Thủ tướng Phạm Minh Chính: ASEAN cần phát huy mạnh mẽ "5 hơn", lấy đổi mới sáng tạo làm động lực phát triển

Tại Phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46 diễn ra sáng 26/5 tại Kuala Lumpur (Malaysia), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra thông điệp mạnh mẽ về định hướng hợp tác tương lai của ASEAN, nhấn mạnh việc tái định hình tư duy phát triển theo hướng bao trùm, đổi mới sáng tạo và bền vững. Thủ tướng cũng đề xuất ba trọng tâm hợp tác, kêu gọi phát huy "5 hơn" để tăng cường năng lực tự cường và vai trò trung tâm của ASEAN trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động.

Tái định hình tư duy phát triển: Bao trùm, sáng tạo và bền vững

Dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Phiên họp toàn thể do Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Chủ tịch ASEAN 2025 chủ trì, với sự hiện diện của lãnh đạo cấp cao các nước thành viên ASEAN, Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmao và Tổng Thư ký ASEAN.

Trong phát biểu tại Phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ cảm ơn chân thành trước sự chia buồn sâu sắc từ lãnh đạo các nước về sự ra đi của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương – người có nhiều đóng góp cho công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Nhấn mạnh bối cảnh khu vực và thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, Thủ tướng cho rằng ASEAN cần khẩn trương tái định hình tư duy phát triển, lấy "bao trùm làm nền tảng, đổi mới sáng tạo làm động lực và bền vững làm đích đến". Ông đề xuất đưa "bền vững" trở thành một tiêu chí đánh giá hiệu quả triển khai các chiến lược hợp tác trong khuôn khổ "ASEAN 2045", dựa trên ba trụ cột: kinh tế xanh, xã hội bao trùm và quản trị thông minh.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Thủ tướng kêu gọi ASEAN tăng cường huy động nguồn lực từ cả khu vực công và tư nhân, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển khoa học – công nghệ và sáng kiến mang tầm khu vực, góp phần truyền cảm hứng hợp tác sâu rộng với các đối tác toàn cầu.

Ba trọng tâm hợp tác, năm giá trị cốt lõi

Trước những bất ổn và biến động toàn cầu ngày càng gia tăng – từ phân cực chính trị, chia cắt kinh tế đến thách thức khí hậu và an ninh năng lượng – Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi ASEAN phát huy mạnh mẽ "5 hơn":

Đoàn kết hơn để tạo sức mạnh tập thể,

Tự cường hơn để làm chủ vận mệnh khu vực,

Chủ động hơn để định hình cục diện,

Bao trùm hơn để không ai bị bỏ lại phía sau,

Bền vững hơn vì tương lai các thế hệ mai sau.

Bên cạnh đó, Thủ tướng đề xuất ba trọng tâm hợp tác cụ thể cho ASEAN trong giai đoạn tới:

Thứ nhất, đổi mới tư duy phát triển như đã nêu, trong đó việc lồng ghép các mục tiêu "ASEAN 2045" vào kế hoạch phát triển quốc gia là yêu cầu bắt buộc để bảo đảm tính nhất quán và hiệu quả thực thi.

Thứ hai, ASEAN cần mở rộng kết nối, đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và tăng cường hợp tác với các đối tác ngoài khu vực. Thủ tướng hoan nghênh việc nhân rộng mô hình Hội nghị Cấp cao ASEAN – Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) và các sáng kiến mới như Hội nghị Cấp cao Kinh tế ASEAN – GCC – Trung Quốc. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tiếng nói tập thể ASEAN trong việc bảo vệ thương mại tự do, công bằng và chủ nghĩa đa phương.

Thứ ba, ASEAN cần giữ vững vai trò trung tâm và nâng cao năng lực tự cường khu vực, thông qua việc đảm bảo không gian chiến lược độc lập, tăng cường đồng thuận nội khối và nâng cao khả năng thích ứng trước các thách thức bên ngoài. Nhân dịp này, Thủ tướng cũng thông báo đề xuất của Việt Nam về việc xây dựng Tuyên bố ASEAN về nâng cao hiệu quả hợp tác truy bắt tội phạm truy nã xuyên quốc gia, mong nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ các nước thành viên.

Hướng tới một Cộng đồng ASEAN đoàn kết và bền vững

Tại Phiên họp, lãnh đạo các nước ASEAN nhất trí cao với chủ đề hợp tác năm nay là "Bao trùm và Bền vững", đồng thời thông qua văn kiện "ASEAN 2045: Tương lai chung của chúng ta". Văn kiện này xác lập nền tảng chiến lược cho hợp tác khu vực trong những thập kỷ tới, với các chiến lược cụ thể trên cả bốn lĩnh vực: chính trị – an ninh, kinh tế, văn hóa – xã hội và kết nối.

Đáng chú ý, ASEAN cũng nhất trí kết nạp Timor-Leste làm thành viên chính thức thứ 11 tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 vào tháng 10/2025, cho thấy tinh thần bao trùm và mở rộng của Hiệp hội.

Phát biểu kết thúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: "Chung niềm tin, cùng tầm nhìn, ASEAN sẽ vượt qua mọi biến động và tiếp tục tiến bước vững mạnh. Việt Nam cam kết tiếp tục là thành viên chủ động, trách nhiệm và tích cực, cùng ASEAN kiến tạo một Cộng đồng đoàn kết hơn, tự cường hơn, chủ động hơn, bao trùm hơn và bền vững hơn – cho hôm nay và cả mai sau."

Thủ tướng Phạm Minh Chính bắt đầu các hoạt động tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 46