Miền Tây căng thẳng đối phó với khô hạn và xâm nhập mặn

Nhiều ruộng lúa ở huyện Tân Trụ (Long An) bị thiếu nước.

Những ngày cuối tháng 3, ở vùng ngọt hóa phía trong tuyến đường Tắc Thủ – Sông Đốc (Cà Mau), dòng kênh bắt đầu cạn kiệt, nhiều ao đìa bên trong của người dân dần cạn nước. Gặp chúng tôi khi đang hì hục giật máy nổ bơm nước vào ao cá bổi giống (sặt rằn), ông Nguyễn Văn Tiễn (xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời) cho biết: “Đầu năm có mưa trái mùa nên bổ sung một lượng nước đáng kể. Dù vậy, hiện tại các kênh, mương cạn dần. Nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài, không bao lâu nữa vùng này sẽ thiếu nước ngọt tưới tiêu. Tranh thủ nguồn nước dưới sông còn nên tôi bơm trữ ao cá vì nếu để nước cạn mới bơm vào, dễ gặp nước nhiễm phèn”.

Nắng nóng gay gắt kéo dài cũng ảnh hưởng đến người nuôi tôm. Ông Nguyễn Văn Thương, một nông dân nhiều năm nuôi tôm ở xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi – vùng nuôi tôm thâm canh, siêu thâm canh hàng đầu Cà Mau, than thở: “Trời càng nóng, tôm dễ sinh bệnh. Ao tôm của tôi mới thả được khoảng 45 ngày tuổi đã bị bệnh, cứu không được”. Theo ông Nguyễn Quốc Thống, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Đầm Dơi, thời tiết nắng nóng làm nước trong ao bốc hơi nhanh, nhiệt độ và độ pH trong ao dễ biến động. Do môi trường thay đổi đột ngột giữa ngày và đêm dẫn đến tôm nuôi bị sốc, dễ sinh bệnh.

Theo ông Trần Phú Hòa, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh An Giang, hiện nay toàn bộ diện tích hơn 17.000ha rừng của tỉnh đang được cảnh báo cháy cấp 5 – cấp cực kỳ nguy hiểm. Dự báo mùa khô còn kéo dài đến cuối tháng 6-2019, giảm mưa và khô hạn kéo dài nên công tác phòng chống cháy rừng cần phải được tập trung tối đa. Ông Lê Văn Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Đồng Tháp, cho biết, dù mới đầu tháng 3 nhưng mực nước trên địa bàn tỉnh đang xuống thấp dần và dự báo thấp hơn trung bình nhiều năm 0,1- 0,3m.

Tình hình mặn xâm nhập cũng đang diễn ra khốc liệt, cao hơn 3-4‰ so với cùng kỳ năm ngoái. Trên địa bàn TP Vị Thanh (Hậu Giang), độ mặn đo được tại ngã ba sông Nước Trong là 10,3‰, cống kênh Lầu ở xã Hỏa Tiến là 10‰. Theo ông Trần Chí Hùng, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Hậu Giang, hiện các cống ngăn mặn quanh khu vực xã Lương Nghĩa đã được đóng. Ngành nông nghiệp tỉnh Hậu Giang đã cử cán bộ trạm thủy lợi ở các địa phương túc trực kiểm tra nồng độ mặn và hệ thống cống, đập để khi phát hiện có sự cố sẽ khắc phục kịp thời, hạn chế nước mặn rò rỉ hay tràn từ sông lớn vào các kênh, rạch ảnh hưởng lúa và hoa màu.

Tương tự, Long An đã chỉ đạo các địa phương tập trung rà soát, bố trí kế hoạch xuống giống hợp lý, đảm bảo thời gian cách ly với vụ đông xuân ít nhất 3 tuần thích ứng, linh hoạt với diễn biến nguồn nước tại các vùng chủ động được nước, vùng có nguy cơ thiếu nước, vùng có khả năng ảnh hưởng lũ sớm gắn với bản đồ cơ cấu mùa vụ. Những vùng không chủ động được nguồn nước thì kiên quyết không gieo sạ khi chưa bắt đầu mùa mưa. Theo ông Nguyễn Chí Thiện, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Long An, dự báo nguồn nước sẽ rất khó khăn, nhất là vào đợt cao điểm xuống giống vụ lúa hè thu. Riêng khoảng 400ha thanh long của huyện Tân Trụ có nguy cơ cao thiếu nước tưới. Ông Võ Kim Thuần, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn và thủy lợi tỉnh Long An, cho biết Sở NN-PTNT tỉnh đang phối hợp với các địa phương tập trung khuyến cáo người dân thực hiện đúng lịch thời vụ đã được ban hành và sử dụng nguồn nước tưới tiết kiệm, hợp lý. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ duy tu, sửa chữa và nạo vét các công trình thủy lợi cấp thiết để trữ nước, trục vớt, diệt lục bình trên tuyến sông, kênh, rạch để khơi thông dòng chảy.

Riêng kết quả dự báo triều mùa khô năm 2018-2019 của cơ quan trên cũng xác định đỉnh triều rơi vào giữa, đầu mỗi tháng, trong khi mùa gió chướng (ở biển Đông) bắt đầu hoạt động ngay từ đầu mùa khô, làm gia tăng xâm nhập mặn (XNM) vào hệ thống sông, kênh, rạch ĐBSCL.

Kiều My (t/h)