Lần đầu tiên phát hiện nhiều trường hợp ngộ độc thiếc cấp tính tại Việt Nam

Tiến sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết vừa tiếp nhận điều trị 6 bệnh nhân bị nhiễm độc thiếc, phần lớn nhiễm độc nặng. Tất cả trường hợp đều có nồng độ thiếc trong máu cao gấp chục lần ngưỡng cho phép. Đây là những trường hợp nhiễm độc thiếc cấp tính đầu tiên tại Việt Nam được phát hiện.

6 bệnh nhân này đều làm việc chung tại bộ phận nghiền nhựa tái chế ở công ty sản xuất mành rèm ở Thanh Miện, Hải Dương. Trước khi vào làm việc, tất cả đều khỏe mạnh, nhưng sau khi vào làm việc thời gian ngắn (ngắn nhất 4 ngày, dài nhất 1 tháng), công nhân có chung biểu hiện rối loạn tâm thần, mất trí nhớ, lú lẫn, kích động, hành vi bất thường.

Qua chụp cộng hưởng từ sọ não cho thấy có tổn thương chất trắng lan tỏa trên não, xét nghiệm máu có nhiễm toan chuyển hóa, hạ kali máu nặng.

Bệnh nhân nhiễm độc thiếc đang được điều trị tại trung tâm Chống độc.

Chuỗi phát hiện bệnh nhân bắt đầu từ một người 35 tuổi, nhập viện ngày 9/7 với biểu hiện rối loạn tâm thần, kích động, lẫn lộn, sau đó hôn mê. Trên phim cộng hưởng từ, não bệnh nhân có hiện tượng tổn thương chất trắng lan tỏa nặng nề, nhiễm toan chuyển hóa và hạ kali máu nặng. Bố bệnh nhân mới mất được 49 ngày và bản thân anh trục trặc trong tình cảm. Do đó khi xuất hiện các triệu chứng trên mọi người trong gia đình và người thân chỉ nghĩ đến yếu tố tâm thần. Bệnh nhân được đưa đến viện muộn khi các yếu tố bệnh chưa rõ ràng, diễn biến nặng, gia đình xin đưa về nhà, đã tử vong.

Trước khi xin về, gia đình cho biết một số công nhân khác cũng có biểu hiện bất thường. Các bác sĩ đã hướng dẫn gia đình thông báo cho những người cùng làm vào viện kiểm tra càng sớm càng tốt.

Bệnh nhân tiếp theo trong nhóm là công nhân 42 tuổi, vào viện trong tình trạng rối loạn tâm thần, mất trí nhớ, ở nhà lái xe đi lang thang quanh làng. Kết quả xét nghiệm máu có rối loạn nặng. Các bác sĩ ở Trung tâm Chống độc tìm mọi cách để xét nghiệm, chẩn đoán, cấp cứu bệnh nhân. Tuy nhiên quá trình tìm kiếm và chẩn đoán gần như bế tắc trong khi cần phải chạy đua với các triệu chứng để giữ sự sống bệnh nhân.

Bác sĩ Nguyên cho biết, các bác sĩ đã truy tìm tất cả nguồn thông tin y học, hỏi ý kiến của chuyên gia, đồng nghiệp thế giới về chống độc. Rất may, họ đã tìm thấy trên y văn thế giới có một vài trường hợp bị bệnh khi làm việc trong hoàn cảnh gần tương tự. Với sự giúp đỡ của Viện Hóa thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, bệnh nhân được chỉ định và làm xét nghiệm định lượng kim loại thiếc. Kết quả cho thấy nồng độ thiếc trong máu hơn 200 microgam/lít, gấp hơn 40 lần ngưỡng cho phép.

Bệnh nhân được lọc máu, giải độc thiếc. Chỉ sau một tuần điều trị tích cực, tình trạng của bệnh nhân đã cải thiện, trí nhớ dần hồi phục.

Bác sĩ lấy mẫu máu lưu của bệnh nhân 35 tuổi đã tử vong nói trên đi xét nghiệm, kết quả nồng độ thiếc trong máu cao gấp 50 lần ngưỡng cho phép.

Đáng chú ý, trong nhóm 6 bệnh nhân làm cùng nhau, có người không hề xuất hiện triệu chứng, nhưng xét nghiệm vẫn cho thấy hạ kali máu nặng, có nhiễm toan chuyển hóa hoặc tổn thương não, nồng độ thiếc trong máu tăng rõ.

Họ cho biết mới chỉ làm cùng bệnh nhân trên một thời gian ngắn, song thấy mệt, không chịu nổi nên đã bỏ làm. Theo các bác sĩ, như vậy rất có thể nhiều người từng nhiễm độc mà không biết.

Trung tâm chống độc kêu gọi người làm việc ở các bộ phận tương tự khẩn trương đi kiểm tra sức khỏe, ít nhất là sàng lọc tại bệnh viện tỉnh.

Đến nay, qua thông báo lại của Bệnh viện tỉnh và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hải Dương, đã có 15 bệnh nhân tới Bệnh viện tỉnh Hải Dương khám, trong đó có 8 bệnh nhân ù tai, nghe kém, 6 bệnh nhân có hạ kali máu. Các bệnh nhân này được khuyến cáo cần nhập viện để đánh giá tiếp và điều trị.

Hoàng Nhân