Doanh thu từ mua bán tín chỉ carbon đã tăng cao trong năm 2023.

Đây là mức doanh thu cao nhất từ trước đến nay, tăng đáng kể so với 95 tỉ đô la trong năm 2022. Đáng chú ý, hơn một nửa doanh thu này được sử dụng để tài trợ cho các chương trình bảo tồn tự nhiên và khí hậu.

Báo cáo “Tình trạng và xu hướng định giá carbon 2024” của WB cho thấy, các công cụ định giá carbon hiện áp dụng cho 24% lượng phát thải khí nhà kính trên toàn cầu. Con số này đã tăng đáng kể từ mức 7% khi WB phát hành báo cáo đầu tiên cách đây hai thập kỷ. Đóng góp lớn nhất vào doanh thu carbon toàn cầu đến từ hệ thống giao dịch phát thải carbon (ETS) của Liên minh châu Âu (EU).

Tuy nhiên, WB cũng cảnh báo rằng doanh thu định giá carbon toàn cầu có thể giảm trong năm 2024 do đợt giảm giá tín chỉ carbon gần đây trong hệ ETS của EU. Hợp đồng carbon chuẩn của EU hiện giao dịch quanh mức 73 euro/tấn, giảm so với mức khoảng 80 euro/tấn vào đầu năm và mức kỷ lục hơn 100 euro/tấn vào tháng 2-2023.

Hiện nay, trên thế giới có 75 công cụ định giá carbon, bao gồm thuế carbon và các hệ thống ETS, áp dụng cho các ngành công nghiệp truyền thống như điện và sản xuất công nghiệp. WB ghi nhận xu hướng mở rộng áp dụng các công cụ này sang các lĩnh vực mới như hàng không, vận tải biển và quản lý chất thải. Đặc biệt, cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU đang khuyến khích các quốc gia ngoài EU xem xét định giá carbon cho các ngành như sắt thép, nhôm, xi măng, phân bón và điện.

Theo Axel van Trotsenburg, Giám đốc cấp cao phụ trách bộ phận phát triển chính sách và đối tác của WB, định giá carbon là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất giúp các quốc gia giảm khí thải. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc mở rộng phạm vi và mức định giá carbon để đáp ứng các mục tiêu của Thỏa thuận khí hậu Paris. Hiện tại, chưa đến 1% lượng khí thải nhà kính toàn cầu được định giá trực tiếp ở mức đủ để hạn chế mức tăng thêm của nhiệt độ toàn cầu trong thế kỷ 21 không quá 2% so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Ủy ban cấp cao về giá carbon của Liên minh lãnh đạo định giá carbon (CPLC) khuyến nghị giá carbon cần phải đạt mức 50-100 đô la Mỹ/tấn vào năm 2030. Tuy nhiên, báo cáo của WB cho biết sau khi điều chỉnh theo lạm phát, mức giá đó hiện cần phải ở mức 63-127 đô la/tấn.

Các quốc gia có thu nhập trung bình cao như Brazil, Ấn Độ, Chile, Colombia và Thổ Nhĩ Kỳ đang có những tiến bộ đáng kể trong việc thực hiện chính sách định giá carbon. Ngoài ra, ngày càng có nhiều chính phủ sử dụng chương trình tín chỉ carbon để thu hút thêm tài chính thông qua thị trường carbon tự nguyện, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham gia vào các thị trường carbon tuân thủ quốc tế.

Mặc dù doanh thu định giá carbon đạt mức cao kỷ lục, mức định giá và phạm vi áp dụng vẫn còn quá thấp để đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách và cộng đồng quốc tế trong việc tăng cường các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính hiệu quả hơn trong tương lai.