Việt Nam coi ứng phó với biến đổi khí hậu là yêu cầu cấp thiết

GS.TS. Huỳnh Thị Lan Hương (Phó Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu) cho biết, biến đổi khí hậu là thách thức nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc và làm thay đổi toàn diện đời sống xã hội toàn cầu. Là một trong những quốc gia bị tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu, Việt Nam coi ứng phó với biến đổi khí hậu là yêu cầu cấp thiết, có ý nghĩa sống còn để phát triển đất nước bền vững, thịnh vượng, an toàn và góp phần thực hiện nỗ lực toàn cầu theo Công ước Khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris.

Hiện nay, đã có gần 150 quốc gia công bố mục tiêu phát thải ròng bằng “không” vào giữa thế kỷ. Các nước G7, Ngân hàng thế giới, Ngân hàng phát triển Châu Á và nhiều ngân hàng lớn trên thế giới đã tuyên bố không tài trợ cho các dự án phát điện sử dụng than. Các biện pháp như đánh thuế vào hàng hóa nhập khẩu dựa trên các-bon, thúc đẩy thương mại hàng hóa xanh, xoá bỏ trợ cấp nhiên liệu hóa thạch, hỗ trợ kinh tế tuần hoàn, đảm bảo các đối tác thương mại áp dụng các tiêu chuẩn môi trường cao, phát thải các-bon thấp, trợ cấp cho các ngành công nghiệp ít phát thải… đang được áp dụng ngày càng rộng rãi để buộc các quốc gia phát triển kinh tế cácbon thấp, sử dụng năng lượng sạch. Và để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không vào cuối thế kỷ, các nước đã áp dụng những công cụ chính sách đa dạng dựa vào thị trường và các công cụ khác trong chiến lược dài hạn (LTS) và NDC hướng tới mục tiêu này.

Toàn cảnh Hội thảo.

Đồng quan điểm với GS.TS. Huỳnh Thị Lan Hương, bà Trần Thị Hải, Giám đốc Chương trình Phát triển bền vững, Tổ chức WWF-Việt Nam cho rằng, tuyên bố cam kết đạt mức Phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị COP26 diễn ra vào tháng 11 năm 2021 đã cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu và hướng đến mục tiêu giới hạn độ tăng nhiệt độ ở mức 1,5oC vào cuối thế kỉ này.

Cam kết Net-zero đồng thời đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác và hỗ trợ quốc tế dành cho Việt Nam, cũng như đặt ra nhiệm vụ xem xét và cập nhật các chính sách, chiến lược quốc gia trong công tác ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) và giảm phát thải khí nhà kính.

WWF-Việt Nam là tổ chức sáng lập Liên minh hành động vì khí hậu (VCCA). Với quan điểm không chỉ dừng lại ở việc vận động Chính phủ hướng tới nền kinh tế các-bon thấp, các thành viên trong mạng lưới VCCA còn chia sẻ tầm nhìn về phát triển bền vững cũng như hỗ trợ các đối tác thành phố, các doanh nghiệp, đơn vị đầu tư, cơ sở giáo dục nâng cao năng lực, xây dựng chiến lược hướng tới mục tiêu Net-zero. Trong thời gian qua, VCCA đã thể hiện được vai trò là một mạng lưới tiên phong trong công tác về BĐKH thông qua đóng góp cho việc ban hành và sửa đổi các chính sách quốc gia về BĐKH cũng như thúc đẩy các thành viên, đối tác tham gia Chiến dịch Race to Zero.

Race To Zero là chiến dịch do Chile và Vương quốc Anh khởi xướng vào Ngày Môi trường Thế giới 2020. Chiến dịch đã huy động sự chung tay tham gia của các bên thuộc khu vực ngoài Nhà nước tham gia vào Liên minh Hành động vì khí hậu và có kế hoạch cụ thể cho cam kết Net zero.

Trình bày tại Hội thảo, ông Vũ Quốc Anh (Quản lý dự án WWF-Việt Nam, Điều phối Liên minh Hành động vì khí hậu) thông tin, mục tiêu của chiến dịch là giảm một nửa tổng lượng phát thải vào năm 2030 và đạt “net zero” vào năm 2050. Thúc đẩy chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp, ngăn ngừa các mối đe dọa khí hậu cho tương lai, tạo việc làm xanh và hướng tới tăng trưởng bền vững và bao trùm.

Sau 2 năm thực hiện, tính đến tháng 5/2022 chiến dịch đã huy động cam kết của 1.122 thành phố, 67 khu vực, 7.552 doanh nghiệp, 441 nhà đầu tư lớn và 1.114 tổ chức giáo dục, 555 tổ chức tài chính/đầu tư, 63 tổ chức về sức khỏe và 25 tổ chức khác.

Tại Việt Nam, hiện nay có 14 thành phố, tổ chức giáo dục và doanh nghiệp tham gia vào mạng lưới của 05 đối tác chính thức của Chiến dịch Race to Zero. Trong đó, trường British International School HCM, Nguyễn Siêu là hai tổ chức giáo dục đã có nhiều hoạt động sôi nổi từ khi tham gia chiến dịch.

Theo chia sẻ của đại diện trường Nguyễn Siêu, ông Nguyễn Quang Minh (Giám đốc học thuật), trường thường có các hoạt động thường niên hưởng ứng chiến dịch Race To Zero như: Kế hoạch nhỏ – thu gom 1600kg rác thải giấy, ủng hộ 3tr 250k cho quĩ hoạt động từ thiện; Căng tin của trường sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, thay vì vật liệu nhựa; Tại tất cả 26 tầng của nhà trường đều chia hai loại thùng rác bao gồm rác thùng rác dành cho rác thải thông thường và rác thải nhựa; Học sinh, giáo viên và nhân viên trường đều sử dụng bình nước cá nhân thay vì bình nước nhựa….

Dù năm đầu tiên tham gia chiến dịch Race to zero, trường gặp khó khăn do đại dịch covid-19. Tuy nhiên, nhà trường đã cố gắng và có những thành quả trong bước đầu tiên là cắt giảm lượng carbon và nâng cao nhận thức của học sinh cũng như đội ngũ giáo viên, nhân viên trong trường. Trong năm tới, bên cạnh việc tiếp tục thực hiện những hoạt động kể trên, nhà trường sẽ đi xa hơn trên hành trình “Race to zero” với những hoạt động không chỉ giới hạn ở việc giảm thiểu, mà còn bù đắp để cân bằng lượng carbon mà mình thải ra, tiến gần hơn tới mục tiêu đạt được mức phát thải ròng bằng 0.

Tại Hội thảo, hơn 100 khách mời là các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp thành viên, đối tác của Liên minh Hành động vì khí hậu đã cùng tham gia thảo luận về tình hình triển khai các hoạt động của Liên minh hành động vì khí hậu (VCCA) cho mục tiêu Net Zero và RtZ; chia sẻ bài học kinh nghiệm từ các đối tác đã tham gia RtZ để ứng phó với BĐKH và và thực hành cam kết Net-Zero.

Giang Anh