Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã quy định rõ trong quá trình thi công xây dựng các công trình, chủ đầu tư và nhà thầu thi công xây dựng phải tuân thủ nghiêm ngặt nhiều quy định bắt buộc để đảm bảo vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, trên thực tế, tại những dự án đầu tư xây dựng còn không ít những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý cũng như việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường gây ảnh hưởng đến môi trường và đời sống dân cư.
Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng trong công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, hạn chế những ảnh hưởng và tác động trực tiếp tới môi trường xung quanh trong quá trình xây dựng, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã tìm hiểu, khảo sát, thu thập thông tin để thực hiện chuyên đề “Những ảnh hưởng của các dự án đầu tư xây dựng đến môi trường xung quanh”. Với mục đích đưa ra những đánh giá về tình hình thực tế đang diễn ra, đề xuất những giải pháp quản lý trong công tác bảo vệ môi trường đảm bảo đúng luật, góp phần phòng ngừa những ảnh hưởng tới môi trường sống của người dân.
Trong quá trình triển khai chuyên đề, phóng viên (PV) Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống - Moitruong.net.vn đã nhận được thông tin về việc Dự án "Xây dựng Trường mầm non khu đô thị Đồng Tầu" (tên thương mại Trường mầm non IQ School) trong quá trình thi công có dấu hiệu gây ảnh hưởng đến môi trường.
Dấu hỏi về Giấy phép môi trường của Dự án?
Dự án "Xây dựng Trường mầm non IQ School" có địa chỉ tại ô B8/NT khu đô thị Đồng Tầu, phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội do Công ty TNHH phát triển giáo dục Nam Hà Nội làm chủ đầu tư với diện tích xây dựng là 1.200m2. Trong quá trình triển khai, chủ đầu tư và nhà thầu đã bộc lộ nhiều dấu hiệu tồn tại trong công tác quản lý và thực hiện các quy định của Luật bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước, Luật PCCC có dấu hiệu gây ảnh hưởng đến môi trường.
Nhằm tìm hiểu, thu thập làm rõ thông tin liên quan đến việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường của Dự án "Xây dựng Trường mầm non IQ School". Ngày 17/4/2024, PV Moitruong.net.vn đã có buổi làm việc với UBND phường Thịnh Liệt.
Trao đổi với PV ông Phạm Văn Khương - Cán bộ Tổ quản lý trật tự xây dựng phường cho biết: "Dự án có giấy xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường. Về quan trắc môi trường thì khi nào công trình đi vào sử dụng mới phải quan trắc. Mọi lần như UBND phường kiểm tra thì đơn vị báo cáo có che chắn".
Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Huy Bằng - Chỉ huy trưởng của dự án, cán bộ Công ty TNHH Hana đầu tư xây dựng cho biết: "Dự án được triển khai từ cuối năm 2022, trong công văn báo cáo ghi rõ báo cáo công trình hoàn thành, dự án chưa hoàn thành, đang trong quá trình xây dựng khi nào đi vào hoạt động sẽ có hồ sơ bảo vệ môi trường. Về diện tích quy mô của dự án nhỏ nên không thuộc diện xin phép về bảo vệ môi trường theo Thông tư 02/2022/TT-BTNMT", ông Bằng cho biết.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu, Dự án "Xây dựng Trường mầm non IQ School" là dự án nhóm C, loại công trình dân dụng, cấp công trình là cấp III được UBND quận Hoàng Mai cấp Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường số 05/XNKHMT-UBND ngày 24/12/2021 và được cấp Giấy phép xây dựng ngày 8/8/2022.
Căn cứ Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 được Quốc hội ban hành ngày 17/11/2020, tại Điều 28 – Tiêu chí về môi trường để phân loại dự án đầu tư, dự án thuộc Điểm b, Khoản 5, Điều 28 và được phân loại là Dự án đầu tư nhóm III. Tại Điều 39 của Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 về Đối tượng phải có Giấy phép môi trường, theo căn cứ tại Khoản 1 Điều 39, thì đối với dự án nhóm III phải có Giấy phép môi trường
Căn cứ Nghị định 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ, theo phân loại tại Phụ lục V, dự án thuộc điểm số 2, mục II. Căn cứ Khoản 4 Điều 41 Luật Bảo vệ môi trường 72/2020/QH14, dự án thuộc thẩm quyền cấp giấy phép môi trường của UBND cấp quận.
Vậy, khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 thì Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường của dự án được cấp vào ngày 24/12/2021 còn có hiệu lực hay không? Và nếu không còn hiệu lực thì trước khi Dự án "Xây dựng Trường mầm non IQ School" triển khai thi công đã được cơ quan chức năng cấp Giấy phép môi trường hay chưa?.
Hơn nữa, trong buổi làm việc, ông Vinh – Công ty TNHH phát triển giáo dục Nam Hà Nội cho biết: "Dự án trường mầm non IQ School chỉ thuộc đối tượng phải làm Đăng ký môi trường do UBND phường xác nhận".
Khi PV hỏi công ty đã làm đăng ký môi trường chưa? Ông Vinh cho hay: "Đã có số liệu nào đâu mà đăng ký, dự án phải hoạt động mới có số liệu để làm đăng ký".
Theo điểm b, khoản 6 điều 49 Luật bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về thời điểm đăng ký môi trường: "Dự án đầu tư quy định tại điểm a khoản 1 Điều này nhưng không thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường phải đăng ký môi trường trước khi cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với trường hợp phải có giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng hoặc trước khi xả chất thải ra môi trường đối với trường hợp không phải có giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng".
Như vậy, nếu dự án trường mầm non IQ School thuộc đối tượng phải đăng ký môi trường thì phải đăng ký trước khi cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng (trước ngày 8/8/2022).
Ngoài ra, khi được hỏi về việc giám sát môi trường định kỳ 6 tháng/lần trong quá trình triển khai thi công, công ty có thực hiện theo kế hoạch đã cam kết hay không? ông Vinh cho biết công ty có thực hiện. Tuy nhiên khi PV đề nghị ông Vinh cung cấp kết quả quan trắc môi trường định kỳ thì ông Vinh chưa cung cấp được.
Tiềm ẩn ô nhiễm môi trường, cháy nổ
Tiếp tục trao đổi tại buổi làm việc, ông Nguyễn Huy Bằng - Chỉ huy trưởng của dự án, cán bộ Công ty TNHH Hana đầu tư xây dựng cho biết: "Tất cả nước sinh hoạt thải ra đều được tận dụng vào hết trong công trình, không có cái gì ra khỏi công trường. Nước thải thi công, rửa xe anh tận dụng vào san nền".
Khi được hỏi về việc nước thải có được xả vào hệ thông thoát nước chung của khu vực hay không thì ông Bằng cho biết: "Tụi anh chưa đấu thì sao vào được đấy. Tất cả nước (thải-PV) của anh dùng trong công trường là khép kín. Hiện tại dự án còn khoảng 5-6 công nhân ăn ở vì bây giờ chỉ còn vào hoàn thiện. Giờ những công trình phụ là người ta cũng đang ở đấy rồi. Trong quá trình thi công thì dự án không hề có bất kỳ chất thải nguy hại nào phát sinh nên dự án không có hợp đồng vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại".
Theo đăng ký kế hoạch bảo vệ môi của dự án có nêu: Đối với nước thải sinh hoạt: Chủ dự án sẽ yêu cầu các nhà thầu thi công bố trí các công trình xử lý tạm thời, dự kiến sẽ trang bị 02 nhà vệ sinh lưu động có dung tích thùng chứa 400lít đặt tại khu vực vệ sinh cho công nhân. Nước thải sinh hoạt sau khi xử lý qua nhà vệ sinh lưu động đảm bảo đạt QCVN 14: 2008/BTNMT, cột B.
Nước thải từ quá trình thi công xây dựng chủ dự án sẽ áp dụng biện pháp xử lý sơ bộ bằng hệ thống bể lắng cát (1,5 x 1,5 x 1,5 m) có đặt vách ngăn để thu váng dầu, tách cặn rắn lơ lửng trước khi xả vào nguồn tiếp nhận hệ thống thoát nước chung của khu vực.
Về chất thải, chủ dự án sẽ yêu cầu các nhà thầu bố trí thùng rác trong công trường xây dựng và định kỳ thu gom rác với tần suất 2 lần/tuần. Chất thải nguy hại trong quá trình thi công xây dựng dự án được thu gom, lưu chứa tại các thùng 60lít riêng biệt cho từng loại. Các thùng chứa CTNH sẽ được bảo quản trong khu vực quy định và có che chắn tránh tiếp xúc với nước mưa, gió, lửa và thiên tai.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của PV Moitruong.net.vn, trong quá trình thi công nhà thầu đã sử dụng một số phần tầng 01 của công trình, 1 phần khu nhà bảo vệ ngay phía cổng để cho công nhân ăn ở, sinh hoạt. Nước thải, rác thải trong quá trình ăn uống sinh hoạt của công nhân không được thu gom mà xả thải trực tiếp ra môi trường bốc mùi khó chịu, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh dịch bệnh và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ, ảnh hưởng tới tính mạng, an toàn của các công nhân.
Ngoài ra, theo ghi nhận của PV, tại Dự án "Xây dựng Trường mầm non IQ School" còn có 01 giếng khoan có dấu hiệu trái phép. Khi PV phát hiện thì nhân viên ra thu ống nước lại. Điều này đang có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng Luật Tài nguyên nước.
Bê tông thừa trong quá trình thi công không được thu gom và xử lý theo đúng quy định mà được đổ ngay phía khu vực cổng dự án.
Tại buổi làm việc, khi phóng viên đề nghị cung cấp kết quả quan trắc môi trường định kỳ, hợp đồng chất thải nguy hại từ khi dự án triển khai đến nay thì đại diện phía chủ đầu tư là ông Vinh cũng chưa cung cấp được.
Những dấu hiệu sai phạm của chủ đầu tư, nhà thầu thi công đang hiện hữu ngay trước mắt. Dư luận đang đặt câu hỏi, trong suốt thời gian dự án thi công đến nay thì các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội, quận Hoàng Mai, phường Thịnh Liệt có đi kiểm tra, xử lý những tồn tại của dự án hay không?.
Qua sự việc trên, kính đề nghị UBND TP. Hà Nội chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, quận ủy Hoàng Mai, UBND quận Hoàng Mai, Công an quận Hoàng Mai nhanh chóng vào cuộc kiểm tra, xử lý nghiêm minh những tồn tại (nếu có) của chủ đầu tư dự án và các nhà thầu thi công Trường mầm non IQ School để đảm bảo môi trường xung quanh cho người dân và an toàn về cháy nổ, an toàn lao động cho những công nhân đang thi công tại dự án này.
Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin về vấn đề này.