Để bảo đảm an toàn, phòng chống ngập úng và giảm thiểu thiệt hại các công trình thuỷ lợi trong mùa mưa bão năm 2023, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình đã tăng cường giám sát, theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình mưa lũ, điều tiết lượng nước trong hồ hợp lý. Đặc biệt là triển khai thực hiện phương án bảo đảm an toàn công trình hồ chứa nhỏ, xung yếu và đang thi công.
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình, hiện nay, toàn tỉnh có 544 hồ chứa thủy lợi các loại; trong đó, có 49 hồ lớn dung tích từ 3 - 10 triệu m3, (chiều cao từ 15 m trở lên), 151 hồ đập loại vừa dung tích từ 0,5 - 3 triệu m khối (chiều cao đập từ 10 - 15 m), 344 hồ đập loại nhỏ dung tích từ 0,05 - 0,5 triệu m khối (chiều cao đập từ 5 - 10 m). Số lượng hồ đập hư hỏng, xuống cấp, chảy tràn cần được sửa chữa là 170 hồ. Đến nay, đã có 22 công trình hồ chứa đang được đầu tư sửa chữa (7 hồ đang thi công hoàn thiện các hạng mục; 15 hồ đang thực hiện các thủ tục nghiệm thu bàn giao).
Bà Nguyễn Thị Lan Thu, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình cho biết, nhằm sẵn sàng ứng phó với tình huống trong mùa mưa bão năm 2023, Chi cục đã phối hợp với các huyện rà soát toàn bộ hệ thống hồ chứa trên địa bàn tỉnh và cùng với Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Hòa Bình kiểm tra, rà soát, gia cố những hạng mục xuống cấp để có biện pháp xử lý kịp thời khi mùa mưa bão tới.
Thực hiện chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình, Chi cục đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn, xã, phường, thị trấn theo dõi chặt chẽ các bản tin thời tiết, dự báo tình hình mưa bão của cơ quan chuyên ngành khí tượng thủy văn. Bên cạnh đó, triển khai phương án bảo đảm an toàn, vận hành công trình thủy lợi tiêu nước phục vụ sản xuất, dân sinh. Đặc biệt, thực hiện nghiêm túc các công điện của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai và khoanh vùng diện tích có nguy cơ bị ngập lụt, úng để có phương án cụ thể, phù hợp với đặc điểm địa hình, tình hình mưa và năng lực công trình tiêu úng.
Theo ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Hòa Bình tại huyện Lạc Sơn, hiện nay, Chi nhánh Công ty quản lý 83 công trình hồ, đập, thuỷ lợi trên địa bàn huyện; trong đó, có 60 hồ chứa. Các hồ chứa có dung tích vừa và nhỏ, nhiệm vụ chủ yếu là tích nước phục vụ nhu cầu dân sinh, tưới tiêu, nuôi trồng thủy sản và chức năng phòng lũ cho hạ du.
Để đảm bảo quản lý, khai thác và bảo vệ các công trình thủy lợi, hàng năm Chi nhánh xây dựng phương án được các cơ quan chuyên môn của tỉnh phê duyệt. Ngay từ đầu mùa mưa bão, Chi nhánh đã phối hợp với các UBND các xã, thị trấn và đơn vị cơ sở kiểm tra, đánh giá toàn bộ các hạng mục công trình có nguy cơ mất an toàn để xây dựng phương án với phương châm "4 tại chỗ". Qua đánh giá trước mùa mưa bão năm 2023, toàn bộ các công trình do Chi nhánh công ty quản lý đều đảm bảo tưới tiêu và thoát nước chống ngập úng trong mùa mưa bão.
Bà Nguyễn Thị Lan Thu cho biết thêm, để thực hiện tốt việc ứng phó, bảo vệ công trình thủy lợi trước, trong và sau mùa mưa lũ năm 2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cũng đã chỉ đạo các huyện, thành phố và các đơn vị liên quan chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư, phương tiện dự phòng đảm bảo ứng phó ngay khi có sự cố xảy ra. Đồng thời, kiên quyết xử lý đối với các tổ chức, cá nhân không thực hiện quy định của pháp luật về quản lý an toàn công trình thủy lợi.
Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh yêu cầu các đơn vị liên quan thực hiện vận hành các hồ chứa theo đúng quy trình được phê duyệt; hồ chứa có cửa van xả lũ điều chỉnh mực nước hồ để chủ động đón lũ, bảo đảm tuyệt đối an toàn công trình, không xả lũ bất thường gây mất an toàn cho vùng hạ du; tích nước hợp lý đối với hồ chứa có dung tích trữ thấp.
Bên cạnh đó, Sở đôn đốc các đơn vị kiểm tra các công trình đang thi công, đảm bảo hoàn thành tiến độ thi công vượt lũ, chống lũ an toàn; tuyệt đối không thi công các hạng mục công trình chính trong mùa mưa lũ.
Mặt khác, Sở tăng cường truyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật về thủy lợi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, bảo đảm an toàn công trình; nâng cao nhận thức, năng lực ứng phó của người dân ở vùng hạ du đập; tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo vệ công trình thủy lợi…
Hàng năm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình đã đề xuất Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn bố trí kinh phí phân bổ cho các địa phương để chủ động trong việc tu sửa, nâng cấp các công trình thủy lợi bị hư hỏng. Đặc biệt, đối với các hồ chứa để đảm bảo công trình an toàn, phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất; lắp đặt hệ thống giám sát vận hành, thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du.
Trước đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình cũng đã ban hành công điện về chủ động phòng, chống sạt lở, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân trước và trong mùa mưa lũ.
Theo đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình chỉ đạo các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố chủ động triển khai công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; bảo đảm an toàn công trình thủy lợi, đê điều và chuẩn bị sẵn sàng hộ đê, chống mưa lũ trên địa bàn tỉnh; đồng thời, rà soát các điểm dân cư có nguy cơ sạt, trượt để bảo đảm tính mạng và tài sản của người dân; bảo đảm an toàn công trình đê điều, hồ đập và các khu dân cư năm 2023.
Trong đó cần tập trung các phương án sẵn sàng ứng phó đối với các khu vực, công trình trọng điểm về thiên tai có nguy cơ sạt lở cao. Tổ chức kiểm tra, rà soát, thống kê cụ thể các khu dân cư, trường học, cơ sở y tế, trụ sở cơ quan, doanh trại ven sông, suối, kênh, rạch, khu vực sườn dốc để kịp thời phát hiện khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở khi mưa lớn; kiên quyết tổ chức di dời hoặc có phương án chủ động chống sạt lở, sơ tán khi có tình huống xấu nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thiệt hại về tài sản cho người dân và cơ sở hạ tầng. Đồng thời có phương án hỗ trợ tái định cư, ổn định đời sống cho các hộ dân phải di dời.
