Kiên Giang: Sự cần thiết của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường

Xây dựng hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường.

Xây dựng môi trường giáo dục toàn diện

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường sẽ giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên bước đầu chủ động lựa chọn nội dung để xây dựng các chuyên đề dạy học trong môn học và các chuyên đề tích hợp liên môn phù hợp với việc tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực, sáng tạo của học sinh; sử dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực để xây dựng tiến trình dạy học theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Đồng thời có tác dụng tăng cường, mở rộng không gian lớp học cho học sinh với phương pháp “thực nghiệm”.

Hoạt động trải nghiệm được thực hiện trên cơ sở rà soát chuẩn kiến thức, kĩ năng chương trình hiện hành và các hoạt động giáo dục dự kiến sẽ tổ chức cho học sinh theo phương pháp dạy học tích cực, xác định các năng lực và phẩm chất có thể hình thành cho học sinh trong mỗi chủ đề được xây dựng ở các bộ môn trong nhà trường.

Theo thầy Lương Minh Bôn, hiệu trưởng trường THCS Nguyễn Du, thành phố Rạch Giá (Kiên Giang) thì khi thực hiện hoạt động trải nghiệm thực tế, tiết học phải đảm bảo nội dung, kiến thức theo quy định của phân phối chương trình phổ thông hiện hành và dựa trên thực tế tại địa phương. Phối hợp với các cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh, các địa danh của địa phương trong và ngoài tỉnh để xây dựng các chủ đề tiết học ngoài nhà trường xây dựng phải đảm bảo đáp ứng chuẩn kiến thức và kĩ năng của chương trình hiện hành; gắn kết kiến thức với thực tế địa phương; hoạt động học phải đảm bảo học sinh phải được trải nghiệm qua thực tế để đúc kết được kiến thức (học trải nghiệm).

Còn cô Vũ Thị Ngọc Lan, giáo viên trường THPT Bình Sơn (Hòn Đất, Kiên Giang) nhận định, tùy vào tình hình thực tế, nhà trường sẽ xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết cho từng chủ đề tiết học ngoài nhà trường trước khi triển khai đưa vào thực hiện các hoạt động trải nghiệm như: trải nghiệm làm nông dân vùng sông nước; làm người dân vùng ven biển Miền Tây; làm công nhân khu công nghiệp….

Đa dạng mô hình hoạt động trải nghiệm

Nghiên cứu khoa học là một hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Dựa trên các trải nghiệm nghiên cứu khoa học để phát hiện ra những cái mới về bản chất sự vật, về thế giới tự nhiên và xã hội để sáng tạo phương pháp, phương tiện kĩ thuật, sản phẩm mới cao hơn, có giá trị hơn, gần gũi với cuộc sống. Tổ chức cho học sinh nghiên cứu khoa học thông qua việc triển khai và vận động học sinh tham gia cuộc thi Khoa học kỹ thuật, Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn và cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp để học sinh xây dựng ý tưởng, trải nghiệm nghiên cứu khoa học.

Tổ chức các tiết học trải nghiệm thực tế trong nhà trường thực hiện giáo dục chuyển từ hướng tiếp cận nội dung sang hướng tiếp cận năng lực. Chú trọng việc tăng cường các hoạt động trải nghiệm thực tế nhằm giáo dục đạo đức, lối sống và rèn luyện kỹ năng cho học sinh.

Tổ chức các hoạt động phát triển toàn diện kĩ năng của học sinh

Nhà trường định hướng chỉ đạo các tổ chuyên môn, các tổ chức Đoàn, Đội xây dựng các Câu lạc bộ Đàn – Thanh nhạc, Múa, Bóng đá, Cầu lông, Tiếng Anh theo nhu cầu và sở thích của học sinh. Mỗi Câu lạc bộ là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những nhóm tạo môi trường giao lưu thân thiện, tích cực, tạo cơ hội để học sinh được chia sẻ những kiến thức, sự hiểu biết của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm, qua đó phát triển các kĩ năng của học sinh; giúp cho học sinh trải nghiệm, sáng tạo phát triển năng lực của mình.

Các kiến thức khoa học từ nhiều bộ môn vật lí, hóa học, sinh học, toán học…sẽ được lồng ghép khéo léo vào trong mỗi bài học, và mục đích sau cùng là làm ra các sản phẩm thực tế.

Do đó, lựa chọn chủ đề của dự án là vô cùng quan trọng, phải tăng dần cấp độ từ dễ đến khó, phải có sự hài hòa các môn khoa học để tránh sự nhàm chán cho học sinh, đặc biệt là hoạt động trải nghiệm phải gần gũi với đời sống hàng ngày. Trên tinh thần đó, những dự án có thể kể đến như: Sản xuất giá đỗ siêu sạch, sản xuất rau mầm cải hay làm đèn trung thu, cắm hoa, chế biến món ăn, trồng nấm, làm vườn cây học tập… Từ đó, các em không những có thêm nhiều kiến thức khoa học bổ ích mà còn được trang bị những kĩ năng mềm khác như: Làm việc nhóm, thiết kế tờ rơi, truyền thông, bán hàng…

Anh Đồng Xuân Trường, giám đốc Trung tâm hoạt động thanh thiếu niên tỉnh Kiên Giang đánh giá hiệu quả của các hoạt động trải nghiệm sáng tạo không những rèn cho các bạn tính tự lập mà còn giúp các thành viên trong gia đình gắn kết với nhau, nhà trường và gia đình cùng cộng đồng có mối quan hệ tương hỗ với nhau nhằm giáo dục, phát triển và hoàn thiện nhân cách của các em theo hướng Chân – Thiện – Mĩ.

Trương Anh Sáng