Ô nhiễm môi trường tại hào Thành cổ Vinh
Những ngày đầu tháng 11, dọc tuyến hào bao quanh Thành cổ Vinh, Nghệ An, nước trong hào vẫn đen đặc, nổi váng và bốc mùi hôi nồng nặc. Trên bờ, rác thải sinh hoạt, túi ni-lông, cành cây khô tập kết thành từng đống dọc các tuyến đường Hào Thành, Đào Tấn, làm mất mỹ quan ngay giữa trung tâm đô thị.
Được biết, hào Thành cổ Vinh là tuyến kênh bao quanh thành Vinh, công trình do nhà Nguyễn xây dựng năm 1831, được xếp hạng di tích quốc gia năm 1998. Hào có chu vi 2.520m, sâu 3m, rộng 28m, thiết kế theo hình lục giác, vừa là công trình phòng thủ, vừa góp phần điều hòa nước cho thành phố.

Năm 2016, dự án cải tạo Hào Thành cổ Vinh được triển khai với kinh phí gần 140 tỷ đồng, từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới, do UBND TP Vinh làm chủ đầu tư. Dự án gồm các hạng mục nạo vét, xây bờ kè, xây dựng hệ thống thu gom và pha loãng nước thải, cùng cải tạo cảnh quan xung quanh. Hoàn thành năm 2018, công trình được kỳ vọng sẽ cải thiện môi trường, khôi phục vẻ đẹp di tích. Tuy nhiên, đến nay, tình trạng ô nhiễm vẫn chưa được khắc phục, thậm chí còn nghiêm trọng hơn trước.
Bà Lê Thị Hoa, người dân phường Thành Vinh, bức xúc nói: “Nhà tôi ở sát bờ hào, tình trạng ô nhiễm, nước bốc mùi hôi thối diễn ra quanh năm, đặc biệt vào những ngày nắng nóng hoặc thời tiết thay đổi, chúng tôi luôn phải đóng kín cửa cả ngày.”

Không chỉ khiến cuộc sống người dân quanh khu vực bị ảnh hưởng, tình trạng ô nhiễm còn tác động rõ rệt đến môi trường nước trong hào. Những năm gần đây, người dân nhiều lần chứng kiến cá chết nổi trắng mặt nước, đặc biệt là vào tháng 8/2025, hàng loạt cá nổi trắng mặt nước, bốc mùi hôi thối, khiến người dân quanh khu vực bức xúc. Dù cơ quan chức năng đã tiến hành vớt cá, rải vôi khử trùng và xử lý nguồn nước, song chỉ sau một thời gian ngắn, hiện tượng ô nhiễm lại tái diễn.
Nhiều người dân cho biết, mỗi khi có mưa lớn hoặc thay đổi nguồn nước, cá lại chết hàng loạt do nước thải sinh hoạt và nước bẩn bị cuốn vào hào, làm giảm lượng oxy trong nước. Sự việc không chỉ ảnh hưởng đến cảnh quan di tích mà còn tác động trực tiếp đến môi trường sống của các hộ dân sinh sống hai bên bờ hào.

Không chỉ nước ô nhiễm nguồn nước, ven hào còn xuất hiện nhiều điểm tập kết rác tự phát. Một số người dân vẫn lén lút đổ rác, xả thải sinh hoạt trực tiếp dọc tuyến đường xung quanh hào.

Bà Nguyễn Thị Hương, người dân sống tại khu vực chợ Đội Cung, cho biết: “Dạo gần đây, nhiều người dân đưa đủ loại rác thải, từ rác xây dựng đến rác sinh hoạt đến đổ ngay dọc bờ hào, gây ô nhiễm môi trường sống của cư dân khu vực này.”

Trao đổi với lãnh đạo phòng Kinh tế hạ tầng, phường Thành Vinh, được biết: “Khu vực này phường kiểm tra thường xuyên nhưng tình trạng tập kết rác vẫn còn. Phường đã báo cáo và phối hợp với Công ty CP Môi trường và đô thị để phối hợp xử lý.”
Ô nhiễm tại hào Thành cổ Vinh không chỉ ảnh hưởng đến đời sống người dân mà còn làm mất đi vẻ đẹp của một di tích lịch sử, văn hóa giữa lòng đô thị. Dù đã được đầu tư hệ thống kè đá, thu gom và pha loãng nước thải, tình trạng ô nhiễm vẫn tái diễn, cho thấy cần có giải pháp tổng thể và bền vững hơn.
                                    
                    



