Vụ cá chết bất thường ở Nghệ An: Nhiều mẫu nước thải vượt quy chuẩn cho phép

Báo cáo số 5136/STNMT-BVMT của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An gửi tới UBND tỉnh về việc kiểm tra, xử lý vụ việc cá chết bất thường tại suối Bắc, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp cho biết, ngày 8/7/2024, Sở đã phối hợp Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường Nghệ An tổ chức lấy mẫu nước thải từ hầm lò của Công ty trách nhiệm hữu hạn Thiếc Hà An đang lưu tại bể lắng trước khi bơm xả thải vào hang casto và nước mặt tại điểm khu vực hang casto thải vào đầu nguồn nước suối Bắc, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp.

Tại thời điểm lấy mẫu, Công ty trách nhiệm hữu hạn Thiếc Hà An không thực hiện việc bơm nước thải từ hầm lò vào xử lý tại các bể lắng hoặc xả thải vào nguồn nước suối Bắc, xã Châu Thành.

Kết quả quan trắc đối với mẫu nước tại bể lắng trước khi bơm xả thải vào hang casto cho thấy: So sánh với QCVN 40:2011/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp, cột A (quy định giá trị các thông số ô nhiễm trong nước thải công nghiệp khi xả thải vào nguồn nước được dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt) cho thấy, có 2/16 thông số vượt quy chuẩn (Asen vượt 3,22 lần; Sắt vượt 3,22 lần).

So sánh với QCVN 40:2011/BTNMT, cột B (quy định giá trị các thông số ô nhiễm trong nước thải công nghiệp khi xả thải vào nguồn nước không dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt) cho thấy: có 1/16 thông số vượt quy chuẩn (Asen vượt 1,61 lần).

Kết quả quan trắc đối với mẫu nước mặt tại điểm khu vực hang casto thải ra đầu nguồn nước suối Bắc, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp cho thấy: So sánh với QCVN 08:2023/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt, bảng 1 (Giá trị giới hạn tối đa các thông số ảnh hưởng tới sức khỏe con người) cho thấy, có 5/8 thông số vượt quy chuẩn (Amoni vượt 1,71 lần; Asen vượt 5,4 lần; Cadimi vượt 18,56 lần; Mangan vượt 23,7 lần; Sắt vượt 16,34 lần).

So sánh với QCVN 08:2023/BTNMT, bảng 2 (Giá trị giới hạn các thông số trong nước mặt phục vụ cho việc phân loại chất lượng nước sông, suối, kênh, mương, khe, rạch và bảo vệ môi trường sống dưới nước), có 1/7 thông số (pH) vượt ngưỡng mức D (nước có chất lượng rất xấu, có thể gây ảnh hưởng lớn tới cá và các sinh vật sống trong môi trường nước do nồng độ oxy hòa tan thấp, nồng độ chất ô nhiễm cao…

Từ kết quả quan trắc, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An kết luận, việc Công ty trách nhiệm hữu hạn Thiếc Hà An bơm nước thải từ hầm lò (sau khi xử lý lắng qua các bể lắng) thải vào hang casto (moong khai thác quặng thiếc cũ của Công ty cổ phần Kim Loại màu Nghệ Tĩnh) và tự chảy ra ở đầu nguồn suối Bắc, xã Châu Thành còn bám màu vàng sẫm ở khe và mương thoát nước mưa của Công ty trách nhiệm hữu hạn Hà An (đã được ghi nhận tại Biên bản ngày 2/7/2024 gồm đại diện Ủy ban nhân dân huyện Quỳ Hợp, xã Châu Thành và Công ty trách nhiệm hữu hạn Hà An) là có thật.

Vì vậy, Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An yêu cầu Công ty thiếc Hà An rà soát đánh giá nguồn nước thải từ hầm lò để có giải pháp thu gom, xử lý không gây ô nhiễm môi trương; phối hợp với UBND huyện Quỳ Hợp lấy mẫu để có giải pháp khắc phục cải tạo làm sạch nguồn nước theo quy định.

Đồng thời, công ty cần thực hiện ngay các giải pháp đảm bảo an toàn, không để xảy ra sự cố, nhất là tại các bãi thải quặng đuôi, công trình xử lý nước thải từ quá trình khai thác, chế biến quặng thiếc.

Đặc biệt, Sở yêu cầu công ty tháo dỡ các đường ống đã sử dụng để bơm các chất thải vào hàng casto; sớm hoàn tất hồ sơ thủ tục liên quan đến dự án theo quy định; chấp hành nghiêm các quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực khoáng sản, bảo vệ môi trường.

Trước đó, tại báo cáo ngày 10/7, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An gửi Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An cũng đã chỉ ra nguyên nhân khiến nước suối Nậm Huống chuyển sang màu vàng sẫm, cá chết vào ven bờ xuất phát từ vị trí của Công ty trách nhiệm hữu hạn Thiếc Hà An.

Nước suối Nậm Huống bất ngờ đổi sang màu vàng sẫm, nhiều bùn và cá chết dạt vào ven bờ được phát hiện từ trưa 1/7. Theo người dân địa phương, đây là lần đầu tiên dòng suối này xảy ra hiện tượng lạ này.

Không chỉ cung cấp nước cho người dân sinh sống ven suối sử dụng, nước suối Nậm Huống cũng chính là đầu vào của Trạm cấp nước Quỳ Hợp, cấp cho khoảng 2.000 hộ dân trong khu vực.