Với diện tích lên tới 4.842km2, trải rộng khắp 8 huyện, thành phố của tỉnh Lạng Sơn, Công viên địa chất Lạng Sơn là một trong những công viên địa chất lớn nhất tại Việt Nam.
Hiện nay, nước ta đã có một số công viên địa chất được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu, song, Công viên địa chất Lạng Sơn có nhiều giá trị khác biệt về địa chất, địa mạo, cảnh quan,….
Trước hết là giá trị địa chất, địa mạo, cảnh quan. Công viên địa chất Lạng Sơn chính là nơi có hệ thống hóa thạch cổ sinh phong phú, cho thấy lịch sử sự sống trong hàng trăm triệu năm, với thời điểm xa nhất là 500 triệu năm trước. Có những hóa thạch cho thấy trước đây Lạng Sơn từng là vùng biển.
Công viên địa chất có những cảnh quan nổi tiếng như: Những dãy núi đá thấp trùng điệp bao quanh những thung lũng, bản làng ở xã Yên Thịnh (huyện Hữu Lũng); hang động là nơi cư trú người tiền sử như hang Thẩm Khuyên (huyện Bình Gia)…
Về mặt văn hóa, Công viên có nhiều điểm thờ các vị trong hệ thống thờ Mẫu Tam phủ, nổi bật nhất là đền Bắc Lệ; những bản làng đồng bào Tày, Nùng... với những nét đẹp trong đời sống sinh hoạt, ẩm thực, trang phục…
Phó trưởng Ban Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn Phạm Thị Hương cho biết: "Từ những nét đặc sắc của công viên, Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận Công viên địa chất Lạng Sơn là Công viên địa chất toàn cầu vào tháng 11/2023. Việc đề nghị UNESCO công nhận Công viên địa chất Lạng Sơn là Công viên địa chất toàn cầu nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị địa chất, địa mạo, văn hóa của công viên một cách bền vững. Tỉnh Lạng Sơn đã triển khai hàng loạt giải pháp để nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của công viên; các biện pháp bảo tồn, phát huy giá trị thông qua phát triển du lịch. Hiện nay, tỉnh Lạng Sơn đang chuẩn bị các điều kiện để đón đoàn chuyên gia của UNESCO sang thẩm định Công viên vào khoảng tháng 7/2024”.
Hiện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lạng Sơn và Ban Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn xây dựng 4 tuyến du lịch, với 38 điểm đến được triển khai dọc theo các trục đường quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279. Trong đó, tuyến "Khám phá thế giới Thượng ngàn” khởi nguồn từ đền Bắc Lệ, nơi thờ Mẫu Thượng ngàn, kết hợp giữa tham quan di sản địa chất đặc trưng thung lũng núi đá vôi, di sản tín ngưỡng thờ Mẫu, các làng bản homestay yên bình của người Tày, khu di tích lịch sử ải Chi Lăng…
Tuyến Hành trình về miền biên giới mở đầu là cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, qua đền Mẫu Đồng Đăng đến các điểm dọc quốc lộ 1B về miền quê hương cách mạng Bắc Sơn anh hùng. Những địa danh nổi tiếng mà khách sẽ trải nghiệm như rừng hồi Xứ Lạng, hang Thẩm Khuyên-Thẩm Hai, Dòng sông ngầm tại điểm du lịch sinh thái suối Mỏ Mắm, Bảo tàng Khởi nghĩa Bắc Sơn…
Cuộc sống dân dã nơi trần thế là tuyến du lịch số 3. Du khách sẽ được đón bình mình trên làng bản người Tày, trải nghiệm nghề làm ngói âm dương thủ công truyền thống, những cánh rừng hồi xanh ngút mắt, cảnh quan thung lũng đá vôi trên địa bàn huyện Bắc Sơn, thăm đền Chầu Mười giữa núi rừng, trải nghiệm nghề làm cao khô Vạn Linh với đồng bào dân tộc Nùng…
Tuyến số 4 có chủ đề Khám phá Thủy cung gồm có 10 điểm tham quan trên quãng đường khoảng 80km. Điểm nhấn trong hành trình này là vùng núi Mẫu Sơn quanh năm trong lành mát mẻ và vùng trũng Na Dương, nơi phát hiện hàng loạt hóa thạch khoảng 40 triệu năm trước.
Hiện nay, một số điểm du lịch trong 4 tuyến trên đã đi vào vận hành, một số đang được hoàn thiện về cơ sở hạ tầng để đưa vào khai thác.
Được biết, hiện toàn tỉnh có 298 cơ sở đạt tiêu chí với hơn 3.900 buồng, hơn 60 homestay và 320 nhà hàng cơ sở ăn uống. Có những nhà hàng có thể đáp ứng 3.000 lượt khách/ngày đêm. Đây là những nền tảng để Lạng Sơn có thể khai thác phát triển du lịch nói chung, du lịch Công viên địa chất Lạng Sơn nói riêng.