Thải loại lao động trên 35 tuổi: Vấn đề nhức nhối của xã hội

(Moitruong.net.vn) – Tình trạng nhiều doanh nghiệp tìm cách sa thải những lao động trong độ tuổi 35 đến 40 để cắt giảm chi phí đã gây nên làn sóng bức xúc trong dư luận.

Thời gian gần đây, việc nhiều doanh nghiệp (DN) tìm cách chấm dứt hợp đồng lao động, thải loại công nhân khi họ tới 35 đến 40 tuổi (đặc biệt là lao động nữ) đang có xu hướng phổ biến hơn. Theo nhiều chuyên gia lao động, việc làm này  nhằm tránh việc trả lương cao và tránh đóng các khoản phí bảo hiểm nhiều hơn so với lao động tuyển mới, trẻ tuổi.

Theo đó, DN có nhiều cách để chấm dứt hợp đồng với lao động (LĐ) lớn tuổi như tăng định mức, sản lượng phải hoàn thành để số LĐ lớn tuổi không đáp ứng được và bị chấm dứt hợp đồng, hoặc họ tự nghỉ. Một cách khác là họ bố trí dây chuyền có số LĐ lớn tuổi ít người hơn so với dây chuyền có lao động trẻ với lý do LĐ lớn tuổi làm lâu thạo nghề, quen tay hơn người trẻ… Có DN cào bằng mức lương giữa LĐ lớn tuổi và LĐ trẻ khiến nhiều LĐ lớn tuổi cảm thấy bị đối xử không công bằng, từ đó họ tự nghỉ việc. Thậm chí, DN thay đổi dây chuyền, công nghệ nên đưa đơn xin nghỉ việc cho NLĐ ký, thay vì đào tạo lại theo luật.

Những vấn đề này ảnh hưởng xấu đến chính sách bảo đảm việc làm bền vững, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ cũng như an sinh xã hội của Việt Nam.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này thường là những người lao động (NLĐ) làm việc trực tiếp, giản đơn trong các ngành sử dụng nhiều lao động. Họ thường là những người tham gia lao động với cường độ lao động cao và phải tăng ca thường xuyên, làm thêm giờ, điều kiện lao động không tốt, cùng với thời gian và tuổi tác, sức khỏe ngày càng giảm sút, độ nhanh nhạy kém đi, rất khó để tăng năng suất lao động. Trong khi đó, chi phí cho các lao động này cao hơn so với lao động trẻ như chi phí về tiền lương, bảo hiểm xã hội… Nên DN muốn sa thải những lao động này để có điều kiện tiếp nhận những lao động trẻ, có chi phí lương và bảo hiểm thấp hơn, có thể tăng làm ca nhiều hơn.

Những lao động bị thải loại này thường gắn bó với DN với thời gian lâu nên hầu hết những người ở tuổi này khi bị DN thải loại thì khó có cơ hội tiếp tục tìm việc làm mới ở DN khác. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến chính sách an sinh xã hội.

Trước tình trạng trên, chúng ta phải tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật, đặc biệt là chính sách về quan hệ lao động theo hướng đảm bảo việc làm bền vững và xây dựng môi trường lao động an toàn, bình đẳng công bằng cho cả người lao động và bảo đảm quyền lợi DN và người lao động.

Thắng Nam (th)