Theo báo cáo của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT), tổng diện tích rừng ven biển Việt Nam hiện nay khoảng hơn 454.000ha. Tuy rừng ven biển chỉ chiếm khoảng 3% tổng diện tích rừng quốc gia nhưng lại đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học, ngăn chặn sóng, gió, hạn chế xói lở bờ biển, bảo vệ đê biển, bảo vệ sinh kế của người dân…
Thời gian qua, mặc dù độ che phủ rừng nói chung của Việt Nam đã tăng nhưng rừng ven biển lại bị suy thoái nghiêm trọng. Rừng ngập mặn ở Việt Nam đã giảm gần một phần ba, từ 408.500ha năm 1943 xuống 270.000ha vào năm 2015.
Một góc Vườn Quốc gia Xuân Thủy, tỉnh Nam Định: Ảnh: ST.
Ở nhiều nơi của Việt Nam, rừng ven biển đã bị chuyển đổi thành các hoạt động ngắn hạn sinh lời không bền vững. Động cơ phá rừng đến từ nuôi trồng thủy sản quy mô công nghiệp; thu hoạch lấy củi; phát triển cơ sở hạ tầng… làm thay đổi các điều kiện thủy văn cần thiết để duy trì các hệ thống rừng ngập mặn ven biển, trong khi công tác khôi phục rừng ngập mặn là vô cùng khó khăn và phức tạp.
Để phục hồi thành công và bền vững các khu rừng ngập mặn ven biển, Dự án sẽ tập trung vào 3 nội dung chính: Hỗ trợ tài chính để phục hồi và quản lý bền vững rừng ngập mặn; đầu tư vào cơ chế quản lý hiệu quả hơn thông qua các hoạt động hỗ trợ nuôi trồng thủy hải sản bền vững gắn với rừng ngập mặn; đa dạng hóa các lợi ích lâu dài từ việc bảo vệ và duy trì rừng ngập mặn qua hỗ trợ sinh kế bền vững.
Xét hiệu quả về xã hội và môi trường, Dự án sẽ góp phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ bờ biển, hạn chế xói lở, giảm xâm nhập mặn, duy trì và cải thiện đa dạng sinh học, tạo môi trường sinh sống cho rất nhiều các loài thủy hải sản, chim, thú và giảm phát thải khí nhà kính. Đặc biệt, góp phần tăng độ che phủ của rừng lên khoảng 0,19% tại Ninh Bình so với thời điểm bắt đầu thực hiện Dự án.
Ngoài ra, rừng ngập mặn do Dự án phục hồi và phát triển bền vững sẽ góp phần to lớn trong việc giảm tác hại của sóng biển, thủy triều tới bờ biển, đặc biệt là giảm thiểu tác hại của của bão kết hợp với triều cường đối với hàng trăm km hệ thống đê biển tỉnh Ninh Bình và Nam Định và thông qua đó giảm đáng kể chi phí tu sửa đê biển hàng năm.
Về hiệu quả về kinh tế, Dự án sẽ góp phần làm giảm chi phí duy tu bảo dưỡng các công trình hạ tầng thủy lợi, đê điều cho khu vực được rừng ven biển bảo vệ do tác động của gió bão, nước biển dâng. Đặc biệt là bảo vệ được trên 18km đê biển tại huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình.
Rừng ngập mặn ven biển khu vực Dự án được phục hồi và quản lý bền vững sẽ góp phần tạo ra nguồn lợi thủy sản dưới tán rừng. Đây là nguồn sinh kế quan trọng cho người dân địa phương trực tiếp tham gia bảo vệ rừng. Ngoài ra, rừng được phục hồi sẽ bảo vệ khoảng trên 2.000ha nuôi trồng thủy hải sản tại vùng Dự án với sản lượng trên 60.000 tấn, giá trị kinh tế khoảng 8.000 tỷ đồng/năm.
Vân Khánh