Quảng Ninh(Quảng Bình): Doanh nghiệp khai thác khoáng sản “chây ỳ” thực hiện chỉ đạo và tiếp tục hoạt động trái phép

(Moitruong.net.vn) – Thời gian vừa qua, trên địa bàn huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình xảy ra tình trạng một số doanh nghiệp “lộng hành” trong hoạt động khai thác cát và thu phí trái phép. Trước thực trạng trên, Tỉnh ủy Quảng Bình đã chỉ đạo ngành Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND huyện Quảng Ninh khẩn trương kiểm tra, làm rõ và giải quyết triệt để hiện tượng này.

Tàu khai thác cát trên sông Long Đại, Quảng Bình

Khai thác vượt phạm vi

 Thực hiện ý kiến chỉ đạo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Quảng Bình khẩn trương vào cuộc kiểm tra, làm rõ nhiều sai phạm, qua đó có có biện pháp xử lý kịp thời.

Tìm hiểu được biết, Công ty TNHH XDTH Linh Lương đã được UBND tỉnh Quảng Bình cấp phép khai thác cát làm vật liệu san lấp tại Mỹ Trung, xã Gia Ninh (huyện Quảng Ninh) tại giấy phép số 1023/GP-UBND, ngày 17/4/2015 với diện tích 20.000m2, công suất khai thác 10.000m3/năm, có trữ lượng được phép khai thác là 112.777m3 và thời hạn khai thác 11,5 năm (đến năm 2026). Tuy nhiên trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp này đã nhiều lần hoạt động khai thác ngoài phạm vi cho phép. Cụ thể, ngày 9/6/2015, Công ty này đã khai thác trái phép ra ngoài diện tích mỏ và không đăng ký ngày bắt đầu khai thác với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, lấn chiếm đất để khai thác trái phép. Vi phạm này của Công ty đã bị Sở TN-MT lập biên bản vi phạm hành chính và xử phạt với số tiền 70 triệu đồng.

Nhiều doanh nghiệp đã bị xử phạt hai lần và yêu cầu tạm dừng nhưng đơn vị này vẫn ngang nhiên tiếp tục các hoạt động khai thác

Tiếp đó, vào ngày 28/12/2016, qua kiểm tra Sở TN-MT phát hiện Công ty TNHH XD TH Linh Lương đã khai thác vượt công suất và độ sâu cho phép. Theo giấy phép về thời gian khai thác của Công ty là đến tháng 12/2026, nhưng đến thời điểm kiểm tra, Công ty đã khai thác 16.700m2/20.000m2 diện tích được cấp phép. Như vậy diện tích còn lại theo giấy phép là 3.300m2.

Trước vi phạm này của Công ty TNHH XD TH Linh Lương, ngày 4/1/2017 Sở TN-MT Quảng Bình đã có công văn số 05/STNMT-KS yêu cầu Công ty ngừng hoạt động khai thác và khẩn trương tiến hành san gạt mặt bằng, phục hồi môi trường, trồng cây xanh đối với toàn bộ diện tích đã khai thác theo đúng phương án cải tạo phục hồi môi trường của dự án đã được phê duyệt và tiến hành nộp tiền ký quỹ phục hồi môi trường năm 2017 theo quy định.

Sau khi nhận được văn bản của Sở TN-MT, Công ty TNHH XD TH Linh Lương đã thực hiện các yêu cầu của Sở TN-MT và đã tiến hành trồng cây phục hồi môi trường với diện tích khoảng 4.000m2. Để giám sát việc thực hiện các yêu cầu đã đưa ra, Sở TN-MT đã nhiều lần thực hiện việc kiểm tra đột xuất và cho thấy trên khu vực mỏ của Công ty chỉ có máy xúc thực hiện san gạt mặt bằng và không có xe vận chuyển cát. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện san gạt bằng và phục hồi môi trường của Công ty còn chậm so với yêu cầu.

Cùng với đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Hoàng Đăng Quang tại Công văn số 649-CV/VPTU, ngày 4/4/2017  của Văn phòng Tỉnh ủy, qua kiểm tra của Sở TN-MT cho thấy Công ty TNHH XDTH Linh Lương đã khai thác hết trữ lượng theo giấy phép được cấp và diện tích còn lại chưa khai thác trong khu vực mỏ chỉ đủ san gạt mặt bằng phục hồi môi trường. Ngày 13/4/2017, Sở TN-MT đã có công văn số 637/STNMT-KS yêu cầu Công ty phải tiến hành lập đề án đóng cửa mỏ khoáng sản và thực hiện san gạt mặt bằng và phục hồi môi trường trồng cây xanh theo phương án đã được phê duyệt.

Qua kết quả kiểm tra trên, Sở TN-MT cũng đã đề nghị UBND huyện Quảng Ninh và xã Gia Ninh tăng cường kiểm tra, giám sát các yêu cầu của Sở TN-MT tại công văn số 637/STNMT-KS ngày 13-4-2017 đối với  Công ty TNHH XDTH Linh Lương; chỉ đạo Chi cục Thuế huyện Quảng Ninh thực hiện thu đúng, thu đủ thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường đối với khối lượng khoáng sản mà Công ty TNHH XDTH Linh Lương đã khai thác. Kiến nghị UBND tỉnh thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản của Công ty TNHH XDTH Linh Lương do đã khai thác hết trữ lượng, nhưng thời gian khai thác vẫn còn.

Lập trạm quản lý mỏ trái phép

Khai thác cát vượt phạm vi đã đành, trên địa bàn huyện Quảng Ninh còn có tình trạng thu phí cát sạn lậu của một số đơn vị được cấp phép khai thác cát trên sông Long Đại đoạn qua xã Trường Xuân. Năm 2016, Sở TN-MT đã phối hợp với Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, chính quyền địa phương tổ chức kiểm tra, xử lý, chấn chính, tuy nhiên việc đâu lại đóng đấy, việc thu phí trái quy định vẫn cứ diễn ra. Hiện tại, trên khu vực sông Long Đại đoạn qua xã Trường Xuân, UBND tỉnh Quảng Bình đã cấp phép khai thác cho 3 đơn vị gồm: Công ty TNHH XDTH Lương Ninh, Công ty TNHH TMVT Hiền Ninh và Công ty TNHH XD Ngô Anh Tuấn.

Tình trạng thu phí cát sạn lậu của một số đơn vị được cấp phép khai thác cát trên sông Long Đại đoạn qua xã Trường Xuân

Tại thời điểm kiểm tra ngày 5/4/2017 của Sở TN-MT, khu vực mỏ của Công ty TNHH XDTH Lương Ninh và Công ty TNHH XD Ngô Anh Tuấn không có hoạt động khai thác. Còn tại khu vực mỏ của Công ty TNHH TMVT Hiền Ninh có 3 tàu cuốc và 1 tàu hút cát đang hoạt động đúng vị trí. Riêng khu vực phía thượng nguồn, gần tiếp giáp mỏ của Công ty TNHH TMVT Hiền Ninh (khu vực này chưa có quy hoạch khoáng sản) có 8 tàu cuốc của HTX Thống Nhất đang neo đậu và không có hoạt động khai thác.

Đối với phản ánh về việc lập trạm thu phí cát lậu của các đơn vị được cấp phép khai thác cát trên sông Long Đại, qua kiểm tra đoạn sông từ cầu Long Đại lên đến khu vực đã được cấp phép khai thác, Sở TN-MT ghi nhận có một trạm quản lý mỏ được lập trên bờ gần ngay vị trí khu vực mỏ của của Công ty TNHH XDTH Lương Ninh. Việc lập trạm này được Công ty cho biết lập vào đầu năm 2016, đồng thời lý giải: lý do lập trạm để kiểm soát, theo dõi việc khai thác của các tàu, thuyền đến khai thác hoặc mua cát, sỏi trong khu vực mỏ đơn vị được cấp phép và làm chỗ nghỉ trưa và tối cho công nhân.

Cũng theo báo cáo của Sở TN-MT, thời gian qua, qua kiểm tra không phát hiện 3 công ty này khai thác ngoài phạm vi ranh giới mỏ được cấp. Trong quá trình hoạt động khai thác cát, các Công ty được cấp phép khai thác cát tại đây có thực hiện thu tiền đối với các tàu, thuyền khai thác hoặc mua cát, sỏi trong khu vực mỏ được cấp. Và khi thu tiền, các công ty sử dụng phiếu xuất kho và vận chuyển nội bộ, trên phiếu có ghi số tiền đã thu. Tại thời điểm kiểm tra (ngày 5/4/2017) không có hoạt động khai thác trái phép và không có việc thu thuếcát lậu trái phép của các công ty được cấp phép khai thác cát trên sông Long Đại.

Qua kết quả kiểm tra nói trên, nhằm tránh việc lợi dụng ghi hóa đơn để thu tiền các phương tiện khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Long Đại, đoàn kiểm tra của Sở TN-MT đã yêu cầu các công ty được cấp phép khai thác phải quản lý chặt chẽ việc xuất hóa đơn và tuyệt đối không được thu tiền các tàu thuyền khai thác cát trái phép ngoài khu vực mỏ dưới mọi hình thức. Trong trường hợp phát hiện có đối tượng khai thác trái phép phải kịp thời báo cáo cho UBND xã Trường Xuân, UBND huyện Quảng Ninh để xử lý theo quy định. Riêng đối với Công ty TNHH XD Lương Ninh phải thực hiện tháo dỡ ngay trạm quản lý mỏ lập trái phép ngoài khu vực mỏ.

Sở TN-MT cũng đã đề nghị UBND huyện Quảng Ninh chỉ đạo UBND xã Trường Xuân kiểm tra, giám sát việc chấp hành tháo dỡ trạm quản lý lập trái phép của Công ty TNHH XD Lương Ninh. Đồng thời, kiểm tra, làm rõ việc cho phép sử dụng đất lập trạm không đúng quy định để xử lý theo thẩm quyền. Thực hiện đúng trách nhiệm bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn theo quy định của Luật Khoáng sản và quy định của UBND tỉnh tại Quyết định số 26/2015/QĐ-UBND, ngày 27/7/2015 về ban hành quy chế phối hợp trong công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.

Tùng Anh