Những giải pháp đưa điện về nông thôn đã và đang được Lào Cai thực hiện, đó là cùng với đầu tư của Nhà nước, tích cực kêu gọi, huy động tốt các nguồn lực đầu tư khác từ các tổ chức; chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện cho từng năm, từng địa bàn cụ thể, trước mắt là đầu tư trạm biến áp tại một số xã gắn với lộ trình xây dựng nông thôn mới của địa phương.
Phấn đấu đến năm 2020, đưa điện lưới quốc gia phủ kín vùng nông thôn còn nhiều khó khăn của Lào Cai.
Với địa hình nhiều đồi núi dốc, dân cư sống không tập trung ở nhiều thôn, bản, thời gian qua tỉnh Lào Cai gặp những khó khăn nhất định trong việc phát triển lưới điện nông thôn. Tuynhiên, theo Sở Công Thương Lào Cai, để triển khai thực hiện tiêu chí số 4 – điện nông thôn trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, ngành Công Thương đã rà soát hiện trạng và lập kế hoạch nhu cầu đầu tư lưới điện cho các xã đăng ký hoàn thành nông thôn mới qua các năm và giai đoạn đến năm 2020. Từ đó, xác định rõ quy mô, tiến độ cải tạo lưới điện trung thế để tiết kiệm vốn đầu tư và giảm tổn thất điện năng khu vực điện nông thôn.
Trên cơ sở quy hoạch đã xây dựng, Sở Công Thương đã phối hợp với ngành điện tiến hành các dự án đầu tư xây dựng hệ thống điện nông thôn gắn với việc triển khai Đề án “Rà soát, sắp xếp, ổn định dân cư gắn với xây dựng nông thôn mới” theo hướng giảm thiểu các thôn, bản dưới 50 hộ. Do đó, hiện nay toàn tỉnh đã có 95,1% số hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia với 95,4% số tổ, thôn, bản có điện lưới quốc gia.
Từ đầu năm 2019 đến nay, để triển khai thực hiện tiêu chí số 4, từ mọi nguồn lực tỉnh Lào Cai đã đầu tư 93,4 tỷ đồng cấp điện cho các xã: Cốc Mỳ, Nậm Chạc, Trịnh Tường (huyện Bát Xát); Thái Niên, Trì Quang (huyện Bảo Thắng); Lùng Phình, Tả Van Chư, Lầu Thí Ngài (huyện Bắc Hà) và xã Long Phúc, huyện Bảo Yên.
Tính đến hết tháng 5/2019, toàn tỉnh đã có 141/143 xã khu vực nông thôn đạt tiêu chí hệ thống điện đảm bảo kỹ thuật của ngành điện (tiêu chí 4.1); có 92/143 xã khu vực nông thôn đạt tiêu chí 95% trở lên số hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn (tiêu chí 4.2). Như vậy, đến thời điểm hiện nay toàn tỉnh có 92/143 xã khu vực nông thôn đạt tiêu chí số 4 – điện nông thôn và duy trì đảm bảo thời gian thực hiện đánh giá lại xã đạt chuẩn nông thôn mới theo chu kỳ 5 năm.
Khảo sát thực tế cho thấy, điện lưới quốc gia kéo về tận nhà, tạo điều kiện cho cuộc sống người dân đủ đầy hơn. Nhiều gia đình đã lên kế hoạch sắm ti-vi, tủ lạnh, máy bơm nước, máy xay xát… phục vụ sản xuất nông nghiệp. Bà Nguyễn Thị Được, xã Long Phúc chia sẻ: “Từ khi có điện, bà con nghe đài, xem ti-vi, biết được tin tức mọi nơi, nâng cao hiểu biết, nâng cao ý thức cảnh giác giữ gìn an ninh trật tự và xem các chương trình khuyến nông trên ti vi đã thành thói quen để có thể học hỏi thêm kinh nghiệm, ứng dụng khoa học – kỹ thuật vào chăn nuôi lợn, gà, trồng hoa màu”.
Tuy nhiên, theo số liệu thống kê hiện nay có gần 250 thôn, bản với trên 12 nghìn hộ dân trong tỉnh có nhu cầu đầu tư về điện; trong đó có 87 thôn trắng chưa có điện lưới quốc gia, còn lại là số thôn, bản sử dụng điện chất lượng điện không đảm bảo do người dân tự kéo và số hộ chưa được sử dụng điện trong thôn chưa còn nhiều. Trước thực tế đó tỉnh Lào Cai đặt mục tiêu năm 2020 cơ bản 100% số thôn, bản có điện lưới quốc gia. Theo đó, ngành Công thương sẽ tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu cho UBND tỉnh bố trí vốn để đầu tư xây dựng hệ thống lưới điện nông thôn cho 21 thôn trắng chưa có điện trong năm 2019; đến năm 2020 sẽ thực hiện đầu tư lưới điện quốc gia cho 66 thôn, bản trắng còn lại.
Để hoàn thành mục tiêu, bên cạnh sự nỗ lực cân đối nguồn vốn ngân sách của địa phương đầu tư cho hơn 40% số thôn, bản trắng chưa có điện lưới quốc gia, rất cần sự vào cuộc của Tập đoàn Điện lực Việt Nam hỗ trợ đầu tư cho các thôn, bản chưa có điện lưới quốc gia ở địa phương; đồng thời cần có sự tham gia ủng hộ từ các nhà đầu tư với các dự án thủy điện đã hoàn thành và phát điện và các đơn vị sử dụng nhiều năng lượng trên địa bàn tỉnh Lào Cai để hỗ trợ vốn đầu tư cho một số thôn, bản trắng chưa có điện lưới quốc gia trong tỉnh. Thực hiện được như vậy sẽ đáp ứng nhu cầu cung cấp điện cho mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, từng bước nâng cao đời sống dân trí cho người dân vùng nông thôn để phấn đấu đến năm 2020, đưa điện lưới quốc gia phủ kín vùng nông thôn còn nhiều khó khăn của Lào Cai.
Tú Anh ̣(T/h)