Thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng công nghệ chùm tia điện tử trong xử lý nước và nước thải

Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động hợp tác quốc tế của Viện, hướng tới việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiên tiến trong xử lý ô nhiễm môi trường, đặc biệt là trong lĩnh vực xử lý nước và nước thải công nghiệp - một trong những thách thức lớn của Việt Nam hiện nay.

Quy tụ các nhà khoa học và chuyên gia quốc tế

Hội thảo năm nay quy tụ hơn 20 chuyên gia quốc tế đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng bức xạ và môi trường, cùng các nhà quản lý, giảng viên, nghiên cứu sinh và sinh viên trong nước.

Các đại biểu đã chia sẻ kết quả nghiên cứu mới nhất và kinh nghiệm thực tiễn trong việc ứng dụng công nghệ chùm tia điện tử (E-beam) để xử lý nước và nước thải công nghiệp. Đây là công nghệ đang được thế giới quan tâm bởi hiệu quả cao, thân thiện với môi trường và khả năng xử lý toàn diện nhiều loại ô nhiễm phức tạp mà các phương pháp truyền thống khó thực hiện.

Công nghệ E-beam – Giải pháp xử lý xanh, nhanh và hiệu quả

Công nghệ chùm tia điện tử hoạt động dựa trên hiệu ứng bức xạ điện tử năng lượng cao, tác động trực tiếp vào các phân tử nước, tạo ra các gốc tự do (•OH, eₐq⁻, H•) có hoạt tính cực mạnh. Các gốc này phân hủy nhanh chóng các hợp chất hữu cơ độc hại, tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh và khử trùng nước thải chỉ trong vài giây.

So với các công nghệ xử lý truyền thống, E-beam có nhiều ưu điểm nổi bật:

- Không sử dụng hóa chất, không phát sinh chất thải thứ cấp;

- Thời gian xử lý cực nhanh, chỉ từ vài giây đến vài phút;

- Hiệu quả khử trùng cao, tiêu diệt được virus, vi khuẩn kháng thuốc và vi sinh vật bền vững;

- Phân hủy hiệu quả các hợp chất hữu cơ bền vững (POPs) như thuốc nhuộm, thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh, dược phẩm và các chất ô nhiễm khó phân hủy khác.

Với những ưu điểm này, công nghệ chùm tia điện tử được xem là “hướng đi xanh” trong xử lý nước và nước thải, góp phần giảm phát thải hóa chất, tiết kiệm năng lượng và thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững.

Tăng cường hợp tác nghiên cứu – Chia sẻ tri thức toàn cầu

Chia sẻ tại hội thảo, PGS.TS Lê Hùng Anh, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường, Phó Chủ tịch Hội Nước và Môi trường Việt Nam và Trưởng Văn phòng Đại diện của Hội tại TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: “Hội thảo E-Beam WW 2025 là diễn đàn khoa học quốc tế quan trọng, tạo cơ hội để các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và sinh viên Việt Nam tiếp cận công nghệ xử lý tiên tiến của thế giới. Thông qua đó, chúng ta có thể mở rộng hợp tác nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và từng bước chuyển giao công nghệ phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam.”

PGS.TS Lê Hùng Anh cũng cho biết thêm, mặc dù công nghệ này còn mới và chi phí đầu tư ban đầu tương đối cao, song nhiều tổ chức quốc tế và chính phủ nước ngoài đang có các chương trình hỗ trợ tài chính và chuyển giao công nghệ trong giai đoạn đầu, giúp Việt Nam có cơ hội thử nghiệm và ứng dụng thực tế.

“Điều quan trọng là chúng ta cần thời gian để thích nghi, đánh giá hiệu quả thực tiễn, từ đó hoàn thiện quy trình ứng dụng công nghệ phù hợp với từng loại hình nước thải cụ thể,” ông nhấn mạnh.

Đại diện Trường Đại học Thủ Dầu Một, ThS. Nguyễn Thị Vinh, chia sẻ góc nhìn từ thực tiễn trong nước: “Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là chi phí xử lý nước thải, chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi phí vận hành của doanh nghiệp. Bằng việc áp dụng công nghệ E-beam, chúng tôi nhận thấy có thể giảm đáng kể chi phí hóa chất, năng lượng và nhân công, đồng thời nâng cao chất lượng đầu ra của nước thải. Đây là giải pháp khả thi giúp doanh nghiệp vừa đảm bảo quy chuẩn môi trường, vừa giảm áp lực tài chính.”

Chia sẻ tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Ngọc Duy, Phó Giám đốc Trung tâm Hạt nhân TP. Hồ Chí Minh, đánh giá: “Công nghệ bức xạ điện tử là một hướng đi tương lai trong xử lý nước và nước thải. Ưu điểm vượt trội là không sử dụng hóa chất, thân thiện môi trường và có thể xử lý khối lượng lớn trong thời gian ngắn. Nếu được áp dụng rộng rãi, đây sẽ là công nghệ mang lại lợi ích kép: Giảm ô nhiễm – giảm chi phí – tăng hiệu quả, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển công nghiệp xanh và kinh tế tuần hoàn của Việt Nam.”

Hội thảo E-Beam WW 2025 diễn ra trong 5 ngày (từ 29/10 đến 02/11/2025) với nhiều phiên thảo luận chuyên đề, báo cáo khoa học, triển lãm công nghệ, và các hoạt động kết nối hợp tác nghiên cứu.

Hội thảo không chỉ là sự kiện học thuật quốc tế, mà còn đóng vai trò kết nối các nhà khoa học, nhà quản lý và doanh nghiệp trong việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới vào thực tiễn, hướng đến mục tiêu “xử lý nước thải an toàn – môi trường bền vững – kinh tế hiệu quả.

Với sự tham gia tích cực của các chuyên gia trong và ngoài nước, Hội thảo quốc tế lần thứ 2 E-Beam WW 2025 đã khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong việc tiếp cận, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ chùm tia điện tử – một công nghệ xanh, hiện đại, và đầy tiềm năng cho tương lai ngành môi trường.

Sự kiện cũng mở ra hướng hợp tác nghiên cứu lâu dài, tạo nền tảng để Việt Nam tiến tới ứng dụng công nghệ bức xạ điện tử trong quy mô công nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ tài nguyên nước quốc gia.

Một số hình ảnh tại Hội thảo:

Hội thảo “Thị trường Carbon – Chìa khóa thực hiện mục tiêu Net zero”