Tiền Giang: Sạt lở khu vực đầu nguồn sông Tiền diễn biến phức tạp

Từ đầu năm đến nay, tỉnh Tiền Giang ghi nhận có đến 98 điểm sạt lở, tổng chiều dài 4.195m, ước phải đầu tư kinh phí gần 69 tỷ đồng khắc phục. Nặng nhất là khu vực các huyện, thị vùng kiểm soát lũ phía Tây nằm về đầu nguồn sông Tiền của tỉnh Tiền Giang. Tại đây, tình hình sạt lở vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, chưa có dấu hiệu dừng lại đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống Nhân dân.

Gần đây, sông Ba Rài là một trong những tuyến sông sạt lở nặng nề và còn diễn biến hết sức phức tạp. Trong các tháng mùa mưa lũ năm 2022, chỉ tính riêng trên tuyến sông Ba Rài chảy qua huyện Cai Lậy và thị xã Cai Lậy đã có hàng chục điểm sạt lở lớn, nhỏ, trong đó có nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng đang chờ được xử lý, khắc phục.

Trước đó, vào tối 07/10, bờ Đông sông Ba Rài bị sạt lở nặng. Một đoạn bờ dài gần 50m bị lở toàn bộ xuống sông, cắt đứt Huyện lộ 54B nối xã Hội Xuân, huyện Cai Lậy với thị xã Cai Lậy đồng thời nhấn chìm một căn nhà, không có thiệt hại về người.

Do sạt lở, giao thông trên Đường huyện 54B đoạn qua xã Hội Xuân bị cắt đứt còn Đường huyện 54C phía bờ Tây sông Ba Rài cũng bị cắt đứt đoạn qua xã Cẩm Sơn (huyện Cai Lậy), chỉ cho xe hai bánh và người đi bộ qua lại để đảm bảo an toàn và ngăn ngừa tai nạn đáng tiếc xảy ra.

Tại xã đầu nguồn sông Tiền là Mỹ Lợi B (huyện Cái Bè) tiếp giáp huyện Tháp Mười (tỉnh Đồng Tháp), sạt lở cũng đang diễn ra trên các tuyến kênh Rạch Ruộng, kênh Nguyễn Văn Tiếp chảy qua địa bàn. Theo ông Trần Nhựt Khoa, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) xã Mỹ Lợi B, hàng năm, chính quyền xã Mỹ Lợi B phải trích ngân sách hàng trăm triệu đồng khắc phục những điểm sạt lở nhỏ kết hợp tuyên truyền Nhân dân chủ động phòng, chống, ứng phó sạt lở, giảm nhẹ thiên tai dựa vào phương châm "4 tại chỗ".

Tuy nhiên, hiện nay, còn 04 điểm sạt lở phức tạp trên hai tuyến kênh Nguyễn Văn Tiếp và kênh Rạch Ruộng qua địa bàn các ấp Mỹ Thạnh và Hưng Lợi của xã Mỹ Lợi B cần được sự hỗ trợ của cấp trên để khắc phục rốt ráo.

Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tỉnh Tiền Giang nhận định, từ các nghiên cứu khoa học và quan trắc qua nhiều năm cho thấy khoảng từ năm 2010 trở lại đây, tình hình sạt lở bờ sông, rạch, nhất là khu vực các huyện, thị vùng kiểm soát lũ phía Tây tỉnh diễn ra nhanh chóng, khó lường, nhiều về số lượng điểm và nghiêm trọng về mức độ. Đặc biệt, trên các tuyến sông Ba Rài, kênh 28, sông Cái Bè, kênh Nguyễn Văn Tiếp, kênh 6, sông Trà Tân,… thường xuyên xảy ra sạt lở bất ngờ và khó lường.

Đánh giá sơ bộ về nguyên nhân cho thấy do lượng bùn cát, phù sa từ thượng nguồn sông Mêkông đổ về giảm mạnh trong những năm gần đây, nền đất yếu vừa chịu ảnh hưởng mạnh mẽ chế độ bán nhật triều biển Đông cũng như tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, mật độ sông, rạch dày đặc với nhiều đoạn cong, nơi ngã ba sông dòng chảy đạp thẳng vào bờ dễ gây sạt lở cũng như các công trình lấn chiếm lòng sông, kênh, rạch làm co hẹp, chuyển hướng dòng chảy khiến gia tăng nguy cơ sạt lở.

Trước tình hình trên, để khắc phục, tỉnh đã chủ động đưa ra các giải pháp công trình và phi công trình ứng phó, phòng, chống sạt lở, bảo vệ tài sản và tính mạng Nhân dân cũng như các công trình kiến thiết hạ tầng nông thôn. Trong đó, tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân chủ động ngăn ngừa sạt lở thông qua việc trồng cây chắn sóng, chắn gió, nuôi lục bình gây bồi, tạo bãi, hạn chế các nguyên nhân đưa đến sạt lở bảo vệ vườn cây, nhà cửa, khu dân cư. Tiến tới xây dựng quy chế bảo vệ, khai thác hệ thống kênh, rạch trên địa bàn một cách hợp lý và hiệu quả bền vững.

Mặt khác, tỉnh giao các địa phương rà soát, kiểm tra, phân loại mức độ ưu tiên khắc phục những điểm sạt lở theo phân cấp quản lý. Những điểm sạt lở nhỏ do xã đầu tư khắc phục, điểm lớn hơn do cấp huyện đầu tư và các điểm phức tạp tỉnh sẽ đầu tư khắc phục trên cơ sở huy động các nguồn lực địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để xử lý sạt lở bờ sông, kênh rạch. UBND tỉnh cũng lưu ý các địa phương ưu tiên thực hiện những giải pháp di dời dân, di dời nhà ở, di dời công trình…khỏi nơi nguy hiểm nhằm bảo đảm an toàn về tài sản, tính mạng của Nhân dân.

Trước mắt, tỉnh đang lập dự trù kinh phí khắc phục khẩn cấp 52 điểm sạt lở phức tạp có tổng chiều dài 3.143m, kinh phí khoảng 52 tỷ đồng. Số còn lại giao các huyện, thành, thị đầu tư khắc phục từ nguồn ngân sách dự phòng.

Đồng thời, tỉnh Tiền Giang cũng kiến nghị Trung ương hỗ trợ địa phương 700 tỷ đồng triển khai 04 dự án xử lý khẩn cấp sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh. Đó là Dự án xử lý sạt lở bờ biển Gò Công có chiều dài 6.000m, kinh phí 220 tỷ đồng; Dự án xử lý sạt lở bờ sông Tiền khu vực cù lao Tân Phong, xã Tân Phong, huyện Cai Lậy có chiều dài 1.350m, kinh phí 180 tỷ đồng; Dự án xử lý sạt lở cù lao Tân Phong, phường Tân Long, thành phố Mỹ Tho, chiều dài 900m, kinh phí 100 tỷ đồng và dự án xử lý sạt lở bờ sông Tiền (xã Xuân Đông, huyện Chợ Gạo) dài 1.500m, kinh phí 200 tỷ đồng.