Kiểm soát khí thải xe máy cần có lộ trình phù hợp

Từ ngày 1/1/2025, luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ mới được Quốc hội thông qua sẽ chính thức có hiệu lực, quy định mô tô, xe gắn phải thực hiện kiểm định khí thải.

Như vậy, 15 năm sau khi Chính phủ phê duyệt chủ trương kiểm soát khí thải xe máy, loại phương tiện chiếm tỷ lệ lớn nhất trên đường phố VN chính thức được "đưa vào khuôn khổ".

Theo ông Hoàng Xuân Cường – Tỉnh Nam Định chia sẻ: “Không đủ tiêu chuẩn quy định của nhà nước thì chúng tôi phải chịu, xe cũ đây lấy ngắn nuôi dài, làm vài trăm thì sửa mấy chục còn được còn mua luôn xe mới thì làm sao đủ, ở quê còn con cái, học hành, đủ mọi chuyện,… mong muốn chính sách nhà nước tạo điều kiện cho người lao động những điều kiện tốt nhất để người lao động có đồng ăn, chi tiêu trong gia đình, làm gắt quá làm 1 ngày được 200 mà phạt 300 thì không có gì cả.”

Anh Trương Văn Tương – Tỉnh Thanh Hóa chia sẻ: “Kiểm kê kiểm tra bây giờ nhiều lỗi, xe không an toàn khi tham gia giao thông… thay hầu như toàn bộ mới luôn, tiền nong hạn hẹp.”

Theo các chuyên gia, những lo lắng này không phải là không có lí nhưng không thể vì thế mà không thực hiện kiểm định khí thải xe máy. Theo kết quả từ 3 chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, xe trên 5 năm đã có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành và xe trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn. Vì vậy, cần nghiên cứu các cơ chế, chính sách phù hợp trong thời gian đầu.

Trao đổi với phóng viên Moitruong.net.vn, TS Phan Lê Bình – Chuyên gia giao thông cho biết: “Mỗi xã hội đều có ngưỡng đặt ra phù hợp với tình hình phát triển, bối cảnh, nước có xe máy ít thì đặt chặt nhưng Việt Nam gần như toàn xã hội mà siết quá chặt ngay từ đầu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống toàn người dân nên chúng ta tham khảo nhưng nhất thiết giai đoạn đầu mức đạt và không đạt ở mức không gây ảnh hưởng nhiều tới người dân, 1 bộ phận nhỏ quá cũ quá nát thì không đạt còn xe ở mức thông thường thì nên đặt ngưỡng khí thải dễ dàng thông qua, sau 1 thời gian áp dụng tương đối- thấp thì nâng lên, 5 năm sau chặt hơn nữa…”

PGS.TS Nguyễn Thế Lương – Trường Cơ khí, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết: “Chúng ta cần thực hiện cẩn thận đồng loạt các giải pháp. Triển khai như thế nào thì thuận lợi cho người dân, chi phí cho người dân cho phù hợp, xe cũ thì mức như thế nào phù hợp … phát triển nơi kiểm định khí thải như thế nào, các đại lý, các trạm sửa chữa,cần có sự khảo sát đánh giá đầy đủ,…”

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, không phải tất cả xe máy sẽ phải kiểm định khí thải ngay từ 1/1/2025. Việc kiểm định sẽ được thực hiện theo lộ trình do Chính phủ ban hành.

Trong khi lộ trình đang được xây dựng thì mỗi người dân cũng cần chủ động bảo dưỡng xe định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất để góp phần bảo vệ môi trường.

Bà Lưu Thị Thanh Chi, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội, Sở TN&MT cho biết: “Qua kết quả thống kê sau quá trình thử nghiệm trên 54% xe lần đầu đo lần 1 vượt qui chuẩn, sau khi chuyên gia, thợ sửa chữa bảo dưỡng, sách buzi thay dầu số vượt chỉ 9% thôi, công đoạn bảo dưỡng quan trọng, đấy là cần tuyên truyền, hiểu rõ lợi ích và cần thiết quá trình sử dụng xe gắn máy,…”

Anh Nguyễn Văn Huy – Thợ sửa chữa xe máy chia sẻ: “Kiểm tra định kỳ thì công kiểm tra, phụ tùng ít chứ để lâu ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, thứ 2 là đợi hỏng hẳn quan trọng nhất tiền túi khách hàng mất nhiều, chi trả 1 chiếc xe sửa nhiều và tốn kém…

Theo các chuyên gia, hiện nay hệ thống giao thông công cộng tại các đô thị đang được chú trọng, đầu tư. Khi loại hình giao thông này trở nên tiện lợi và thân thiện với môi trường sẽ là nền tảng để nâng cao nhận thức của người tham gia giao thông và thúc đẩy chuyển dịch từ phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng.