TP.HCM đề xuất đầu tư phát triển trung tâm tái chế pin cho xe điện

Theo kế hoạch, sau năm 2026, khoảng 400.000 xe máy sử dụng động cơ xăng của tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM sẽ được chuyển đổi sang xe điện. Đây là nhóm phương tiện có mức phát thải khí nhà kính cao nhất hiện nay, với tần suất di chuyển từ 80 đến 120 km mỗi ngày.

Tuy nhiên, cùng với mục tiêu giảm phát thải, thành phố cũng đối mặt với thách thức trong việc xử lý pin xe điện đã qua sử dụng một loại rác thải công nghệ có khả năng gây hại môi trường nếu không được thu gom và tái chế đúng cách.

Ông Lê Thanh Hải - Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM, cho biết: Đề án “Chuyển đổi xe 2 bánh từ xăng sang điện cho nhóm tài xế công nghệ và giao hàng” đã được trình lên UBND Thành phố. Trong đó, việc xây dựng trung tâm tái chế pin chuyên biệt đóng vai trò then chốt.

Dự kiến, trung tâm này có khả năng thu hồi 90 – 95% kim loại quý như niken, coban, mangan từ pin thải. Đây không chỉ là biện pháp giảm ô nhiễm mà còn là hướng đi chiến lược nhằm tái tạo tài nguyên phục vụ ngành công nghiệp năng lượng.

TP.HCM cũng xem xét các chính sách hỗ trợ nhà đầu tư tham gia lĩnh vực này như cho vay ưu đãi, tài trợ từ Quỹ Bảo vệ môi trường và xây dựng cơ chế giám sát minh bạch toàn chu trình tái chế từ thu gom đến xử lý.

Về mặt pháp lý, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực từ 1/1/2024 quy định các nhà sản xuất pin có trách nhiệm thu hồi và xử lý sản phẩm sau sử dụng. Doanh nghiệp có thể trực tiếp đầu tư nhà máy tái chế hoặc đóng phí môi trường để ủy quyền cho các cơ sở đủ điều kiện thực hiện.

Một giải pháp bổ sung đang được nghiên cứu là tái sử dụng pin xe điện đã qua sử dụng với hiệu suất còn khoảng 70 – 80%. Các loại pin này có thể được ứng dụng vào hệ thống lưu trữ điện mặt trời, điện gió hoặc dùng cho đèn đường, nhà máy và văn phòng, góp phần kéo dài vòng đời sản phẩm và giảm rác thải công nghệ.

Ông Hải kỳ vọng trong vòng 10 năm tới, Việt Nam sẽ hình thành hệ sinh thái công nghiệp xanh đạt chuẩn quốc tế, đồng thời cung cấp nguồn vật liệu chiến lược cho ngành sản xuất pin trong nước. Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) đã kiến nghị Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng kế hoạch tái chế pin chi tiết với các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt.

Liên quan đến lo ngại về an toàn cháy nổ, ông Hải cho biết công nghệ pin hiện nay đã có nhiều cải tiến đáng kể và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn phòng chống cháy nổ trong cả khâu sản xuất và sử dụng.

TP.HCM: Hai khu vực dự kiến chỉ cho phép đăng ký xe mới là xe điện