Bà Rịa – Vũng Tàu: Nhiều bất cập trong quản lý, khai thác khoáng sản

Nhiều bất cập trong quản lý, khai thác khoáng sản

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, thời gian qua việc quản lý và khai thác các mỏ khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều bất cập, khó khăn.

Một bãi tập kết cát xây dựng. (Ảnh/TTXVN)

Theo báo cáo từ Phòng Tài nguyên Khoáng sản, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, tính đến hết tháng 3, trên địa bàn tỉnh có 7 giấy phép thăm dò đá xây dựng; 39 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực, với 855,87ha. Trong số đó, có 7 giấy phép do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép theo thẩm quyền và 32 giấy phép do Ủy ban Nhân dân tỉnh cấp theo thẩm quyền gồm các mỏ đá xây dựng, puzolan, nước khoáng nóng, sét gạch ngói, than bùn, cát xây dựng và vật liệu san lấp.

Khảo sát của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, hầu như các khoáng sản khai thác đều được tiêu thụ trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2016 đến nay, các sở, ngành chức năng, các đoàn kiểm tra liên ngành đã tiến hành 3.660 buổi kiểm tra, qua đó phát hiện, xử lý và tham mưu Ủy ban Nhân dân tỉnh xử lý 773 trường hợp khai thác khoáng sản không phép, trái phép. Trong đó, tịch thu 39.350m3 cát, 189 máy bơm, 13 xe đào và 7 ôtô tải; xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 17,58 tỷ đồng; kỷ luật, kiểm điểm trách nhiệm 10 cán bộ, công chức cấp xã…

Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh có 49 điểm mỏ đã kết thúc khai thác, với 334,20ha. Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, đóng góp chủ yếu và quan trọng nhất của hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh là cung cấp nguồn nguyên liệu xây dựng tại chỗ, nhất là đá xây dựng, đáp ứng một cách chủ động nhu cầu sử dụng rất lớn và ngày một tăng về đá xây dựng phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng và xây dựng dân dụng trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, việc khai thác khoáng sản trên địa bàn thời gian qua đã tác động tiêu cực đến cảnh quan môi trường tự nhiên. Việc khai thác khoáng sản đã làm mất đi thảm thực vật tại khu vực khai thác và ảnh hưởng xấu đến thảm thực vật xung quanh, làm thay đổi địa hình tự nhiên, gây mất mỹ quan về lâu về dài mà khó có thể phục hồi về nguyên trạng, dù các doanh nghiệp có thực hiện đầy đủ, nghiêm túc việc cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định.

Bên cạnh đó, công tác quy hoạch sử đất và quy hoạch tài nguyên khoáng sản còn mâu thuẫn; công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, thuê đất để khai thác khoáng sản còn chậm, nhiều trường hợp đã được cấp phép khai thác nhiều năm nhưng không thỏa thuận được với chủ sử dụng đất để tiến hành thuê đất, đưa mỏ vào khai thác.

Ngoài ra, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh vẫn tồn tại, gây thất thoát tài nguyên, ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường; còn nhiều trường hợp doanh nghiệp khai thác quá độ sâu, khai thác ngoài ranh cấp phép, ngoài ranh thuê đất, kê khai chưa đầy đủ sản lượng đã khai thác.

Cùng với đó, công tác đóng cửa mỏ, việc thu hồi đất sau khi đóng cửa để tạo quỹ đất phục vụ cho mục đích phát triển kinh tế-xã hội còn chậm, các mỏ sau khai thác còn để lại những hố sâu nguy hiểm…

Trước những bất cập trên, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã kiến nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh, tiếp tục kiến nghị các cơ quan Trung ương có biện pháp tháo gỡ những vướng mắc, bất cập trong cơ chế chính sách. Bên cạnh đó, rà soát loại bỏ và không tiếp tục quy hoạch, cấp phép khai thác tại các khu vực mặt bằng sau khai thác thấp hơn địa hình tự nhiên xung quanh; tăng cường công tác thanh, kiểm tra hoạt động khoáng sản; tăng cường sự phối hợp với các sở, ngành có liên quan; tiếp tục chủ động nắm tình hình đối với các điểm mỏ để kịp thời phát hiện các sai phạm của các doanh nghiệp, trong đó đặc biệt quan tâm đến các hành vi khai thác vượt độ sâu, ngoài ranh cấp phép, ngoài ranh thuê đất và kiểm soát sản lượng khai thác…

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra

Nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả, hiệu lực và tăng cường sự phối hợp trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh, mới đây, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có văn bản yêu cầu các sở, ngành có liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố, tiếp tục tăng cường công tác thanh, kiểm tra hoạt động khoáng sản; khẩn trương làm việc với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. UBND tỉnh còn có quy định trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu của các địa phương trong tỉnh phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn mà không xử lý hoặc xử lý không dứt điểm để diễn ra kéo dài.

Khai thác khoáng sản trái phép quy mô lớn diễn ra trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tăng cao

Theo đó, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành có liên quan tiếp tục, chủ động nắm tình hình đối với các điểm mỏ, tổ chức thanh tra, kiểm tra nhằm kịp thời phát hiện sai phạm của doanh nghiệp. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến các hành vi khai thác vượt độ sâu, ngoài ranh cấp phép, ngoài ranh thuê đất và kiểm soát sản lượng khai thác. Đồng thời, căn cứ vào tình hình diễn biến dịch Covid-19 và công tác phòng, chống dịch của Ban Chỉ đạo Phòng, chống Covid-19 tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Sở TN&MT cần khẩn trương làm việc với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm hoạt động khai thác khoáng sản trong thời gian vừa qua để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng sẽ tiếp tục thực hiện kiểm tra chuyên đề về việc rà soát các tồn tại khi giấy phép khai thác khoáng sản hết hiệu lực nhưng các tổ chức, cá nhân không lập thủ tục thuê đất. Ngoài ra, Sở TN&MT sẽ phối hợp các địa phương và các Sở, ngành có liên quan tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản đến toàn thể cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Đối với công tác quản lý nhà nước về khoáng sản, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu vừa có văn bản yêu cầu các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thị, thành phố tiếp tục tăng cường công tác thanh, kiểm tra hoạt động khoáng sản; khẩn trương làm việc với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành liên quan tiếp tục chủ động nắm tình hình đối với các điểm mỏ khoáng sản; tổ chức thanh tra, kiểm tra nhằm kịp thời phát hiện sai phạm của doanh nghiệp, đặc biệt quan tâm đến các hành vi khai thác vượt độ sâu, ngoài ranh cấp phép, ngoài ranh thuê đất và kiểm soát sản lượng khai thác khoáng sản; tiếp tục thực hiện kiểm tra chuyên đề về việc rà soát các tồn tại khi giấy phép khai thác khoáng sản hết hiệu lực nhưng các tổ chức, cá nhân không lập thủ tục thuê đất.

Bên cạnh đó, Sở TN&MT tiếp tục thực hiện tốt trách nhiệm là Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh; phối hợp với công an tỉnh và các cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý có hiệu quả các điểm “nóng”, các hoạt động khai thác, vận chuyển, tiêu thụ trái phép; kiểm tra đột xuất và xử lý nghiêm đối với các khu vực, đối tượng khai thác khoáng sản trái phép. Đối với những trường hợp sai phạm đủ điều kiện, chuyển cơ quan Công an điều tra xử lý hình sự theo quy định.

Duy Minh