Australia: Biến đổi khí hậu làm tăng 30% nguy cơ cháy rừng

Các nhà khoa học ở các trường đại học và viện nghiên cứu của Australia, châu Âu và Mỹ nhận thấy rằng biến đổi khí hậu do con người gây ra đã làm tăng ít nhất 30% khả năng Australia gặp hỏa hoạn bởi các điều kiện thời tiết cực đoan.

Nghiên cứu đã xem xét Chỉ số thời tiết gây cháy- một thước đo gồm các điều kiện thời tiết mô tả nguy cơ cháy rừng – ở khu vực Đông Nam Australia. Đây là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các vụ cháy rừng 2019/2020. Nghiên cứu đã so sánh các điều kiện hiện nay với khí hậu vào khoảng năm 1900, sử dụng các quan sát và mô hình khí hậu.

Các nhà nghiên cứu cũng xem xét nhiệt cực đoan và hạn hán khí tượng (thời kỳ có lượng mưa thấp), những yếu tố quan trọng của Chỉ số thời tiết gây cháy.

Số tuần có nhiệt độ cao ở Đông Nam Australia, như trong tháng 12/2019, xuất hiện nhiều hơn gấp 2 lần so với năm 1900 do ảnh hưởng của con người đối với khí hậu. Sóng nhiệt năm 2019/2020 ở đây cũng nóng hơn 1-2 độ C so với khoảng năm 1900.

Lượng mưa cực thấp có ảnh hưởng nhiều nhất đến thời tiết gây cháy. Mức độ cực đoan về khô hạn hằng năm ngày càng trở nên phổ biến và theo hồ sơ ghi nhận được ở Đông Nam Australia thì năm 2019 là năm khô hạn nhất tính từ năm 1900.

Từ năm 1979, các điều kiện dẫn đến cháy rừng được mô tả bởi Chỉ số thời tiết gây cháy đã xấu đi nhanh hơn so với mô phỏng của các mô hình khí hậu. Tuy các mô hình khí hậu cho thấy sự biến đổi khí hậu do con người gây ra đã làm tăng ít nhất 30% khả năng hỏa hoạn ở Đông Nam Australia nhưng các nhà nghiên cứu kết luận rằng mức tăng thực sự có thể còn cao hơn.

Một số mối liên hệ khác giữa biến đổi khí hậu và nguy cơ hỏa hoạn ở Australia vượt quá phạm vi nghiên cứu, chẳng hạn như các nguồn gây cháy và những mùa cháy kéo dài làm giảm khả năng áp dụng biện pháp đốt trước để phòng chống cháy rừng.

Australia vừa trải qua một mùa hè khắc nghiệt với nhiều tháng nóng hơn nhiều so với mức trung bình của lịch sử. Các đợt sóng nhiệt gần đây nóng hơn 1 – 2°C, tức gấp 10 lần, so với năm 1990.

Phần lớn khu vực ở Australia, đặc biệt là phía đông nam đất nước, đang trở nên dễ cháy hơn do xu hướng thiếu mưa dài hạn và gián đoạn nhiệt độ ở Ấn Độ Dương. Nếu những nỗ lực toàn cầu trong việc chống biến đổi khí hậu không được thực hiện, những vụ cháy thảm khốc hơn hoàn toàn có thể xảy ra trong một thập kỷ tới, nhóm nghiên cứu cảnh báo.

Mai Anh (T/h)