Ứng dụng "Sạt lở Việt Nam": Giám sát nguy cơ sạt lở đất, lũ quét theo thời gian thực

Theo Cơ quan Khí tượng Thủy văn, từ nay đến tháng 10, Biển Đông có thể xuất hiện 6–8 cơn bão, trong đó 2–3 cơn có khả năng đổ bộ vào đất liền. TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia giảm thiểu rủi ro thiên tai, cho biết hiện tượng chuyển pha khí hậu liên tục từ El Nino sang La Nina và các đợt mưa cực đoan khiến nguy cơ bão, lũ và sạt lở gia tăng, đòi hỏi công tác ứng phó phải chủ động, thường xuyên.

Ứng dụng “Sạt lở Việt Nam” tích hợp dữ liệu từ hơn 2.500 trạm đo mưa trên toàn quốc, cập nhật thông tin mỗi 20 phút, cảnh báo đa thiên tai tới từng khu vực, thôn bản. Người dùng có thể tùy chỉnh bán kính giám sát từ 100 m đến 5 km và nhận cảnh báo khi ở cách điểm nguy cơ dưới 300 m.

Hệ thống chia cảnh báo thành 4 cấp độ: Trung bình: nguy cơ sạt lở cục bộ, quy mô nhỏ, cần cảnh giác. Cao: nguy cơ sạt lở, lũ quét có khả năng xảy ra, phải triển khai phương án ứng phó, di dời người và tài sản khỏi vùng nguy hiểm. Rất cao: sự cố xảy ra trên thực tế, quy mô lớn, yêu cầu di tản khẩn cấp.

Kinh nghiệm từ các vụ sạt lở nghiêm trọng như Trà Leng (2020), Mù Cang Chải (2017) hay bão Yagi (2024) cho thấy cần đặc biệt cảnh giác khi ứng dụng ghi nhận nguy cơ cao hoặc rất cao, đồng thời phát hiện dấu hiệu bất thường như khe nứt kéo dài, cây gãy đổ gây nghẽn dòng chảy.

Nghiên cứu chỉ ra ngưỡng mưa dễ gây sạt lở là 180 mm/24h hoặc 60 mm/1h. Khi nhiều tiêu chí cùng vượt ngưỡng, rủi ro tăng mạnh và yêu cầu phản ứng khẩn trương.

Bão Yagi năm 2024 đã để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng: 345 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế hơn 84.500 tỷ đồng, lượng mưa ở nhiều nơi cao gấp 4–6 lần trung bình nhiều năm, gây lũ quét và sạt lở nghiêm trọng.

GS.TS Đỗ Minh Đức nhấn mạnh: “Thiên tai là bất khả kháng, nhưng thiệt hại phụ thuộc nhiều vào sự chủ động của con người. Sử dụng thành thạo ứng dụng ‘Sạt lở Việt Nam’ không chỉ bảo vệ bản thân, gia đình mà còn giảm tổn thất cho cộng đồng”. Ứng dụng hiện đã có trên Android và iOS, người dùng tải miễn phí.

Mưa lớn diện rộng, Lâm Đồng và Huế đối mặt nguy cơ lũ quét, sạt lở đất