Lập Thạch (Vĩnh Phúc) – Bài 1: Nhà máy gạch Hera hoạt động khi chưa có văn bản nghiệm thu Phòng cháy, chữa cháy

Thời gian qua, tình hình cháy, nổ, sự cố, tai nạn diễn biến phức tạp, khó lường, tần suất ngày càng cao, nhất là tại các vụ cháy tại các khu dân cư, chung cư cao tầng, khu công nghiệp, chợ, trung tâm thương mại, cơ sở sản xuất, kinh doanh… Nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng (mới đây nhất là vụ cháy quán karaoke tại quận Cầu Giấy, Hà Nội ngày 01/8/2022 làm 3 chiến sĩ Cảnh sát PCCC hy sinh; vụ cháy kho xưởng khiến 3 mẹ con tử vong ở Thanh Oai, Hà Nội ngày 10/9/2022; vụ cháy quán karaoke tại Bình Dương ngày 06/9/2022 làm nhiều người chết…).

Những vụ việc nghiêm trọng, thương tâm trên là lời cảnh báo và cho thấy tình hình là khẩn cấp, đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ mới cho công tác phòng ngừa, ứng phó với các sự cố, tai nạn, hỏa hoạn, để bảo đảm an toàn tài sản và nhất là tính mạng con người; đặt sức khỏe, tính mạng người dân lên trên hết, trước hết. Kéo theo đó là những hệ luỵ về khói, khí thải, nước thải ảnh hưởng tới môi trường.

Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng trong công tác phòng cháy, chữa cháy, hạn chế ảnh hưởng của cháy nổ tới môi trường, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã tìm hiểu, khảo sát, thu thập thông tin tại nhiều địa phương để thực hiện chuyên đề “Những ảnh hưởng của cháy nổ đến môi trường tại các cơ sở sản xuất.” Với mục đích đưa ra những đánh giá về tình hình thực tế đang diễn ra, đề xuất những giải pháp, quản lý trong công tác phòng cháy chữa cháy đảm bảo đúng luật, góp phần phòng ngừa sự cố cháy nổ, đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản và môi trường sống của người dân.

Trong quá trình triển khai chuyên đề, phóng viên (PV) Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống - Moitruong.net.vn đã nhận được nhiều ý kiến ​​của người dân thôn Xuân Me, xã Bàn Giản, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc về việc Công ty Cổ phần Công nghiệp Hera (Nhà máy gạch Hera) hoạt động khi chưa có văn bản nghiệm thu PCCC của cơ quan chức năng.

Để tìm hiểu những thông tin từ người dân cũng như công tác kiểm tra, quản lý Nhà nước về việc chấp hành các quy định của Luật PCCC của Nhà máy gạch Hera, ngày 5/7/2023, PV Môi trường và Cuộc sống - Moitruong.net.vn đã có buổi làm việc với UBND xã Bàn Giản.

Trao đổi tại buổi làm việc ông Nguyễn Văn Sơn – Phó chủ tịch xã cho biết: Công ty Cổ phần Công nghiệp Hera được xây dựng vào đầu năm 2021, đi vào hoạt động từ đầu năm 2022.

Thông tin về việc Công ty đi vào hoạt động đã được nghiệm thu PCCC hay chưa, đồng chí Lê Huy Tú - Phó trưởng CA xã cho biết: Phòng cháy chữa cháy của Công ty là do Công an PCCC của tỉnh quản lý và nghiệm thu, cấp xã không được quản lý và kiểm tra nên xã không nắm được vấn đề này.

Khi được hỏi về việc vì sao nhà máy đi vào hoạt động từ năm 2022 đến nay mà UBND xã lại không nắm bắt được việc nhà máy đã có văn bản nghiệm thu PCCC hay chưa?, ông Sơn cho biết: Nói về thẩm quyền để xem đủ điều kiện hay chưa đủ điều kiện thì thuộc thẩm quyền theo phân cấp. Nhưng đối với công tác quản lý thì đúng là UBND xã phải nắm bắt được những vấn đề này. Về việc này thì chúng tôi cũng sẽ rút kinh nghiệm để kiểm tra lại, vì cũng chưa có công ty kiểu như này đóng trên địa bàn bao giờ nên xã cũng chưa nắm được hết những thẩm quyền của mình đến đâu, nhiều khi vẫn bỡ ngỡ, chưa nắm rõ, ông Sơn cho biết thêm.

Để có thông tin khách quan về vấn đề trên, chiều ngày 5/7/2023, PV Moitruong.net.vn đã có buổi làm việc với đại diện Công ty Cổ phần Công nghiệp Hera.

Tại buổi làm việc có ông Nguyễn Xuân Bách - Trưởng phòng Hành chính của Công ty Cổ phần Công nghiệp Hera và ông Dương Văn Tuân – Phụ trách truyền thông của Công ty Cổ phần Công nghiệp Á Mỹ.

Trao đổi về việc Nhà máy gạch Hera đi vào hoạt động đã được nghiệm thu PCCC hay chưa thì ông Bách chỉ trả lời rằng: PCCC sẽ liên quan đến cơ quan chức năng thì công ty sẽ trả lời các cơ quan chức năng. Khi PV hỏi tại sao lại không thông tin cho báo chí về vấn đề này thì ông Bách cho biết còn cần xin ý kiến lãnh đạo công ty.

Để tìm hiểu rõ, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã đặt lịch làm việc với Công an tỉnh Vĩnh Phúc. Theo đó lãnh đạo Công an tỉnh đã giao cho Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH tỉnh Vĩnh Phúc làm việc với cơ quan báo chí.

Tại buổi làm việc ngày 13/7/2023, Thượng tá Đỗ Văn Dũng – Trưởng phòng cho biết: Quan điểm chỉ đạo của Ban Giám đốc công an tỉnh và của phòng PC07 là tất cả các cơ quan đơn vị doanh nghiệp từ doanh nghiệp trong nước đến doanh nghiệp nước ngoài khi đóng chân trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc thì phải thực hiện đầy đủ tất cả các quy định của Nhà nước trong đó có nội dung về công tác phòng cháy.

Ở tại công ty Hera, ngày 8/5/2023, Phòng cảnh sát PCCC&CNCH tỉnh Vĩnh Phúc đã thành lập tổ công tác đến kiểm tra tại Nhà máy này. Qua kiểm tra, có phát hiện 2 lỗi vi phạm: Lỗi thứ nhất, Công ty Cổ phần công nghiệp Hera đã đưa hạng mục nhà xưởng sản xuất số 1, nhà xưởng sản xuất số 2, nhà xưởng sản xuất số 3 và các hạng mục phụ trợ khác vào sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy. Lỗi thứ hai, Công ty thi công công trình nhà cắt mài có diện tích 11.470m2, cao 11 mét khi chưa có giấy chứng nhận hoặc văn bản thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy chữa cháy. Chúng tôi đã kiểm tra và lập biên bản vi phạm. Sau đó phòng PC07 có tham mưu cho Ban giám đốc công an tỉnh có tờ trình để trình sang UBND tỉnh để ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Với lỗi vi phạm trên, Công ty bị xử phạt số tiền 120 triệu đồng. Bên cạnh việc xử phạt, chúng tôi cũng đã căn cứ vào quy định và ra quyết định tạm đình chỉ. Và theo quy định, sau khi tạm đình chỉ thì trong vòng 1 tháng sẽ kiểm tra, phúc tra lại nếu cơ sở đảm bảo, khắc phục các tồn tại thì sẽ ra quyết định phục hồi cho cơ sở hoạt động. Tuy nhiên, qua việc kiểm tra lại thì phía Nhà máy gạch Hera chưa khắc phục đúng theo quy định nên chúng tôi đã làm quyết định đình chỉ hoạt động từ ngày 6/6/2023, ông Dũng cho biết.

Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế hiện trạng của PV vào ngày 5/7/2023, ống khói của Nhà máy gạch Hera liên tục “nhả” những làn khói trắng ra ngoài môi trường, các đoàn xe tấp nập chở nguyên liệu vào Nhà máy và rất nhiều công nhân làm việc tại đây.

Khi được hỏi về việc vì sao có quyết định đình chỉ hoạt động rồi nhưng theo ghi nhận của PV thì nhà máy gạch Hera vẫn có dấu hiệu đang hoạt động bình thường, ông Dũng cho biết: Khi có quyết định tạm đình chỉ và đình chỉ thì chúng tôi sẽ giao cho đơn vị cơ sở để chấp hành và sẽ giao cho công an của cấp huyện và UBND cấp huyện để giám sát việc thực hiện của đơn vị. Đồng thời, khi chúng tôi đã ra văn bản đình chỉ hoạt động rồi mà cơ sở vẫn hoạt động thì chúng tôi tiếp tục kiểm tra, nếu phát hiện việc cơ sở hoạt động chui thì tiếp tục kiểm tra, xử lý, xử phạt ở lỗi không chấp hành quyết định đình chỉ hoạt động.

Còn khi xảy ra cháy nổ điều đầu tiên chắc chắn là ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của người dân. Khi cháy sẽ phát sinh ra các khói khí độc thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến môi trường. Từ môi trường khói, khi chữa cháy sẽ hòa với nước và sẽ ngấm xuống đất dẫn đến ảnh hưởng về môi trường. Nếu không làm tốt công tác phòng cháy còn ảnh hưởng lớn đến môi trường về đầu tư, ông Dũng khẳng định

Theo GS.TS Đặng Thị Kim Chi - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, cháy nổ ảnh hưởng đến tài sản, nhưng nhiều người không quan tâm cháy nổ ảnh hưởng đến môi trường xung quanh như thế nào.

Nhà dân xây rất gần nhau tại các thành phố lớn, khu đô thị, khi cháy nổ xảy ra thiếu oxy, cháy nổ còn tạo ra luồng bụi mịn, theo gió lan ra làm ảnh hưởng đến môi trường khu vực xảy ra vụ cháy và môi trường cách đó 200-300-500m cũng bị ảnh hưởng. Cùng với đó, khi hỏa hoạn xảy ra còn sinh ra luồng bụi mịn theo hướng gió ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Do đó, nhiều người bị ngạt, chất lượng môi trường thay đổi nhiều, nguồn sinh vật chết cháy là những hậu quả khi cháy nổ xảy ra. Điều nữa là chúng ta phải dùng nước để dập cháy, nước này sẽ trở thành nước ô nhiễm, nguồn nước này sẽ chảy về ao, hồ… nguồn nước này ảnh hưởng đến nguồn sinh vật dưới hồ, nên ảnh hưởng đến môi trường nước lân cận. Các mùn thải từ vụ cháy cũng ảnh hưởng đến môi trường. Cũng tùy theo đối tượng, vật liệu cháy để lại hậu quả cháy khác nhau.

Phòng cháy, chữa cháy và công tác cứu hộ, cứu nạn là nhiệm vụ rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay bởi: Kinh tế, xã hội nước ta đang trong quá trình phát triển, công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ; cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, nhà và công trình cao tầng ngày càng nhiều; hoạt động lao động, sản xuất, kinh doanh gia tăng; nhu cầu sử dụng năng lượng, hóa chất lớn, dẫn tới nguy cơ, rủi ro tiềm ẩn về cháy, nổ, sự cố, tai nạn…

Việc Nhà máy gạch Hera đã bị Phòng cảnh sát PCCC& CNCH đình chỉ hoạt động nhưng vẫn có dấu hiệu hoạt động "chui" khi chưa có văn bản nghiệm thu PCCC tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, mất an toàn cho hê thống thiết bị, máy móc và đội ngũ công nhân lao động, làm việc tại nhà máy cũng như người dân sống cạnh nhà máy.

Trước vấn đề trên, kính mong UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Công an tỉnh Vĩnh Phúc, chính quyền huyện Lập Thạch tiếp tục vào cuộc kiểm tra và có phương hướng, biện pháp xử lý triệt để, quyết liệt hơn để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản đồng thời nâng cao hiệu quả phòng cháy, chữa cháy, cứu hộ, cứu hạn, tạo sự chuyển biến rõ nét trong công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ thời gian tới.