Hà Tĩnh: Ngang nhiên khai thác khoáng sản trái phép nơi thượng nguồn sông Rác

VIDEO: Hà Tĩnh: Ngang nhiên khai thác khoáng sản trái phép nơi thượng nguồn sông Rác

Khoáng tặc “cày nát” thượng nguồn sông Rác

Những ngày gần đây, một số người dân ở xã Kỳ Tây (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) phản ánh tới Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn về tình trạng khai thác khoảng sản trái phép tại xóm 9 mà không bị các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương vào cuộc kiểm tra, xử lý gây bất ổn về an ninh chính trị, ô nhiễm môi trường, thất thoát tài nguyên quốc gia.

Đất được khai thác trái phép, nham nhở có độ sâu khoảng 3-5m so với mặt đất

“Vòi rồng” dùng để hút cát từ sông lên các điểm tập kết trên bờ

Sau khi nhận được thông tin phản ánh, Phóng viên (PV) Moitruong.net.vn đã có mặt tại “điểm nóng” khai thác khoáng sản trái phép để ghi nhận sự việc trên, qua thực tế, chúng tôi thấy những phản ánh của người dân là có cơ sở.

Để tiếp cận hiện trường, chúng tôi phải vượt núi qua con đường độc đạo dài khoảng 5 km rất khó đi, chỉ có phương tiện xe gầm cao hoặc xe máy mới có thể đi vào được. Vượt qua quãng đường khó khăn bằng xe máy, tại vị trí xóm 9, xã Kỳ Tây, nơi thượng nguồn sông Rác, PV đã tiếp cận được với “đại công trường” khai thác trái phép khoáng sản này.

Tại thời điểm PV có mặt, công trường khai thác có diện tích hàng ngàn m2 đã bị đào bới nham nhở, độ sâu khai thác âm khoảng 3-5m so với mặt đất. Các máy móc, thiết bị, máy xúc, xà lan hút cát và những vật chứng liên quan đến khai thác khoáng sản trái phép vẫn hiện hữu, tuy nhiên lại không có người hoạt động.

Máy xúc phục vụ hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại hiện trường

Vị trí khai thác đất này của “khoáng tặc” nằm ngay cạnh bờ thượng nguồn sông Rác. Cạnh đó có 3 bãi tập kết cát đã được che chắn chống trôi cùng những “vòi rồng” phục vụ cho việc hút cát, một số dụng cụ sàng lọc cát vẫn còn để nguyên trên hiện trường. Cách đó không xa một xà lan cùng máy móc phục vụ cho việc khai thác cát đã được neo đậu trên bờ. Theo người dân địa phương, sau khi hút cát lên những bãi tập kết này, các đầu nậu sẽ cho phương tiện vận tải vào để vận chuyển ra khỏi địa bàn đưa đi tiêu thụ. Việc khai thác này đã diễn ra trong một thời gian dài.

Xà lan và một số phương tiện khai thác cát lậu được neo đậu bên bờ

Một người dân (xin được dấu tên) cho biết; “Nạn khai thác này đã diễn ra mấy tháng nay, họ khai thác như chốn không người, mỗi ngày hàng chục xe vận tải ồ ạt từ phía công trường chở đất, cát đưa đi tiêu thụ, bụi bay mù trời ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của bà con chúng tôi. Không những chỉ có đất, cát mà còn khai thác cả sét để chở đi tiêu thụ ở nhà máy gạch”.

Tại công trường nhiều bãi tập kết được quây chắn chống cát trôi xuất hiện dọc bờ sông

Công cụ sàng lọc cát vẫn còn tại hiện trường, nhìn đống cát vẫn còn mới, chúng tỏ số lượng cát này vừa được mới làm ra

“Về đêm tình trạng hút cát càng rầm rộ hơn, họ hút lên các bãi tập kết tạm sau đó dùng xe vận chuyển đưa ra ngoài để tiêu thụ. Mặc dù biết đó nhưng chúng tôi không giám có ý kiến gì vì sợ thù hằn”. Người dân chia sẻ thêm.

Chính quyền địa phương đang ở đâu?

Sau khi thâm nhập hiện trường và ghi nhận những hình ảnh liên quan, chúng tôi đã gọi điện cho Trưởng phòng TNMT huyện Kỳ Anh hỏi về thủ tục pháp lý về khai thác khoáng sản tại địa điểm mà chúng tôi đang có mặt, thì được ông cho biết sẽ cho anh em kiểm tra rồi trả lời cụ thể sau. Đồng thời, PV đặt lịch làm việc với ông Nguyễn Hồng Thắng– Chủ tịch UBND xã Kỳ Tây để làm rõ về thực trạng nói trên.

Khi PV hỏi về thủ tục pháp lý liên quan đến khai thác khoáng sản trên địa bàn xã, ông Thắng thừa nhận: Hiện nay trên địa bàn không được các cơ quan chức năng liên quan cấp phép về khai thác đất, cát. Phóng viên phản ánh sự việc trên là đúng, hiện tượng khai thác khoáng sản trên địa bàn hiện nay là việc làm sai, phía chính quyền địa phương thừa nhận điều đó.

Dư luận đang đặt câu hỏi, tại sao các đối tượng ngang nhiên khai thác khoảng sản trái phép trong thời gian dài mà chính quyền lại không có biện pháp xử lý triệt để?. Trách nhiệm của UBND xã Kỳ Tây đến đâu?

Ông Thắng cho biết: “Việc khai thác này cũng diễn ra mấy tháng nay, chúng tôi cũng đã mấy lần vào phục bắt nhưng không bắt được vì các đối tượng thường thay đổi khung thời gian khai thác. Ngày 24/8 chính quyền địa phương phối hợp với lực lượng công an đã vào lập biên bản và đình chỉ việc khai thác, vì vậy khi các chị vào công trường chỉ còn máy móc đứng yên chứ không khai thác nữa. Để xảy ra việc này, tôi thừa nhận về trách nhiệm của chính quyền địa phương, đồng thời tới đây chúng tôi sẽ làm chặt không để xảy ra tình trạng này nữa”.

Khi PV đặt câu hỏi, vậy tại sao để xảy ra tình trạng khai thác trái phép kéo dài nhưng chính quyền địa phương không vào cuộc? ông Thắng cho biết: “Hiện tại để phục vụ cho một số công trình nông thôn mới trên địa bàn, việc khai thác này có phục vụ cho những công trình nói trên. Tuy nhiên, khi PV đề nghị ông Thắng cung cấp hồ sơ các công trình nông thôn mới được phép sử dụng đất, cát được khai thác tại xóm 9, cùng các văn bản liên quan cho phép khai thác đất, cát để phục vụ các công trình này, thì ông Thắng không cung cấp được và cho biết là không có các văn bản như phóng viên yêu cầu.

Làm rõ nhóm đối tượng uy hiếp Phóng viên

Khi buổi làm việc với Chủ tịch UBND xã Kỳ Tây kết thúc, chúng tôi ra về thì bất ngờ ông Chủ tịch tỏ ra lo lắng và nói với chúng tôi rằng: “Để anh đưa các em ra đường lớn chứ anh thấy không yên tâm tý nào”. Với sự đề nghị đó của ông Thắng, chúng tôi đã rời trụ sở UBND xã cùng với xe ông Thắng đi phía trước.

Sau khi rời trụ sở UBND xã khoảng 1km, bất ngờ có 3 xe máy chạy lên chặn đầu xe PV, giật cửa xe với lời lẽ dọa nạt, nhưng cửa xe bị khóa nên các đối tượng này không làm gì được. Thấy vậy nên ông Thắng Chủ tịch UBND xã phải quay đầu xe xuống nói chuyện với các đối tượng này, một lúc sau thì các đối tượng lên xe bỏ đi.

Chúng tôi tiếp tục di chuyển thêm 2km nữa (tại tỉnh lộ 555, Km27) thì tiếp tục xuất hiện 5 chiếc xe máy với khoảng 10 đối tượng mang theo hung khí gậy gộc, ống tuýp… chặn đầu xe chúng tôi. Những đối tượng này hung hãn giật cửa xe, lấy chân đạp lên kính xe, đòi xịt lốp xe. Tiếp theo, nhóm đối tượng này bẻ cành cây bên đường phủ lên kính xe của PV để che không cho PV quay phim. Ngay lúc này, ông Thắng Chủ tịch UBND xã đã xuống ngăn cản hành vi vi phạm của những đối tượng này và điện thoại cho lực lượng chức năng. Cùng với đó, PV đã liên lạc ngay với lực lượng công an đề nghị được hỗ trợ.

Sau khoảng 30 phút, các đối tượng bỏ đi, để đảm bảo an toàn đồng chí Trưởng công an xã Kỳ Tây cùng ông Thắng Chủ tịch UBND xã đưa chúng tôi về trụ sở Công an huyện Kỳ Anh. Tại đây chúng tôi đã viết tường trình báo cáo lại sự việc.

Câu hỏi đặt ra lúc này là vì sao lại xuất hiện nhóm đối tượng hung hãn uy hiếp phóng viên ngay giữa thanh thiên bạch nhật?. Trong khi đó, đi cùng chúng tôi còn có Chủ tịch UBND xã nhưng chúng vẫn ra sức lộng hành?. Trong quá trình tác nghiệp, chúng tôi không bị một ai phát hiện và không tiếp xúc với ai, nhưng không hiểu tại sao sau chúng tôi ra khỏi UBND xã lại xuất hiện nhóm đối tượng hung hãn trên?.

Việc khai thác khoáng sản trái phép trong thời gian dài gây thất thoát nguồn tài nguyên quốc gia, ảnh hưởng đến dòng chảy trên thượng nguồn, tác động tiêu cực đến môi trường sống.

Đề nghị UBND tỉnh Hà Tĩnh, Công anh tỉnh, UBND huyện Kỳ Anh và chính quyền địa phương nhanh chóng vào cuộc kiểm tra xử lý hành vi khai thác khoáng sản trái phép và nhóm đối tượng uy hiếp phóng viên để thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật.

Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc trong bài tiếp theo.

Ngọc Trâm