Lạng Giang (Bắc Giang): Cần kiểm tra việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Tài nguyên nước, khoáng sản tại Cụm CN Hương Sơn

Theo báo cáo của các địa phương, nhiều hệ thống văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường đã khá đầy đủ, nhưng công tác bảo vệ môi trường tại đa số các Cụm công nghiệp (CCN) trên cả nước vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Nguyên nhân chủ yếu do tình trạng phát triển các CCN thiếu quy hoạch đồng bộ. Thêm vào đó, các chủ đầu tư Cụm công nghiệp nôn nóng cho việc triển khai đầu tư xây dựng hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật để đón các nhà đầu tư thứ cấp vào hoạt động vì vậy mà công tác bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức.

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã quy định rõ trong quá trình thi công xây dựng dự án, chủ đầu tư phải tuân thủ nghiêm ngặt nhiều quy định bắt buộc để đảm bảo vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, trên thực tế, tại nhiều dự án đầu tư xây dựng còn không ít những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý cũng như việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường gây ảnh hưởng đến môi trường và đời sống dân cư.

Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng trong công tác quản lý môi trường, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã tìm hiểu, khảo sát, thu thập thông tin tin tại nhiều địa phương để thực hiện chuyên đề “Triển khai xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại cụm công nghiệp và những ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.” Với mục đích đưa ra những đánh giá về tình hình thực tế đang diễn ra, đề xuất những giải pháp, quản lý môi trường, đất đai đảm bảo đúng luật, góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Trong quá trình tìm hiểu, thu thập thông tin phục vụ chuyên đề “Triển khai xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại cụm công nghiệp và những ảnh hưởng đến môi trường xung quanh” toà soạn Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn nhận được thông tin về việc Cụm Công nghiệp Hương Sơn có địa chỉ tại xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang thi công gây bụi bặm ảnh hưởng đến môi trường, cuộc sống của người dân.

Hoạt động gây bụi bặm, nguy cơ mất an toàn giao thông

Theo tìm hiểu, Cụm Công nghiệp Hương Sơn được thành lập theo quyết định số 398/QĐ-UBND ngày 29/6/2018 của UBND tỉnh Bắc Giang. Chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng Cụm công nghiệp là Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng NHS.

Thời gian qua, trong quá trình triển khai đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Hương Sơn, chủ đầu tư đã bộc lộ nhiều dấu hiệu tồn tại trong công tác quản lý và thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước, Luật khoáng sản và gây ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân.

Theo ý kiến của các hộ dân sinh sống tại xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, thời gian qua trong quá trình thi công san nền "Cụm Công nghiệp Hương Sơn” các xe vận chuyển đất gây bụi bặm, hàng ngày, nhiều lượt xe tải chở đất đi lại khiến đường sá bị hư hỏng. Các xe khi lưu thông ra QL37 đã kéo theo đất, cát rơi vãi ra đường gây bụi bẩn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống, sức khỏe của nhiều người dân.

Để “mục sở thị” sự việc, theo ghi nhận thực tế của PV Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn tại nhiều thời điểm khác nhau, có thể dễ nhận thấy tại đây các xe chở đất đi lại gây bụi mù mịt, kéo theo đất rơi vãi ra đường tạo thành những vệt bánh xe, gây bụi bặm. Đặc biệt, các đoàn xe tải nườm nượp nối đuôi nhau ra vào hoạt động rất nhộn nhịp tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông cho người và phương tiện lưu thông qua cung đường này. Tuy nhiên, khi thấy sự có mặt của PV thì toàn bộ số xe trên lại “đứng im bất động”.

Trong quá trình thi công đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật tại Cụm Công nghiệp Hương Sơn đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và đời sống của nhiều gia đình, tiền ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông đối với người dân địa phương nhưng không hiểu vì lý do gì chính quyền xã Hương Sơn và UBND huyện Lạng Giang, công an huyện Lạng Giang vẫn chưa có biện pháp xử lý dứt điểm những tồn tại của dự án?.

Nhiều dấu hiệu tồn tại trong việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước, Luật khoáng sản

Nhằm tìm hiểu và để có đầy đủ thông tin liên quan đến công tác kiểm tra, quản lý nhà nước của UBND huyện Lạng Giang đối với Cụm CN Hương Sơn trong việc hoạt động có dấu hiệu gây ô nhiễm môi trường, thực hiện chưa đúng và đầy đủ các quy định của Luật bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước, Luật Khoáng sản, xe tải chở đất hoạt động tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Ngày 8/9/2023, PV Moitruong.net.vn đã có buổi làm việc với UBND huyện Lạng Giang.

Trao đổi tại buổi làm việc, ông Nghiêm Phú Sơn – Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết: Sau khi nhận được thông tin từ báo chí về bụi bẩn, chúng tôi đã cho kiểm tra và yêu cầu đơn vị khai thác vận chuyển phải thực hiện nghiêm túc và khắc phục ngay. Phun nước tưới đường, đảm bảo cho người dân. Sau đó thì đơn vị cũng đã khắc phục tương đối ổn.

Tuy nhiên, khi PV đề nghị cung cấp một số hồ sơ pháp lý về việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường của chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng NHS tại Cụm CN Hương Sơn thì ông Sơn lại chưa cung cấp được.

Sáng cùng ngày, PV cũng đã có buổi trao đổi nhanh với ông Bùi Thanh Thảo – Phó chủ tịch UBND xã Hương Sơn. Thông tin với PV, ông Thảo cho biết: Việc thi công vận chuyển đất thừa của cụm CN được thực hiện từ cuối năm 2020. Các thủ tục về môi trường cũng như đánh giá tác động môi trường tại dự án thì về phía doanh nghiệp cũng cơ bản chấp hành. Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường tại đó có những thời điểm chưa được như yêu cầu. Xã cũng đã nhận được ý kiến của người dân phản ánh trực tiếp về đơn vị hoạt động gây bụi bặm. Sau đó xã cũng đã có ý kiến với chủ đầu tư, ý kiến với phòng tài nguyên, công an huyện để vào cuộc kiểm tra. Đơn vị đã từng bị tỉnh xử phạt về vấn đề bảo vệ môi trường và bảo vệ mốc giới vào năm 2021.

Sau khi tỉnh kiểm tra và xử lý thì mỏ chấp hành cũng cơ bản. Nhưng về một số hạng mục như cầu rửa xe trước khi ra đường hiện nay là không có mà đơn vị bố trí xe rửa đường. Hàng ngày bình quân đơn vị tưới đường 5-6 lần. Nước tưới thì họ lấy ở ngay đầu kênh Bảo Sơn, ông Thảo cho biết thêm.

Tuy nhiên, khi PV hỏi về việc khi đơn vị lấy nước ở kênh Bảo Sơn để tưới đường hàng ngày thì đã được cấp phép để sử dụng nguồn nước mặt đó hay chưa thì ông Thảo cho biết, họ chỉ lấy nước ở đầu kênh thôi, kênh này là kênh chảy tự nhiên.

Vậy câu hỏi đặt ra rằng, việc Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng NHS tự ý sử dụng nguồn nước mặt của kênh Bảo Sơn để rửa đường hàng ngày với hàng chục m3 nước như vậy đã đúng với các quy định của Luật Tài nguyên nước hay chưa? Các đoàn kiểm tra của UBND huyện Lạng Giang có phát hiện ra dấu hiệu sai phạm này trong các lần đi kiểm tra để xử lý hay không?.

Theo tìm hiểu, ngày 7/12/2018, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành quyết định số 773/QĐ-UBND về việc phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án “Đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Hương Sơn” với quy mô 65,3ha.

Trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng NHS lập đã đưa ra các biện pháp giảm thiếu tác động đến môi trường trong quá trình san nền nêu rõ: Đối với xe chở đất san nền và chất thải từ quá trình phát quang và dọn dẹp mặt bằng, chủ dự án sẽ yêu cầu nhà thầu vận chuyển phải có bạt che phủ, thùng xe không cơi nới, phải chở đúng tải trọng quy định; Xe vận chuyển ra khỏi công trường thi công sẽ được phun rửa làm sạch lốp xe bị bám bẩn bùn đất; Bố trí cầu rửa xe, máy, thiết bị thi công khi ra khỏi công trường (cầu rửa xe có kết cấu bê tông, kích thước dài 6m, rộng 6m, cao 0,5m, bên trong có chứa nước ở độ cao 30cm để rửa sạch bùn đất bám bánh xe, chống mang đất cát ra ngoài công trường và hố thu gom nước có kích thước 3m x 3m x 2m để lắng và xử lý chất bẩn trong nước). Đối với chất thải nguy hại, chủ dự án sẽ bố trí kho lưu chứa chất thải nguy hại tạm theo quy định.

Quy định, cũng như cam kết của Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng NHS với cơ quan chức năng tỉnh Bắc Giang tại Báo cáo đánh giá tác động môi trường là vậy. Tuy nhiên, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng NHS đang có dấu hiệu thực hiện không đúng và đầy đủ như ĐTM đã được phê duyệt.

Cụ thể, theo ghi nhận của PV, ngay tại cổng dự án không có cầu rửa xe theo quy định khiến cho các xe chở đất ra vào không được rửa lốp kéo theo đất bụi bay mù mịt. Phía trong dự án, chất thải nguy hại được vứt lăn lóc, không được thu gom và lưu giữ theo đúng quy định.

Ngoài ra, theo tìm hiểu, UBND tỉnh Bắc Giang đã có quyết định đồng ý về việc cho phép Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng NHS khai thác khoáng sản (đất san lấp mặt bằng) trong diện tích Dự án “Đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Cụm CN Hương Sơn” tại xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang và trữ lượng đất dư thừa được phép vận chuyển ra khỏi dự án đi làm vật liệu san lấp mặt bằng dự án xây dựng tại Cụm Công nghiệp Tăng Tiến và các dự án trên địa bàn xã Tăng Tiến, huyện Việt Yên; dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Cụm Công nghiệp Tân Hưng, xã Tân Hưng, huyện Lạng Giang. Nhưng một điều lạ rằng, trong các văn bản cấp phép khai thác khoảng sản mà UBND tỉnh Bắc Giang cấp cho Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng NHS lại không hề yêu cầu đơn vị phải lắp đặt trạm cân để quản lý khối lượng tài nguyên khoáng sản đất được vận chuyển ra ngoài đến các dự án khác để san lấp. Vậy, căn cứ vào đâu để đơn vị có thể nộp đúng và đầy đủ kê khai, nộp phí bảo vệ môi trường, nộp thuế tài nguyên theo các quy định của pháp luật?.

Theo Khoản 2, điều 42, Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ về việc xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế, quy định tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản, trừ hộ kinh doanh, phải lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác.  

Quy định là vậy nhưng không hiểu vì sao trong văn bản cấp phép khai thác khoáng sản UBND tỉnh Bắc Giang lại không yêu cầu Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng NHS phải lắp đặt trạm cân?. Liệu có sự “ưu ái” với Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng NHS trong việc khai thác khoáng sản?.

Ngoài ra, qua trao đổi với PV, cán bộ quản lý tại dự án cho biết, ở mọi nơi tụi mình làm đều có cầu rửa xe, lốp xe, nhưng ở đây không làm được là vì mạch nước ngầm rất ít nên không làm được giếng để có nước rửa xe. Vì vậy, công ty đầu tư một xe tưới đường. Trước kia thì xe cũ hay hỏng nên gần đây công ty đã đầu tư một xe mới. Làm đất này chỉ tìm phương án tối ưu để giảm thiểu bụi thôi chứ không thể tránh khỏi được.

Trước việc Cụm Công nghiệp Hương Sơn hoạt động có dấu hiệu ô nhiễm môi trường, thực hiện không đúng và đầy đủ các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước, Luật Khoáng sản; tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Thiết nghĩ, UBND tỉnh Bắc Giang và các cấp chính quyền huyện Lạng Giang cần sớm có biện pháp quyết liệt để xử lý dứt điểm những dấu hiệu vi phạm đã và đang xảy ra tại Cụm CN Hương Sơn . Ngoài ra, lực lượng Cảnh sát giao thông, Thanh tra giao thông địa phương cần tăng cường hoạt động tuần tra, kiểm soát xử lý nghiêm vi phạm về giao thông, môi trường đối với đoàn xe chở đất (nếu có). Để công tác bảo vệ môi trường nơi đây luôn xanh – sạch – đẹp, người dân ổn định cuộc sống.

Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc trong bài tiếp theo.

Căn cứ điểm d khoản 1 Điều 10 Nghị định 45/2022/NĐ-CP xử phạt tiền hành vi thực hiện không đúng nội dung quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường như sau:

Vi phạm các quy định về đánh giá tác động môi trường
...
d) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện không đúng, không đầy đủ một trong các nội dung quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định, trừ các trường hợp: vi phạm quy định về quan trắc, giám sát môi trường; phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải và quy định tại điểm đ, e, g khoản này.