Tin trong nước

Nỗ lực khôi phục hệ thống thủy nông phía Đông Đắk Lắk

Hạ Anh • 13/12/2025 19:00

Với diện tích hơn 18.000ha trải dọc hai bên bờ sông Ba, đồng bằng Tuy Hòa ở phía Đông tỉnh Đắk Lắk từ lâu được xem là vựa lúa lớn nhất khu vực Nam Trung Bộ. Mỗi năm, nơi đây cung cấp hai vụ lúa ổn định nhờ nguồn nước tưới từ hệ thống thủy nông đập Đồng Cam – công trình thủy lợi có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp của địa phương.

Tuy nhiên, trận lũ lụt lịch sử vừa qua đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống kênh mương và nhiều công trình thủy lợi then chốt, đặt ra yêu cầu cấp bách phải khôi phục để sớm ổn định đời sống và sản xuất của người dân.

Những ngày giữa tháng 12/2025, dọc theo hai tuyến quốc lộ 25 và 29 nơi chạy song song với các tuyến kênh chính phía Bắc và phía Nam của hệ thống thủy nông Đồng Cam, nhiều dấu tích sạt lở vẫn còn hiện hữu. Không ít đoạn kênh bị lũ cuốn vỡ bờ, để lại những khoảng trống nham nhở; hàng trăm thửa ruộng ven kênh bị đất cát bồi lấp thành cồn bãi. Nhiều mảng bê tông taluy bị phá sập, trơ lõi sắt, cho thấy sức tàn phá dữ dội của dòng lũ.

Xe cơ giới chuyên dụng được huy động thi công đào đắp các điểm sạt lở trên hai tuyến kênh phía Nam và phía Bắc trong hệ thống thủy nông Đồng Cam

Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, trong tổng thiệt hại về tài sản ước tính 9.474 tỷ đồng do trận lũ lụt lịch sử gây ra trên địa bàn tỉnh, riêng hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp bị thiệt hại khoảng 1.152 tỷ đồng. Trong đó có hơn 354km kênh mương, 15km bờ chắn ven sông, suối và gần 3km kênh chính của đập Đồng Cam cùng nhiều công trình đầu mối khác bị sạt lở, hư hỏng nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Minh Huệ, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam, cho biết hệ thống thủy nông Đồng Cam hiện có hai tuyến kênh chính cung cấp nước tưới cho toàn bộ đồng bằng Tuy Hòa. Trong đó, tuyến kênh phía Nam dài gần 37km, tuyến kênh phía Bắc dài khoảng 33,5km.

“Sau lũ, trên cả hai tuyến kênh xuất hiện hàng chục điểm sạt lở, bồi lấp. Ngoài ra, nhiều công trình trạm thủy nông, trạm bơm điện phục vụ sản xuất nông nghiệp cũng bị hư hỏng,” ông Huệ thông tin.

Đặc biệt nghiêm trọng là tình trạng hư hỏng tại đập Tam Giang ở hạ lưu sông Kỳ Lộ, khu vực giáp ranh giữa xã Tuy An Bắc và Tuy An Đông. Đập có chiều dài khoảng 140m, trong đó đoạn giữa dài khoảng 50m đã bị lũ cuốn trôi hoàn toàn. Bờ hữu ngạn của đập cũng bị sạt lở nghiêm trọng cả phía thượng lưu lẫn hạ lưu, ảnh hưởng trực tiếp đến cống lấy nước phục vụ sản xuất.

Sau khi tổ chức khảo sát thực địa, đo đạc khối lượng đào đắp và xây lắp tại các điểm bị sạt lở, bồi lấp, Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam đã xác lập tổng dự toán kinh phí khắc phục hậu quả lũ lụt đối với các công trình thủy lợi ở phía Đông Đắk Lắk hơn 246 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Minh Huấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, trên cơ sở kiểm tra thực tế và đánh giá mức độ hư hỏng, ngành nông nghiệp đã thống nhất các giải pháp khắc phục hệ thống kênh mương theo hướng nạo vét, khơi thông dòng chảy, đào đắp tại các điểm sạt lở và gia cố bằng bê tông. Riêng đối với đập Tam Giang, phương án được lựa chọn là xây dựng kè đê quay, đồng thời sửa chữa hạ lưu cống lấy nước để đảm bảo an toàn và khả năng vận hành lâu dài.

Để kịp thời phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân 2025–2026, ngày 8/12, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn đã ký văn bản thống nhất chủ trương khắc phục, sửa chữa 48 công trình trong hệ thống kênh mương, thủy lợi bị ảnh hưởng do mưa lũ theo đề nghị của Sở NN&MT. UBND tỉnh đồng thời giao các đơn vị, địa phương trực tiếp quản lý công trình làm chủ đầu tư thực hiện khắc phục.

Riêng đối với đập Tam Giang, Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu vực phía Đông Đắk Lắk được giao làm chủ đầu tư. Sở Tài chính được giao chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu UBND tỉnh cân đối, bố trí nguồn kinh phí phù hợp, đảm bảo đúng quy định pháp luật để các chủ đầu tư khẩn trương triển khai.

Những ngày này, trên hai tuyến kênh phía Bắc và phía Nam của hệ thống thủy nông Đồng Cam, hàng chục xe cơ giới chuyên dụng đã được huy động đến các điểm sạt lở qua địa bàn các xã Sơn Thành, Tây Hòa, Phú Hòa 1, phường Phú Yên và phường Đông Hòa. Các đội thi công khẩn trương đắp lại bờ kênh, gia cố taluy bằng bê tông. Trên các tuyến quốc lộ 25 và 29, xe tải liên tục vận chuyển cát, đá, xi măng phục vụ thi công.