MOITRUONG.NET.VN – Theo báo cáo nghiên cứu của Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (IPCC) ngày 8/10, nhiệt độ Trái Đất vào năm 2030 sẽ cao hơn giai đoạn tiền công nghiệp 1,5 độ C. Tất cả sẽ dẫn đến nguy cơ thảm khốc: hạn hán nguy hiểm, cháy rừng, lũ lụt và thiếu lương thực cho hàng trăm triệu người.

>>>Hà Nội: Cháy lớn ở phố Hào Nam

>>>Miền Bắc có nơi chuyển rét hại 10-12 độ C

Khí hậu ấm nóng lên trên toàn cầu khiến lượng băng ở Bắc Cực tan nhanh. Ảnh: WP

Báo cáo khoa học này được IPCC tiến hành trong vòng 3 năm và là kết quả trực tiếp của Hiệp định Paris về Biến đổi khí hậu năm 2015. Theo đó, năm 2030 là “thời hạn chót” để con người ngăn chặn sự thay đổi khí hậu thảm khốc trên trái đất. Mốc thời gian này được tính toán dựa trên mật độ khí thải nhà kính hiện nay trên thế giới. Vì vậy, các chính phủ trên toàn thế giới phải có những thay đổi nhanh chóng, sâu rộng và chưa từng có trong tất cả các khía cạnh của xã hội” để tránh mức độ tàn phá của sự ấm nóng trên toàn cầu.

Nếu nhiệt độ trái đất tiếp tục tăng vượt quá 1,5 độ C sẽ dẫn tới nhiều đợt nóng cực điểm vào mùa hè, mực nước biển dâng cao hơn, và ở nhiều nơi trên thế giới, hạn hán và lượng mưa ít ỏi sẽ khiến tình hình nghiêm trọng hơn. Để tránh được viễn cảnh này, lượng ô nhiễm khí thải CO2 toàn cầu vào năm 2030 cần được cắt giảm 45% so với lượng khí thải năm 2010 và phải đạt “tổng bằng 0” vào năm 2050.

Một điều đáng lo ngại là những cam kết phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính hiện nay, do các bên ký kết Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu thực hiện, không thể giúp đạt được mục tiêu đó. Hơn nữa, Mỹ – quốc gia phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính nhiều thứ hai thế giới (chỉ sau Trung Quốc), hồi năm 2017 đã quyết định rút khỏi Hiệp định Paris, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các nỗ lực ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu và ấm lên của Trái Đất. Việc giảm được khí thải nhà kính đòi hỏi sự thay đổi quy mô lớn trong tất cả các lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, xây dựng, giao thông và đô thị.

Một trong những vấn đề quan trọng nhất là cắt giảm khí thải nhà kính. Các công nghệ lọc carbon quy mô lớn có thể giảm đáng kể lượng khí carbon xả vào không khí và khắc phục tình trạng ô nhiễm. Theo báo cáo của IPCC, có 2 cách chủ đạo để loại bỏ carbon trong bầu khí quyển: gia tăng những quá trình hút carbon tự nhiên và thử nghiệm các công nghệ trữ hoặc loại bỏ carbon trong không khí. “Tuy nhiên, tất cả các biện pháp này đang ở những mức độ phát triển khác nhau. Một số vẫn chỉ là ý tưởng. Chưa có biện pháp nào được thử nghiệm trên quy mô lớn”, báo cáo này cho biết.

Ảnh chụp vệ tinh năm 2016 cho thấy một phần lớn diện tích Bắc Băng Dương không còn đóng băng. Ảnh: NASA.

Báo cáo của IPCC khẳng định biến đổi khí hậu đang diễn ra ngay lúc này. Những hệ quả tiếp đến sẽ ngày một tồi tệ hơn, trừ khi có sự phối hợp hành động chính trị quốc tế khẩn cấp. “Một trong những thông điệp chính của báo cáo này là chúng ta đã thấy hậu quả ấm nóng lên toàn cầu ở mức của 1 độ C thông qua thời tiết khắc nghiệt hơn, mực nước biển dâng cao và băng biển Bắc cực tan chảy”, ông Panmao Zhai, đồng Chủ tịch của Nhóm làm việc I của IPCC cho biết.

Ngay cả khi mức ấm nóng lên được giữ ở 1 độ C hay dưới 1,5 độ C, các tác động sẽ lan rộng và rất nghiêm trọng. Nhiệt độ trong đợt nắng nóng mùa hè, chẳng hạn như vừa xảy ra khắp Châu Âu trong mùa hè này, được dự đoán sẽ tăng thêm 3 độ C. Mùa hè vừa qua, nắng nóng kéo dài và thời tiết khô hạn làm đảo lộn cuộc sống của nhiều người dân tại nhiều quốc gia Châu Âu. Đỉnh điểm của đợt nắng nóng trên phải kể đến Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha khi nhiệt độ ở bán đảo Liberia vẫn tăng cao hơn 40 độ C.

Nắng nóng có lúc lên mức đỉnh điểm khi nhiệt độ tại thành phố Setubal, lên mức 47 độ C trong ngày, chỉ thấp hơn 1 độ C so với mức nhiệt kỷ lục từng được ghi nhận ở thủ đô Athens, Hy Lạp năm 1977. Hạn hán cũng thường xuyên hơn và nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đợt hạn hán kỷ lục ở Cape Town, Nam Phi, cũng như các mưa bão kinh hoàng ở Harvey và Florence ở Mỹ. Các rạn san hô cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, với khoảng 70 đến 90% sẽ chết, bao gồm rạn san hô Great Barrier của Australia.

Vượt qua ngưỡng nhiệt này, nhân loại sẽ đứng trước hàng loạt hiện tượng khí hậu cực đoan như hạn hán, cháy rừng, lũ lụt. Hàng trăm triệu người có thể rơi vào cảnh thiếu lương thực. Các nhà khoa học cũng cảnh báo biến đổi khí hậu sẽ có tác động lớn hơn đối với tăng trưởng kinh tế của những nước ở khu vực Nam Bán cầu. Những thay đổi nhiệt độ toàn cầu dù rất nhỏ cũng đủ sức làm tăng mức độ nghiêm trọng của thảm họa thiên nhiên.

Nguyễn Ngân (t/h)