Thúc đẩy chuyển đổi công nghệ xanh, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone

Theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, kế hoạch được xây dựng nhằm cụ thể hóa các nhiệm vụ được giao thành những hoạt động rõ ràng, phân công trách nhiệm cho các đơn vị trực thuộc, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với chức năng của từng cơ quan. Trọng tâm của kế hoạch là thúc đẩy chuyển đổi công nghệ xanh, nâng cao hiệu quả năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, qua đó góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam theo Nghị định thư Montreal và Thỏa thuận Paris.

Một trong những nội dung then chốt là tăng cường quản lý việc sản xuất, nhập khẩu, sử dụng và loại trừ các chất được kiểm soát như HCFC, HFC và Methyl bromide – các chất gây suy giảm tầng ozone hoặc có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu cao, đồng thời tiềm ẩn rủi ro đối với sức khỏe và môi trường. Trên cơ sở đó, Bộ định hướng thúc đẩy chuyển đổi sang các công nghệ sử dụng môi chất lạnh có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu (GWP) thấp hoặc bằng “0”.

Kế hoạch cũng đặt ra yêu cầu xây dựng và hoàn thiện các cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp và cơ sở sản xuất chuyển đổi công nghệ, nâng cao hiệu suất năng lượng của các hệ thống làm mát, kho lạnh, đặc biệt trong lĩnh vực bảo quản, chế biến nông sản và thủy sản. Song song với đó là thúc đẩy đầu tư, nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ thu gom, tái chế và xử lý an toàn các chất được kiểm soát sau sử dụng.

Đáng chú ý, Bộ Nông nghiệp và Môi trường định hướng nghiên cứu, thí điểm các cơ chế thúc đẩy hình thành và trao đổi tín chỉ carbon, ghi nhận kết quả giảm phát thải từ hoạt động tái chế, xử lý chất được kiểm soát, chuyển đổi công nghệ và cải thiện hiệu suất năng lượng trong nông nghiệp và các ngành liên quan. Cách tiếp cận này nhằm gắn mục tiêu bảo vệ môi trường với các công cụ kinh tế, tạo động lực cho khu vực sản xuất tham gia chuyển đổi xanh.

Ở khía cạnh triển khai thực tiễn, kế hoạch tập trung vào nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ làm mát bền vững; tổ chức thu gom, tái chế và xử lý an toàn các chất được kiểm soát sau khi kết thúc vòng đời sử dụng. Bộ cũng sẽ xây dựng phương pháp kiểm kê phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực làm mát; thiết lập các chỉ số, tiêu chí và cơ chế báo cáo đối với công nghệ phát thải carbon thấp.

Ngoài ra, các mô hình làm mát bền vững sẽ được nghiên cứu, thí điểm và nhân rộng, kết hợp giải pháp làm mát thụ động, công nghệ carbon thấp và năng lượng tái tạo. Kế hoạch cũng bao gồm nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ khử trùng và kiểm dịch thực vật thân thiện với khí hậu, từng bước thay thế Methyl bromide.

Về tổ chức thực hiện, Cục Biến đổi khí hậu được giao làm đầu mối theo dõi, đôn đốc và tổng hợp tình hình triển khai; đồng thời kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ cập nhật Kế hoạch quốc gia cho phù hợp với thực tiễn và tiến trình thực hiện các điều ước, thỏa thuận quốc tế có liên quan. Các đơn vị chuyên ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng kế hoạch chi tiết, bố trí nguồn lực và lồng ghép nội dung thực hiện vào các chương trình, dự án đang triển khai; định kỳ trước ngày 15/12 hằng năm báo cáo tiến độ thực hiện về Bộ.

Việt Nam nêu ba ưu tiên thúc đẩy bảo vệ tầng ozone tại MOP 37