Mai Dịch (Cầu Giấy): Đất di tích lịch sử Nhà thờ họ Nguyễn Khả bị lấn chiếm, người dân “kêu cứu”

VIDEO: Mai Dịch (Cầu Giấy): Di tích lịch sử Nhà thờ họ Nguyễn Khả bị lấn chiếm đất, người dân kêu cứu

Trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử kiểu “nửa vời”

Nhà thờ họ Nguyễn Khả, Mai Dịch được gắn liền với tên tuổi cụ Nguyễn Văn Trạc hay gọi là Nguyễn Khả Trạc (Khả là do vua ban mà có). Nhà thờ được xây dựng với kiến trúc cổ được Bộ Văn hoá Thông tin xếp hạng di tích lịch sử văn hóa từ những năm 1995. Thân thế của Nguyễn Khả Trạc đã lẫy lừng khắp nơi, gắn liền với lịch sử hình thành nên làng Mai Dịch xưa, và nay là phường Mai Dịch.

Nhà thờ họ Nguyễn Khả, Mai Dịch được gắn liền với tên tuổi cụ Nguyễn Văn Trạc hay gọi là Nguyễn Khả Trạc (Khả là do vua ban mà có)

Đã lâu rồi làng Mai Dịch có gốc gác và sinh ra từ làng Dịch Vọng Hậu là nơi có nghề cốm cổ truyền hay còn gọi là Làng Vòng (Cốm Làng Vòng). Vào thời Lê ở đầu Sở Dịch Vọng có đặt một trạm làm nơi nghỉ chân của các quan thời bấy giờ, nơi các phu dịch chuyển tiếp nhận công văn giấy tờ trên con đường Thiên Lý ở phía Tây về kinh đô Thăng Long (nay là Quốc lộ 32) người dân ở làng Dịch Vọng Hậu, làng Dịch Vọng Trung lên đây buôn bán khai đất mở mang để sinh sống rồi lập lên làng Mai Dịch (nên gọi là Mai Dịch).

Tuy làng Mai Dịch thành lập muộn hơn so với làng Dịch Vọng Hậu, Dịch Vọng Trung nhưng đã có truyền thống hiếu học của dòng họ Nguyễn Khả. Nên vào năm Tân Mùi hiệu Đức Long đời vua Lê Thần Tông (1631) làng có cụ Nguyễn Khả Trạc (chữ Khả của vua ban) đỗ đệ tam giáp đồng tiến sĩ sau làm quan cho 4 đời vua Lê làm đến chức Công bộ thượng thư tước hầu.

Nhà thờ đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử được xếp hạng cấp quốc gia vào năm 1995 và phải được bảo tồn, lưu giữ lâu dài, mang tên đúng của nó là “Nhà thờ tiến sĩ Liêm quận công Nguyễn Khả Trạc” ở tại địa chỉ xóm Thị, phường Mai Dịch – đó là vinh dự, tự hào không chỉ riêng cho dòng họ Nguyễn Khả, làng Mai Dịch và cả quận Cầu Giấy ngày nay.

Nhà thờ đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử được xếp hạng cấp quốc gia vào năm 1995 và phải được bảo tồn, lưu giữ lâu dài

Qua thời gian, nhà thờ bị xuống cấp nghiêm trọng, nhờ được sự quan tâm của Nhà nước, cụ thể là Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch, sự vào cuộc tích cực của Sở Văn hoá Thể thao Hà Nội, có sự tham gia đặc biệt của Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy, phường Mai Dịch. Năm 2016, Nhà thờ tiến sĩ Liêm quận công Nguyễn Khả Trạcn đã được nhà nước đầu tư hơn 15 tỷ đồng để cải tạo, trung tu, dự kiến hoàn thành vào quý III năm 2017. Công trình đã được UBND quận Cầu Giấy lấy tên là công trình kỷ niệm 20 năm thành lập quận.

Tuy nhiên, theo ghi nhận, hiện nay phần cổng ngõ công trình tu bổ di tích nhà thờ Nguyễn Khả còn ngổn ngang, dang dở, mà chủ đầu tư vẫn chưa chịu thi công dứt điểm.

Hiện nay phần cổng ngõ công trình tu bổ di tích nhà thờ Nguyễn Khả còn ngổn ngang, dang dở, mà chủ đầu tư vẫn chưa chịu thi công dứt điểm

Ngày 7/10/2020, trao đổi với phóng viên Moitruong.net.vn, ông Nguyễn Khả Minh – Trưởng họ đời thứ 18 thay mặt họ Nguyễn Khả cho biết, việc tu bổ, sửa chữa công trình nhà thờ cụ Nguyễn Khả Trạc là danh nhân văn hóa tiến sĩ Liêm quận công là điều rất cần thiết vì nó đáp ứng nguyện vọng của dòng họ và nhân dân Mai Dịch nói chung đồng thời bảo tồn di tích văn hóa được xếp hạng khỏi xuống cấp. Tuy nhiên, điều băn khoăn, trăn trở của ông Minh và người dân trong dòng họ là khi triển khai tu tạo, UBND quận Cầu Giấy đã cho phá cổng cũ đi rồi nhưng hiện nay chưa phục hồi nguyên trạng cổng cũ như nó vốn có.

Phải chăng việc trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử nhà thờ họ Nguyễn Khả được UBND quận Cầu Giấy làm theo kiểu “nửa vời”. Mặc dù, công trình tiến hành khởi công từ quý III năm 2016, dự kiến hoàn thành quý III năm 2017 nhưng đến nay là năm 2020 thì vẫn còn đang dang dở. Vậy, dư luận đang dấy câu hỏi rằng: Trách nhiệm của UBND quận Cầu Giấy đến đâu trong vấn đề này? Có có hay không việc “lãng quên” đối với các di tích lịch sử của UBND quận Cầu Giấy?

Một phần diện tích di tích bị quây tôn lấn chiếm, chính quyền làm “ngơ”?

Không những vậy, theo phản ánh của anh Nguyễn Khả Minh, diện tích trên bản đồ khoanh vùng bảo vệ di tích nhà thờ cụ Nguyễn Khả Trạc là 937m², tuy nhiên, hiện tại diện tích nhà thờ chỉ còn hơn 800m² khi dòng họ Nguyễn Khả “kêu cứu” thì chính quyền các cấp lại thờ ơ. Đặc biệt, hiện nay một phần đất của di tích lịch sử này đang bị gia đình bà Đoàn Thị Hiền – số nhà 22, ngõ 39 Hồ Tùng Mậu, phường Mai Dịch có dấu hiệu lấn chiếm. Mặc dù, gia đình đã rất nhiều lần làm đơn ra phường và quận Cầu Giấy để đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý tình hình vi phạm của nhà bà Hiền, tuy nhiên sự việc vẫn chìm trong “im lặng” suốt nhiều năm nay. Điều lạ là với diện tích đất của nhà thờ được cấp ban đầu là 937m² nhưng hiện nay chỉ còn lại hơn 800m² vậy thì phần đất đó đã “biến mất” đi đâu? Câu hỏi này tòa soạn Môi trường và Cuộc sống xin gửi tới UBND quận Cầu Giấy để có câu trả lời thỏa đáng tới bạn đọc và dư luận.

Ông Nguyễn Khả Minh – Trưởng họ đời thứ 18 trao đổi với PV Moitruong.net.vn

Bản đồ khoanh vùng và bản đồ mặt bằng tổng thể hiện trạng di tích lịch sử Nhà thờ họ Nguyễn Khả

Cụ thể, theo đơn phản ánh ngày 16/4/2018 của ông Nguyễn Khả Thị – Trưởng họ Nguyễn Khả đời thứ 17, về phần tường bao dài khoảng 15m (phần giáp danh với nhà bà Đoàn Thị Hiền) có nằm trong bản đồ khoanh vùng di tích. Tại cuộc làm việc ngày 9/10/2013 của thanh tra UBND phường với cả hai bên, tiếp theo ngày 3/1/2018 UBND phường Mai Dịch có cuộc làm việc với cả các bên và đã xác định đó là phần đất của di tích Nhà thờ họ Nguyễn Khả. Theo đó, phía gia đình cũng đã có ý kiến đề nghị: Nếu dự án không xây (vì không có trong hạng mục) thì đề nghị phía UBND phường – với tư cách cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời là Trưởng Ban quản lý di tích cho phép bằng văn bản chỉ đạo chúng tôi được xây để xác định ranh giới, đồng thời là tường bảo vệ Di tích, tránh những va chạm sau này.

Hiện nay một phần đất của di tích lịch sử này đang bị gia đình bà Đoàn Thị Hiền – số nhà 22, ngõ 39 Hồ Tùng Mậu, phường Mai Dịch có dấu hiệu lấn chiếm bằng cách dựng tôn trên phần đất di tích

Tưởng chừng như với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước đồng thời cũng là Trưởng Ban quản lý di tích, UBND phường Mai Dịch phải nhanh chóng vào cuộc xử lý dứt điểm vấn đề trên. Thế nhưng không, trong suốt thời gian từ năm 2018 đến nay “lá đơn kêu cứu” của những người con họ Nguyễn Khả vẫn chỉ nằm trên bàn giấy mà không hề có sự vào cuộc nào của UBND phường Mai Dịch cũng như UBND quận Cầu Giấy. Không những vậy, ngoài việc dựng tấm tôn có dấu hiệu lấn chiếm phần đất của di tích, nhà bà Đoàn Thị Hiền còn cho xây ban công lấn chiếm sang phần đất nhà thờ họ Nguyễn Khả để mở rộng diện tích chung cư mini cho thuê. Sai phạm này chính quyền phường Mai Dịch và quận Cầu Giấy có nắm bắt được không? Việc đưa tòa nhà chung cư mini này đi vào hoạt động đã được cơ quan chức năng nghiệm thu PCCC hay chưa?

Ngoài việc dựng tấm tôn lấn chiếm phần đất của di tích mà nhà bà Đoàn Thị Hiền còn cho xây ban công lấn chiếm sang phần đất nhà thờ họ Nguyễn Khả để mở rộng diện tích chung cư mini cho thuê

Trước sự bức xúc về việc nhà bà Đoàn Thị Hiền ngang nhiên cho dựng dãy tôn dài hơn 8m có dấu hiệu lấn chiếm đất di tích. Ngày 7/10/2020, anh Nguyễn Khả Minh tiếp tục làm đơn kiến nghị khẩn cấp gửi Toà soạn Môi trường và Cuộc sống cùng các cơ quan chức năng của quận cầu Giấy, phường Mai Dịch để nhanh chóng vào cuộc xử lý dứt điểm vấn đề. Cụ thể trong đơn có nêu:

“Trải qua thời gian nhà thờ bị xuống cấp, được UBND quận Cầu Giấy trùng tu, tôn tạo năm 2016 và năm 2017 hoàn thành. Tuy nhiên, đến nay dự án còn dang dở, cổng ngoài (cổng chính và phần tường bao phía Bắc giáp nhà bà Đoàn Thị Hiền) chưa làm.

Ngày 7/10/2020, nhà bà Đoàn Thị Hiền làm dãy tôn dài hơn 8m lấn sang phần đất di tích. Ảnh chụp ngày 7/10

Ngày 7/10/2020, nhà bà Đoàn Thị Hiền làm dãy tôn dài hơn 8m lấn chiếm phần đất di tích, tôi có báo cáo chính quyền và đồng chí chủ tịch phường có vào nhưng không giải quyết và cũng không lập biên bản giữa nhà bà Đoàn Thị Hiền và di tích lịch sử cấp quốc gia. Hiện tại dãy tôn lấn chiếm vẫn còn đó. Tôi là người trông nom di tích nhà thờ họ Nguyễn Khả tha thiết kính đề nghị các cơ quan ban ngành vào cuộc yêu cầu nhà bà Đoàn Thị Hiền phải phá dỡ dãy tôn lấn chiếm đó (vì đây là phần đất tranh chấp giữa nhà bà Hiền và di tích cấp quốc gia mà chính quyền phường, quận chưa giải quyết). Việc lấn chiếm này đã gây ảnh hưởng tới di tích cấp quốc gia mà phường và quận Cầu Giấy quản lý”. Gia đình dòng họ Nguyễn Khả mong muốn phòng Tài nguyên và Môi trường quận Cầu Giấy nhanh chóng vào cuộc cắm lại mốc giới diện tích đất của nhà thờ để những người con dòng họ được yên tâm trông nom di tích quốc gia của nhà thờ họ Nguyễn Khả

Vì sao nhà thờ đã được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia nhưng đang bị xâm phạm như vậy mà chính quyền UBND phường Mai Dịch lại thờ ơ

Câu hỏi đặt ra rằng, vì sao nhà thờ đã được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia nhưng đang bị xâm phạm như vậy mà chính quyền UBND phường Mai Dịch lại thờ ơ?. Trong khi đó, UBND phường Mai Dịch lại chính là Trưởng ban quản lý di tích nhưng không hiểu vì lý do gì mà trong suốt 1 thời gian dài lại không có sự vào cuộc xử lý dứt điểm vụ việc?

Đặc biệt, ngày 7/10/2020, khi nhận được phản ánh về việc lấn chiếm phần đất nhà thờ, đồng chí chủ tịch UBND phường mai Dịch có xuống ghi nhận và giải quyết. Tuy nhiên, sau khi xuống ghi nhận thì lại không hề lập biên bản và cũng không có cuộc gặp gỡ hay làm việc gì với người trông nom nhà thờ mà chỉ làm việc với riêng hộ gia đình bà Đoàn Thị Hiền xong rồi vị Chủ tịch phường Mai Dịch lặng lẽ ra về. Dư luận đặt ra câu hỏi: Liệu rằng có sự “bảo kê” hay “chống lưng” nào cho việc hộ gia đình bà Đoàn Thị Hiền ngang nhiên lấn chiếm một phần đất của di tích lịch sử nhà thờ họ Nguyễn Khả hay không? Sự việc diễn ra trong nhiều năm qua vì sao phòng Tài nguyên và Môi trường quận Cầu Giấy không vào cuộc cắm lại mốc giới diện tích đất của nhà thờ họ Nguyễn Khả

Kính đề nghị thành ủy Hà Nội, UBND Tp. Hà Nội, quận ủy, UBND quận Cầu Giấy cùng các cơ quan ban ngành nhanh chóng vào cuộc kiểm tra, xác minh và xử lý dứt điểm tình trạng trên để trả lại nguyên trạng diện tích đất cũng như cảnh quan môi trường cho di tích lịch sử nhà thờ họ Nguyễn Khả.

Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin trong những bài tiếp theo.

Nhóm PV