Mâm cỗ cúng Mùng 1 Tết Giáp Thìn 2024 đầy đủ mở đầu năm mới an khang, thịnh vượng

Lệ thường, theo đúng phong tục truyền thống của người Việt, gia đình nào cũng cực kỳ chú trọng và chuẩn bị cầu kỳ, chu đáo mâm cỗ này, cầu mong cho cả gia đình sẽ có một năm mới an khang, khỏe mạnh và hạnh phúc.

1. Ý nghĩa của lễ cúng mùng 1 Tết

Dân gian Việt Nam thường có câu: “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy”. Từ đó, ý nghĩa của ngày mùng 1 Tết được chú trọng. Theo quan niệm của truyền thống Việt Nam, ngày mùng 1 Tết là dành cho cha. Bởi vì người cha chiếm vị trí quan trọng nhất, là trụ cột của gia đình.

Câu tục ngữ “Con không cha như nhà không nóc” thể hiện sự quan trọng của người cha trong hệ thống gia đình. Cha được coi là “nóc nhà” và là trụ cột bảo vệ cho gia đình, che chở cho những thành viên bên trong. Cha hy sinh cuộc đời để bảo vệ những người thân yêu, là trụ cột vững chãi của gia đình. Do đó, ngày mùng 1 Tết được dành riêng cho cha.

Sáng sớm ngày Mùng 1 cũng là buổi sáng đầu tiên của kỳ Tết Nguyên đán, việc sửa soạn mâm cỗ cúng trong ngày này là vô cùng quan trọng và cần thiết. Lệ thường, theo đúng phong tục truyền thống của người Việt, gia đình nào cũng cực kỳ chú trọng và chuẩn bị cầu kỳ, chu đáo mâm cỗ này, cầu mong cho cả gia đình sẽ có một năm mới an khang, khỏe mạnh và hạnh phúc.

Không chỉ thế, mâm cỗ còn thể hiện lòng tri ân đến tổ tiên, ông bà, và cả những người có công xây dựng đất nước, mang hòa bình cho mọi người.

2. Mâm cơm cúng Mùng 1 Tết 2024

Lễ vật cúng mùng 1 tết Giáp Thìn 2024 gồm có:

Hoa tươi

Trái cây

Trầu cau

Nước, rượu

Đèn dầu hoặc nến

Bánh kẹo, mứt

Tiền vàng

Tùy theo phong tục từng vùng miền mà mâm cơm cúng Mùng 1 Tết sẽ phải chuẩn bị khác nhau. Tuy nhiên thường theo truyền thống của ông bà ta thời xưa. Tuy vậy, mỗi mâm cúng đều có một ý nghĩa gửi gắm những mong cầu của gia chủ cho ngày năm mới.

Mâm cúng Mùng 1 Tết miền Bắc

Mâm cỗ miền Bắc thường sẽ đầy đủ 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương. Ngoài ra, những gia đình cầu kì hơn thì sẽ có đến 6 bát, 6 đĩa hoặc thậm chí 8 bát, 8 đĩa. Trong mâm cỗ không thể thiếu những món như:

+ Gà luộc: Món ăn này xuất hiện vào những ngày đầu năm, không chỉ ở miền Bắc mà còn ở các vùng miền khác. Màu vàng óng ánh của thịt gà sau khi luộc chín tượng trưng cho sự ấm cúng và đầy đủ suốt cả năm.

+ Đĩa nem rán: Nem rán thường được thêm vào mâm cỗ cúng mùng 1 Tết của người miền Bắc với hy vọng cả gia đình có một năm mới hạnh phúc, sum vầy.

+ Bát canh măng hầm với chân giò: Chân giò được chọn lựa phải có thịt lẫn mỡ, khéo léo ninh với măng khô để canh có vị ngọt, thơm ngon.

+ Xôi gấc: Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn và thành công, là một phần không thể thiếu trong bàn cúng mùng 1 Tết của người miền Bắc, thể hiện lòng kính trọng đối với ông bà và tổ tiên.

+ Bánh chưng: Được coi là món ăn truyền thống và đặc trưng của người Việt trong mỗi dịp Tết, bánh chưng được xem là món ăn “quốc hồn quốc túy” của người Việt vào mỗi dịp xuân về.

Ngoài ra, còn nhiều món ăn đặc trưng khác như: giò lụa, dưa hành, canh bóng thả, miến xào hay rau nộm cũng là những lựa chọn không thể thiếu trên bàn cúng mùng 1 Tết 2024.

Mâm cúng Mùng 1 Tết miền Trung

Mâm cơm cúng Mùng 1 Tết ở miền Trung thường chứa những món ăn có hương vị đậm đà và gia vị mặn mà hơn:

+ Thịt heo ngâm nước mắm: Thịt heo ngâm trong nước mắm, cắt thành lát mỏng, thường ăn kèm với rau sống.

+ Bánh tổ: Bánh làm từ gạo nếp, phủ đường, gừng tươi và vừng ở trên.

+ Bánh Tết: Với vỏ dày hơn và nhiều nhân, dâng lên ông bà tổ tiên để mong cho một năm sung túc.

+ Chả bò: Lát chả bò đỏ thơm ngon tượng trưng cho mối quan hệ gia đình.

+ Dưa hành: Thường có vị mặn hơn, được làm từ đu đủ, hành khô, cà rốt…

Ngoài ra, gà quay, ram cuốn, măng trộn cũng thường xuất hiện trong mâm cỗ ngày Mùng 1 đầu năm tại miền Trung.

Mâm cúng Mùng 1 Tết miền Nam

Hầu hết các món ăn trong mâm cúng Mùng 1 Tết ở miền Nam thường khá giản dị và dân dã như:

+ Bánh tét: Ăn tết ở miền Nam phải thức đến khuya canh nồi bánh tét. Nếu miền Bắc có bánh chưng vuông vức thì miền Nam không thể thiếu đòn bánh tét tròn đầy trong thực đơn mâm cỗ cúng Mùng 1 Tết.

+ Thịt kho tàu: Những miếng thịt kho tàu đầy đặn tượng trưng cho sự sung túc, gia đình trong ấm ngoài êm.

+ Canh khổ qua: Canh khổ qua thường được chọn để bày biện trên mâm cúng ngày đầu năm với mong muốn thu hút nhiều may mắn.

+ Củ kiệu: Là một món thường xuất hiện trong thực đơn mâm cúng mùng 1 Tết của người miền Nam, củ kiệu được ngâm để có vị giòn ngọt và the cay.

+ Gà luộc: Với ý nghĩa mang lại phú quý, giàu sang, gà luộc hoặc món gà xé phay luôn là lựa chọn của nhiều gia đình Việt để mâm cỗ thêm phần trang trọng, bắt mắt.

Mâm cúng chay Mùng 1 Tết 2024

Theo tín ngưỡng Phật giáo, nhiều gia đình tránh sát sinh trong ngày đầu năm. Thay vì chuẩn bị mâm cơm cúng mùng 1 Tết mặn, họ thường cúng bàn với các món ăn chay như:

+Rau xào chay: Kết hợp cà rốt, bắp cải, rau muống, nấm, cải thảo…

+ Đậu hũ: Một món ăn chay phổ biến, có thể chiên xù, xào nấm, đậu phụ tứ xuyên…

+ Canh chay: Bát canh chay đơn giản từ nấm, rau củ theo sở thích.

+ Món xôi: Là một phần không thể thiếu trong bàn ăn ngày Tết, có thể là xôi đậu xanh, xôi gấc, xôi lá dứa…

3. Những điều cần lưu ý khi cúng cơm Mùng 1 Tết Nguyên Đán 2024

Gia chủ cũng nên lưu ý các điều như sau để ngày Mùng 1 được diễn ra suôn sẻ và chuẩn nhất như:

+ Mâm cúng Mùng 1 Tết thường được chuẩn bị vào sáng sớm ngày Mùng 1. Mâm cúng thường được đặt ở vị trí trang nghiêm nhất trong nhà, thường là trên bàn thờ gia tiên.

+ Mâm ngũ quả thường được bày chính giữa bàn thờ, hướng về phía trước. Hương, hoa tươi thường được đặt hai bên mâm ngũ quả. Giấy tiền và vàng mã được đặt ở phía sau mâm ngũ quả. Trầu cau, rượu, trà được đặt ở phía trước mâm ngũ quả. Bánh chưng (hoặc bánh Tét) thường được đặt giữa bàn thờ, ở phía dưới mâm ngũ quả.

Những lưu ý quan trọng trong cúng tết Nguyên đán

+ Cúng gà vào buổi sáng Mùng 1 cần chuẩn bị từ chiều 30 Tết. Bởi việc làm thịt gà vào ngày đầu năm được coi là không thuận lợi và không mang lại may mắn cho gia đình.

+ Điều quan trọng nhất là lòng thành của gia đình đối với các bậc thần linh và thế hệ đi trước.

Chuẩn bị đón nhận một năm 2024 tươi đẹp, hy vọng với bài viết này, bạn và gia đình có thể hiểu thêm về phong tục, truyền thống các vùng miền trên Tổ Quốc Việt Nam và chuẩn bị cho mâm cơm cúng của gia đình mình thật tươm tất.