Dự báo biến đổi khí hậu diễn biến cực đoan, Bến Tre lên kế hoạch ứng phó

Thiên tai diễn biến phức tạp, khó lường

Theo UBND tỉnh Bến Tre, mùa khô năm 2022-2023, tình hình mặn xâm nhập trên các sông chính trên địa bàn đạt mức cao nhất từ tháng 3 đến giữa tháng 4 hàng năm với độ mặn 4‰ xâm nhập cách các cửa sông khoảng 45 km, độ mặn 1‰ xâm nhập cách các cửa sông khoảng 55 km.

Toàn tỉnh còn khoảng 13 km bờ sông và 8,5 km bờ biển đang bị ảnh hưởng sạt lở nghiêm trọng, ước tổng nhu cầu kinh phí thực hiện là 730 tỷ đồng

Từ đầu tháng 5 trở đi, xâm nhập mặn giảm dần và bắt đầu thời kỳ chuyển sang mùa mưa, tạo điều kiện thuận lợi về nguồn nước sinh hoạt, sản xuất.

Diễn biến tình hình xâm nhập mặn chủ yếu lên xuống theo triều, có những đợt mặn xâm nhập sâu, ở mức cao nhưng sau đó giảm nhanh. Đồng thời, độ mặn cao duy trì trong khoảng thời gian ngắn (khoảng hơn 1,5 tháng) và xâm nhập cách các cửa sông từ 40-45 km (sông Cửa Đại xâm nhập đến xã Quới Sơn, huyện Châu Thành; sông Hàm Luông xâm nhập đến xã Sơn Phú, huyện Giồng Trôm; sông Cổ Chiên xâm nhập đến xã Thành Thới B, huyện Mỏ Cày Nam).

Mùa khô năm 2022-2023, tình hình xâm nhập mặn tuy không diễn biến gay gắt nhưng cũng gây tác động đến các hoạt động sản xuất, dân sinh trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Bên cạnh đó, hiện tượng sóng to, gió lớn trên biển thường xuyên xảy ra đã gây ảnh hưởng đến hoạt động khai thác thủy, hải sản của ngư dân và gây sạt lở bờ biển.

Trong đó, từ đầu năm 2023 đến nay đã xảy ra 2 vụ sạt lở nghiêm trọng. Cụ thể, sạt lở bờ sông Mỏ Cày, thuộc huyện Mỏ Cày Nam, nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp một số trụ sở cơ quan, đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân, đặc biệt ảnh hưởng trực tiếp đến Quốc lộ 57; sạt lở bờ sông Giao Hòa thuộc huyện Châu Thành gây ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến ĐH.03, khu vực sạt lở nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng công trình cống An Hóa thuộc Dự án Quản lý nước Bến Tre (JICA 3).

Theo số liệu tổng hợp, toàn tỉnh còn khoảng 13 km bờ sông và 8,5 km bờ biển đang bị ảnh hưởng sạt lở nghiêm trọng, ước tổng nhu cầu kinh phí thực hiện là 730 tỷ đồng nhưng hiện vẫn chưa được bố trí vốn để đầu tư xây dựng công trình.

Theo nhận định của các cơ quan chuyên môn, tình hình thiên tai những tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024 diễn biến phức tạp, khó lường. Bên cạnh đó, mùa mưa năm 2023 kết thúc sớm hơn trung bình nhiều năm (khoảng vào nửa cuối tháng 10/2023), lượng mưa thiếu hụt so với trung bình nhiều năm; nhiệt độ trung bình tại các khu vực cao hơn.

UBND tỉnh Bến Tre dự báo, xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024 có khả năng xuất hiện sớm, sâu và kéo dài trên địa bàn tỉnh Bến Tre ở mức tương đương và cao hơn mùa khô năm 2015- 2016 và không loại trừ trường hợp cực đoan, kéo dài và đạt lịch sử như mùa khô năm 2019-2020 do tác động của công trình cống, đập giữ nước tại thượng nguồn tỉnh và tại các địa phương giáp ranh tỉnh. Xâm nhập mặn khả năng sẽ xâm nhập sớm vào các sông trên địa bàn tỉnh từ nửa cuối tháng 11/2023.

Chủ động ứng phó thiên tai, xâm nhập mặn

Trước những diễn biến phức tạp của thiên tai, biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn, ngày 15/9, UBND tỉnh Bến Tre đã ban hành kế hoạch phòng, chống thiên tai trên địa bàn tỉnh năm 2023-2024.

Theo đó, UBND tỉnh Bến Tre yêu cầu các địa phương hướng dẫn tăng cường trữ nước và xây dựng kế hoạch chuẩn bị phòng chống, ứng phó xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024. Trong đó, tập trung thực hiện một số nội dung: Tuyên truyền, phát động nhân dân, doanh nghiệp tích cực trữ nước mưa, nước ngọt ngay trong mùa mưa năm 2023; xây dựng kế hoạch, phương án phòng chống, ứng phó xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024 phù hợp với dự báo tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn và khả năng đáp ứng nhu cầu dùng nước của hệ thống công trình thủy lợi, cấp nước trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, thực hiện thời vụ gieo trồng hợp lý, phù hợp với điều kiện nguồn nước, tình hình xâm nhập mặn; đắp đập tạm ngăn mặn, đào ao trữ nước phân tán theo quy mô hộ/nhóm hộ gia đình, bảo đảm chủ động cung cấp đủ nhu cầu nước tối thiểu cho sinh hoạt, chăn nuôi, cây trồng lâu năm khi xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; rà soát diện tích vườn cây ăn trái, cây giống, hoa kiểng có nguy cơ ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn, chi tiết đến từng loại cây trồng và từng vùng trồng để xây dựng giải pháp ứng phó phù hợp.

Rà soát, cập nhật các kế hoạch về phòng chống, ứng phó với thiên tai theo quy định, phù hợp với nhận định tình hình thiên tai những tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024, phương án về ứng phó với các loại hình thiên tai như: Dông lốc, bão, ấp thấp nhiệt đới; triều cường, ngập úng, tràn, vỡ đê; sạt lở bờ sông, bờ biển;... trong đó chú trọng đến nội dung về sơ tán, di dời dân tại các khu vực xung yếu nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân khi có tình huống thiên tai xảy ra.

Đồng thời, duy trì, củng cố, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã, kịp thời huy động lực lượng khi có tình huống đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tại địa phương.

Tăng cường thực hiện các biện pháp chủ động ứng phó triều cường; các hiện tượng thời tiết cực đoan trong mùa mưa, bão hàng năm.

Chủ động thực hiện công tác phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển theo quy định. Trong đó, các ngành có liên quan và địa phương chủ động rà soát, kiểm tra, kịp thời phát hiện các khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở; vận động các hộ dân có nhà ở nằm trong khu vực đã, đang hoặc có nguy cơ ảnh hưởng sạt lở di dời đến nơi an toàn. Thực hiện cắm biển cảnh báo, khoanh vùng khu vực sạt lở để tránh xảy ra tai nạn; thực hiện tốt phương châm 4 tại chỗ, chủ động huy động lực lượng, phương tiện, vật tư,... để gia cố tạm thời nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do sạt lở gây ra.