Đo kiểm khí thải miễn phí cho hơn 1.000 xe ô tô

Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vừa trải qua những ngày ô nhiễm không khí kéo dài. Một trong những tác nhân chính gây ra tình trạng này là khí thải từ các phương tiện giao thông.

Vì vậy, công tác đo kiểm khí thải được các địa phương trong cả nước đặc biệt là 2 thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh tăng cường thực hiện trong thời gian tới.

Tại 1 gara ô tô ở Hà Nội, dù đây đều là các xe đã vượt qua kỳ đăng kiểm theo niên hạn, trong đó có tiêu chuẩn về khí thải theo quy định. Kết quả kiểm tra thực tế, tỷ lệ về khí thải không đạt tiêu chuẩn vẫn chiếm khoảng 40%.

Anh Đỗ Lương Bằng, Phụ trách kỹ thuật Đại lý xe ô tô Ford Thanh Xuân, Hà Nội cho biết: “Chúng tôi tính trung bình là 15 xe/25 xe đạt, tỉ lệ đạt 60%, nhưng xe không đạt là xe áp dụng tiêu chuẩn e4 e3 thì tiêu chuẩn đo theo tiêu chuẩn e5".

Điều này cũng có nghĩa một số xe chỉ đạt tiêu chuẩn về khí thải ở thời điểm đăng kiểm, còn khi lưu hành trên đường vẫn có thể xả khí thải không đạt chuẩn ra môi trường.

Anh Nguyễn Đăng Trí - Giám đốc điều hành công ty Công nghệ môi trường Bách khoa xanh cho biết: "Trong tiêu chuẩn của đăng kiểm có khí thải, vì thế trước khi đi đăng kiểm, các xe sẽ đến trung tâm bảo trì bảo dưỡng hay gara để đại tu lại máy 1 lần, sẽ có máy đo thử khí thải - nếu không đạt thì có biện pháp tác động nhất định để giúp xe đưa về trạng thái đạt tiêu chuẩn đăng kiểm. Vì thế khi đăng kiểm sẽ đỗ thôi. Nhưng sau 1 thời gian, xe sử dụng nhiên liệu như thế nào thì tùy thuộc chủ xe. Từ lần đăng kiểm này tới đăng kiểm tiếp thì xe xả thải như thế nào - hoàn toàn không đảm bảo theo đăng kiểm được.”

Qua đo kiểm thí điểm cho thấy, nhiều xe dù mới, nhưng khi sử dụng nhiên liệu không phù hợp hoặc không bảo dưỡng định kỳ tốt vẫn không đạt tiêu chuẩn về khí thải.

Anh Đỗ Lương Bằng cho biết: “Khách hàng đang sử dụng nhiên liệu không đúng tiêu chuẩn, như theo tiêu chuẩn e5 thì phải sử dụng dầu D0 001... nhiều khách hàng vẫn sử dụng 0,005.”

Theo quy định, các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới từ ngày 1/1/2017 phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (tương ứng với mức Euro 4), còn xe mới từ ngày 1/1/2022 phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 (tương ứng với mức Euro 5). Tuy nhiên, những xe cũ hơn chỉ đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải khá thấp.

Dự kiến 1.200 xe ô tô đang lưu hành tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ tiến hành đo kiểm miễn phí, từ đó góp phần đánh giá bức tranh phát thải của phương tiện ô tô ở nước ta hiện nay.

Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (NETC), Cục Đăng kiểm Việt Nam nói: Người đi mua xe, sử dụng, ít quan tâm về khí thải lắm, chỉ quan tâm xem xe có bền không, tốt không, động cơ khỏe, êm ái, mấy ai quan tâm tới khí thải, cảm nhận rất khó, nó rất trìu tượng. Nên chúng ta cần phải tuyên truyền điều chỉnh để ý thức của người dân về vấn đề này tốt hơn.

Theo ông Pandey, Quyền Giám đốc Dự án giảm thiểu ô nhiễm của USAID: Trước hết dự án sẽ đánh giá hiện trạng phát thải của phương tiện ô tô ở Việt Nam ra sao, những nguyên nhân chủ yếu nào khiến việc phát thải nghiêm trọng, vượt chuẩn. Từ đó có khuyến nghị về các hoạt động cần thiết như truyền thông cho các chủ xe về bảo trì, bão dưỡng, thay đổi thói quen sử dụng nhiên liệu phù hợp. Chúng tôi không chỉ thí điểm đo kiểm ở các gara lớn mà còn tiến hành ở gara tư nhân - nơi có nhiều ô tô cũ hơn. 

Thành phần ô nhiễm chính của khí thải từ quá trình đốt nhiên liệu động cơ bao gồm CO, NOx, SO2, bụi PM10, bụi PM2.5... Từ bức tranh về mức độ phát thải từ ô tô đang lưu hành sẽ là cơ sở đưa ra kiến nghị về dự thảo lộ trình áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô theo hướng nâng cao hơn, đặc biệt với những ô tô cũ. Đồng thời cũng đưa ra những khuyến cáo về sử dụng nhiên liệu, bảo dưỡng để khí thải ô tô duy trì được mức chuẩn, giảm bớt tác hại ra môi trường không khí.