Bắc Kinh từ “Thành phố không thấy mặt trời” đã giải quyết nạn ô nhiễm khói bụi thế nào?

Trong báo cáo của năm 2019, cơ quan chức năng Trung Quốc xác định, nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình của Bắc Kinh đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi mạng lưới giám sát chất lượng không khí tích hợp bắt đầu hoạt động vào năm 2013.

Theo đó, nồng độ PM2.5 trung bình năm 2019 là 42 microgam trên mét khối, thấp hơn 53% so với con số năm 2013 là 89,5. Nồng độ bụi mịn PM10 và nitơ dioxide là 68 và 37 microgam trên mét khối, cả hai đều giảm tương ứng với các mục tiêu đề ra.

Mặc dù một số chỉ số vẫn vượt xa các tiêu chuẩn quốc tế, nhưng sự cải thiện chất lượng không khí nhanh chóng của Bắc Kinh đã được Liên Hợp Quốc ca ngợi như một ví dụ về cách đảo ngược ô nhiễm hiệu quả.

Không khí ô nhiễm tại Bắc Kinh của Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Năm 2013, Trung Quốc trải qua một đợt sương mù ô nhiễm tồi tệ nhất từ năm 1961. Vào tháng 1, chỉ số ô nhiễm không khí (AQI) tại đây vượt qua mức nguy hại, cao gấp nhiều lần chuẩn an toàn của WHO. Chính quyền buộc phải đưa ra những cảnh báo sức khỏe khẩn cấp cho người dân.

Tháng 12/2013, sương mù dày đặc bao trùm 25/31 tỉnh của đất nước đông dân nhất thế giới, với diện tích khoảng 1,4 triệu km2, ảnh hưởng đến hơn 100 thành phố lớn nhỏ gồm 800 triệu dân. Khi đó người dân Trung Quốc dùng từ “thảm họa mù – smogocalypse” để nói về không khí.

Báo cáo của Liên Hợp Quốc, dựa trên dữ liệu ô nhiễm từ năm 1998 đến 2017, đã kết luận rằng các biện pháp kiểm soát các hoạt động sử dụng than trong sinh hoạt, chuyển sang sử dụng nhiên liệu sạch hơn trong các khu vực dân cư và kiểm soát tốt hơn đối với công nghiệp là ba biện pháp quan trọng nhất.

Lượng khí thải từ phương tiện giao thông được cắt giảm bằng nhiều cách giới hạn lượng xe đăng ký mới hàng năm 150.000 xe. Ngoài ra, ban hành các tiêu chuẩn nghiêm khắc đối với xe mới, xe đang sử dụng và chủng loại xăng dầu.

Thành phố còn áp dụng chính sách hạn chế lưu hành theo khu vực vào thời gian trong ngày. Nhờ đó, từ năm 2015, cả thành phố đã loại bỏ được hơn 2 triệu xe cũ, tăng thêm hơn 200.000 xe chạy điện hoặc sử dụng năng lượng sạch.

Chính quyền Bắc Kinh cũng kiên quyết cắt giảm, di dời nhiều nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than đá ra khỏi thành phố, buộc thay đổi công nghệ sản xuất, yêu cầu người dân từ bỏ bếp và lò sưởi dùng than.

Trung Quốc còn đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, đóng cửa hơn 2.600 doanh nghiệp gây ô nhiễm trong các lĩnh vực in ấn, thủ công nghiệp, đồ gỗ, xi măng…

Mặc dù từng phải đối mặt với thách thức trong mùa đông 2017-2018 khi tình trạng thiếu khí đốt khiến cư dân ở nhiều thành phố miền Bắc Trung Quốc không được sưởi ấm, lượng than đốt ở Bắc Kinh đã giảm đáng kể từ mức cao nhất khoảng 30 triệu tấn trong năm 2005 xuống 4 triệu vào năm 2018, theo văn phòng môi trường ở Bắc Kinh.

Mai Anh (t/h)