Lào muốn xây đập thủy điện thứ 6 trên sông Mekong: Thêm thủy điện, thêm mối lo

Theo Ủy hội sông Mê Kông (MRC) ngày 11/5, chính phủ Lào sẽ tiến hành quá trình tham vấn trước cho dự án thủy điện Sanakham, dự án đề xuất thứ sáu trên dòng chính sông Mê Kông.

Chính phủ Lào đã cung cấp bộ tài liệu kỹ thuật và nghiên cứu khả thi kỹ thuật, gồm đánh giá tác động xã hội và môi trường của dự án, nghiên cứu phù sa và nghề cá trong thông báo trình lên Ban Thư ký MRC. Quá trình tham vấn thường kéo dài khoảng 6 tháng, nơi các thành viên khác gồm Thái Lan, Campuchia và Việt Nam có thể xem xét dự án và đánh giá tác động xuyên biên giới.

Tham vấn trước là yêu cầu trong bộ quy tắc của MRC về thủ tục hợp tác sử dụng nước trên dòng chính sông Mekong. Theo đó, mọi dự án cơ sở hạ tầng sử dụng nước trên dòng chính vào mùa khô trong cùng lưu vực và mùa mưa giữa hai lưu vực đều phải tiến hành quá trình tham vấn trước. Thủ tục này áp dụng với các dự án xây dựng thủy lợi quy mô lớn và thủy điện có thể gây ảnh hưởng lớn về môi trường, dòng nước và chất lượng nước trên dòng chính sông Mekong.

Công trình thủy điện Xayaburi nhìn từ trên cao.

Trong quá trình tham vấn trước, MRC sẽ thẩm định các khía cạnh kỹ thuật của dự án, đánh giá tác động xuyên biên giới tiềm tàng đối với môi trường và sinh kế của những cộng đồng ven sông, đồng thời kiến nghị biện pháp giải quyết các quan ngại đó. Quá trình này thường kéo dài 6 tháng, nhưng MRC có thể gia hạn thêm.

Phát triển thủy điện là trọng tâm trong kế hoạch của chính phủ Lào để xuất khẩu khoảng 20.000 MW điện cho các nước láng giềng vào năm 2030. Dự án mới là đập thủy điện thứ 6, trong kế hoạch xây dựng 9 đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong của chính phủ Lào.

Đập Sanakham được xây dựng cách thủ đô Vientiane khoảng 15 km về phía bắc. Nhà máy này có công suất khoảng 684 MW, dự kiến vận hành từ năm 2028.

Chính phủ Lào đã hoàn thành 2 đập thủy điện, gồm đập Xayaburi, công suất 1.285 MW và đập Don Sahong, công suất 260 MW vào năm ngoái, bất chấp sự phản đối của các tổ chức môi trường.

Những người phản đối cho biết các con đập đe dọa dòng chảy của con sông, trầm tích, nghề cá và lũ lụt theo mùa hỗ trợ cho nền nông nghiệp đang là sinh kế của hơn 60 triệu người dọc theo con sông.

Nằm giữa tỉnh Xayaburi và tỉnh Vientiane, dự án thủy điện Sanakham cách biên giới Thái Lan khoảng 2km về phía thượng lưu ở tỉnh Loei. Dự án thủy điện đập dâng này sẽ vận hành liên tục quanh năm với công suất 684 MW điện.

Nhà máy phát điện sẽ dài 350 mét, cao 58 mét, có 12 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 57MW. Công ty TNHH Năng lượng Datang (Lào) Sanakham là nhà thầu của dự án này với tổng chi phí dự án ước tính 2.073 triệu USD.

Mai An