắc, có 1 không 2 của cẩm.

Đặc điểm nhận dạng gỗ cẩm chỉ: Vân gỗ như những sợi chỉ chạy quay thân gỗ, vân gỗ thiên biến vạn hoá, sắc nét và rất dày đặc.Trong gỗ cẩm chỉ xuất hiện thêm 3 dòng nhỏ được anh em đam mê đồ gỗ săn đón đó chính là: Gỗ cẩm mắt quỷ, gỗ cẩm phèo, gỗ

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Sừng

Đặc điểm nhận dạng gỗ cẩm sừng: Cẩm sừng có màu đỏ đen, nhìn gần mới thấy được vân gỗ, chất gỗ cứng, bền như sừng. Vân cẩm sừng rất sắc nét. Cẩm sừng một số nơi còn gọi là cẩm thối nhưng thực tế rất ít khi có khúc cẩm sừng có mùi thối. Bình thường cẩm sừng nếu mới cưa xong có mùi thơm đặc trưng của gỗ, để lâu sẽ không còn mùi. Nhìn gỗ cẩm sừng rất dễ nhầm với 2 loại gỗ đó chính là gỗ muồng đen và gỗ mun sừng.

Gỗ cẩm sừng thường bị làm giả bởi gỗ muồng đen (gỗ chiu liu). Sự khác biệt cơ bản của gỗ cẩm sừng và gỗ muồng là ở độ cứng và vân gỗ. Gỗ muồng có màu sáng hơn, đường vân gỗ không sắc nét, gỗ rất dễ bị óp, chất gỗ mềm hơn. Giá thành gỗ muồn rẻ hơn rất nhiều so với gỗ cẩm sừng. Chính vì vậy, gỗ cẩm sừng thường bị làm giả bởi gỗ muồng.

Gỗ mun sừng và cẩm sừng đều có màu đen nên đôi khi anh em chơi đồ gỗ vẫn nhầm lẫn giữa 2 loại này. Điểm khác nhau chính là: Gỗ mun sừng có màu đen tuyền hoặc xanh đen, không có vân hoặc có rất ít vân, để lâu sẽ không thấy vân gỗ. Giá gỗ mun sừng cao hơn gỗ cẩm sừng. Gỗ cẩm sừng thì có mầu nâu đen, vân gỗ khá nhiều, vân gỗ không mất đi như gỗ mun sừng.

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Lai

Đặc trưng của gỗ cẩm lai: Gỗ màu đỏ, vân gỗ đẹp, nhạt màu hơn so với cẩm chỉ. Đặc biệt, gỗ cẩm lai có rác màu trắng tươi, không mối mọt. Chính vì vậy, khi chế tác sản phẩm gỗ cẩm lai thường để lại phần rác để các tác phẩm thêm cuốn hút và đặc sắc.

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Nghệ

Đặc trưng của gỗ cẩm nghệ: Cẩm nghệ có màu vàng, vân gỗ cầm nghệ thường kém hơn so với các loại cẩm khác nhưng chất gỗ, độ cứng, độ bền thì không hề thua kém. Điểm nổi bật của cẩm nghệ là gỗ sáng màu, dễ gây được sự chú ý của mọi người hơn so với các loại gỗ cẩm khác.

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Thị

Cẩm thị là loại gỗ cẩm có giá trị cao hơn một chút so với cẩm mắt quỷ, cẩm lông chuột. Gỗ cẩm thị có vân màu đen xem lẫn với thịt gỗ màu trắng ngà, vân và thịt phân biệt khá rõ ràng và sắc nét. Nhìn cẩm thị đôi khi người ta lầm tưởng là mun hoa (mun sọc). Nhưng điểm khác biệt cơ bản giữa cẩm thị và mun hoa chính là ở màu vân và thịt.

Màu vân của mun hoa là xanh đen, màu vân của cẩm thị là đen tuyền.

Đường vân của mun hoa thường là những đường kéo dài. Đường vân của cẩm thị đôi lúc kéo dài, đôi lúc chấm điểm nhìn giống như lông báo nên còn được gọi là gỗ cẩm da báo. Đây cũng chính là điểm nổi bật khiến cho giá gỗ cẩm thị cao hơn so với giá mun sọc.

Mun hoa phần màu đen của vân gỗ mun thường chiếm tỷ lệ cao hơn so với cẩm thị.

Khách hàng miền nam ưa thích cẩm thị, miền bắc thường thích mun hoa. Tìm hiểu thêm về các loại gỗ mun tại đây

Gỗ cẩm thị cực kỳ quý hiếm do tốc độ sinh trưởng và phát triển của cây rất chậm, cây lại hay bị thối tim. Mỗi năm cây chỉ ra một tán, hàng vài chục năm mới bắt đầu khai thác được.

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Thối

Gỗ cẩm thối (Gỗ cẩm ér un) gần giống gỗ cẩm sừng nhưng gỗ sáng màu hơn, ít vân đen hơn. Sở dĩ người ta gọi là gỗ cẩm thối bởi vì khi mới cắt gỗ có mùi thối như mùi phân lợn (ér un: theo tiếng dân tộc là phân lợn). Gỗ này có nhiều tại vùng Gia Lai, Đắc Lắc.

Gỗ cẩm thối rất giống gỗ cẩm sừng. Chất gỗ cẩm thối mềm hơn, nhẹ hơn, hay bị luỗng thân, thành phẩm đôi khi gỗ bị óp. Cẩm thối ít được sử dụng làm đồ thủ công mỹ nghệ do gỗ có mùi thối nên không có tác dụng phong thủy. Gỗ cẩm thối chất lượng không bằng các loại cẩm khác nhưng gỗ có thớ mịn, vân đẹp, cứng chắc, nằm trong nhóm 1. Cẩm thối thường được dùng làm bàn ghế, nội thất. Khi đã khô và PU rồi gỗ không còn mùi hối nữa. Cách nhận biết gỗ cẩm thối rất đơn giản: Tưới nước ấm lên gỗ để tầm 3 phút sau sẽ có mùi phân heo, rất khó chịu.

Cách Phân Biệt Gỗ Cẩm Nam Phi

Cẩm nam phi là loại gỗ có tính chất tương tự với gỗ cẩm Việt Nam nhưng được nhập từ Nam Phi. Gỗ màu đỏ, tương đối giống với cẩm lai nhưng giá trị kém hơn nhiều bởi vì cẩm nam phi thua cẩm Việt về tất cả mọi mặt: Độ cứng, vân đẹp, độ bền… nhưng cẩm Nam Phi có lợi thế là có gỗ đường kính lớn để làm các sản phẩm như lục bình, bàn ghế… Giá của cẩm Nam Phi cũng rẻ hơn nhiều so với các loại gỗ cẩm Việt. Mặc dù như vậy nhưng gỗ cẩm nam phi vẫn xứng đáng đứng ở nhóm 1A, giá gỗ cũng cao hơn so với các loại gỗ hương nam phi.

Gỗ cẩm hồng nam phi - Gỗ có thớ thô, vân đều, màu lúc mộc hơi hồng nên gọi là cẩm hồng. Gỗ cẩm hồng có rất nhiều ván lớn, độ cứng chắc tương đương với gỗ Lim việt nhưng vân đẹp hơn lim. Gỗ cẩm hồng là loại gỗ kém nhất trong các loại gỗ cẩm nhưng giá trị vẫn rất cao, thường dùng làm sập ngựa.

Ứng dụng của gỗ cẩm trong cuộc sống

Là một trong những dòng gỗ tự nhiên quý, cây gỗ cẩm được ứng dụng trong thiết kế nội thất và để đóng những đồ đạc cao cấp trong gia đình như; Tủ bếp gỗ cẩm, bàn ghế, giường ngủ, tủ quần áo, làm đồ mỹ nghệ, đồ chạm khảm, đồ nội thất tráng trí.

Tùy theo nhu càu sử dụng của mỗi gia đình và mỗi người mà lựa chọn loại gỗ cẩm có đặc tính phù hợp.

Trên đây chúng tôi vừa giúp các bạn tìm hiểu về gỗ cẩm với gỗ cẩm gồm mấy loại? cách phân biệt gỗ cẩm và ứng dụng của gỗ cẩm trong thiết kế nội thất gia đình.