Đừng để lại mắc bệnh “phong trào” chống rác thải nhựa

Cả thời gian dài, chất liệu nhựa bao trùm toàn bộ đời sống con người. Không thể phủ nhận, chúng rất tiện dụng. Thức ăn đựng trong bọc ny-lon, hàng hóa bỏ vào túi quai xách đủ kích cỡ, treo thoải mái trên xe, cầm tay đều được, không sợ đổ hoặc dính vào vật dụng khác. Sau khi sử dụng xong, có thể đựng rác thải rồi vứt đi.

Ảnh minh họa

Theo ước tính của Bộ Tài nguyên và Môi trường, trung bình mỗi người sử dụng, thải bỏ 1 túi ny-lon/ngày, mỗi năm có khoảng hơn 31,4 tỷ túi ny-lon bị thải ra, nhưng chỉ có khoảng 17% trong số này được tái sử dụng. Thời gian để rác thải nhựa có thể phân hủy không diễn ra trong một vài ngày hay một vài tháng, mà mất tới hàng trăm năm. Chất thải nhựa trong quá trình phân hủy sẽ tạo ra những hợp chất hóa học làm ô nhiễm nguồn đất, nguồn nước, trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn thức ăn, nước uống của con người. Những chất hóa học này tích lũy dần trong cơ thể, về lâu dài sẽ gây bệnh cho con người.

Ngành giáo dục ở nhiều nơi mọi miền cũng đang đẩy mạnh tuyên truyền, vận động và thực hiện lối sống nói không với rác thải nhựa. Tuy vậy, để cuộc vận động có ý nghĩa nhân văn môi trường này tránh khỏi “bệnh” hình thức, phong trào, để cuộc vận động có thể đi vào chiều sâu, rất cần các hành động cụ thể, thiết thực.

Hiện nay trên thế giới cứ mỗi phút có 1 triệu chai nhựa được bán ra, mỗi năm 5.000 tỷ túi nilon được tiêu thụ. Còn ở Việt Nam, thống kê bình quân, mỗi hộ gia đình sử dụng khoảng 1 kg túi nilon/tháng. Riêng Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh trung bình mỗi ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và nilon. Điều đáng lo ngại là phải mất hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm, các chất thải từ nhựa và nilon mới phân hủy hết, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, đe dọa các hệ sinh thái và sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.

Thế giới đã đánh giá tỉ lệ chất thải nhựa phát sinh đối với nước có thu nhập trung bình như Việt Nam chiếm 12% lượng chất thải rắn phát sinh. Nếu trung bình 10% số lượng chất thải nhựa và túi nilon không được tái sử dụng mà thải bỏ hoàn toàn, lượng chất thải nhựa và túi nilon thải bỏ ở Việt Nam sẽ xấp xỉ 2,5 triệu tấn/năm. Số lượng rác thải nhựa, túi nilon thải ra tăng dần theo từng năm. Đây là một “gánh nặng” cho môi trường, thậm chí còn dẫn đến thảm họa mà các chuyên gia môi trường gọi là “ô nhiễm trắng”.

Trong khi chúng ta hô hào không sử dụng nhựa dùng một lần mà cả thầy lẫn trò vẫn dùng sách vở được bọc bằng nilon thì rõ ràng hành động không đi đôi với lời nói. Chúng ta vẫn vô tư thoải mái dùng các sản phẩm từ nhựa dùng một lần đối với các đồ dùng học tập, các vật dụng trong phòng học… thì dường như mọi chuyện đâu lại hoàn đấy, mọi tuyên truyền chỉ là lời nói suông. Ngay từ những việc làm nhỏ nhất mà chúng ta vẫn không thể lưu ý và điều chỉnh thì rất khó để thay đổi nhận thức hay thực hiện những việc lớn hơn.

Bởi vậy, mỗi người, đặc biệt các thầy cô hãy hình thành thói quen mang bình nước cá nhân (bằng thuỷ tinh, bình giữ nhiệt) thay cho việc sử dụng chai nước khoáng đóng chai. Thầy cô hãy bọc sách vở bằng giấy báo đã dùng, đã đọc. Thầy cô hãy thực sự đồng hành cùng con trẻ, làm gương cho con trẻ trong việc thay đổi nhận thức, hành vi, thói quen đối với sử dụng nhựa một lần.

Không cần phải cứ tổ chức rình rang các cuộc thi, tổ chức hoành tráng các buổi nói chuyện toạ đàm thì mới gọi là đẩy mạnh công tác chống rác thải nhựa. Chỉ cần đơn giản thay đổi những hành vi nhỏ nhặt thông thường trong thói quen sử dụng các vật dụng đồ dùng liên quan đến nhựa dùng một lần là đã góp phần thay đổi cuộc sống, bảo vệ hành tinh xanh.

Những kêu gọi, hô hào phải được hiện thực hóa thành những hoạt động thực tiễn cao thì mới mong có được những thay đổi thật sự.

Tú Anh (T/h)