Nguyên nhân loạt nhà máy điện gió Quảng Trị liên tục bị cắt giảm công suất

Công ty Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện quốc gia (NSMO) vừa phát đi thông báo gửi các đơn vị phát điện và quản lý lưới điện, cho biết hệ thống điện quốc gia thời gian qua đang rơi vào tình trạng thừa nguồn nghiêm trọng do diễn biến thời tiết cực đoan và lưu lượng nước về hồ thủy điện tăng đột biến.

Theo số liệu của Cục Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong tháng 10 vừa qua đã ghi nhận 35 kỷ lục về mưa, gồm 20 kỷ lục lượng mưa ngày và 15 kỷ lục tổng lượng mưa tháng. Dự báo trong tháng 11, thời tiết tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều đợt mưa bão và áp thấp nhiệt đới, đặc biệt bão số 13 (Kalmaegi) đổ bộ trong hai ngày 6–7/11 mang theo lượng mưa rất lớn.

NSMO cho biết, do ảnh hưởng của bão và hoàn lưu bão, lưu lượng nước về các hồ thủy điện tăng mạnh, buộc 80/122 hồ trên cả nước phải xả lũ, với tổng công suất phát lên tới 16.000MW (ngày 7/11). Cùng thời điểm, sản lượng điện gió cũng tăng cao, đạt 3.400–4.000MW, cao hơn 2.000–3.000MW so với những ngày trước đó. Trong khi đó, phụ tải tiêu thụ điện giảm do ảnh hưởng của mưa bão, khiến hệ thống điện quốc gia liên tục rơi vào trạng thái thừa nguồn và quá tải trong suốt tháng 10 và đầu tháng 11.

Để đảm bảo cân bằng cung - cầu và duy trì tần số hệ thống điện trong giới hạn an toàn, NSMO cho biết đã phải liên tục giám sát, điều tiết huy động nguồn điện. Tại một số thời điểm, đơn vị buộc phải giảm huy động công suất của cả các nhà máy thủy điện đang xả lũ lẫn các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời.

Theo NSMO, đây là biện pháp cần thiết nhằm đảm bảo an toàn, ổn định vận hành hệ thống điện quốc gia cũng như bảo vệ thiết bị của các nhà máy điện trong bối cảnh thời tiết diễn biến bất thường hiện nay.

Trước đó, nhiều nhà đầu tư và doanh nghiệp điện gió tại Quảng Trị đã kiến nghị Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan xem xét giải pháp hạn chế tối đa việc cắt giảm công suất phát điện của các nhà máy điện gió trong khu vực.

Theo phản ánh của doanh nghiệp, giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 2 hằng năm là mùa gió thuận lợi nhất, chiếm phần lớn sản lượng điện trong năm. Tuy nhiên, trong thời gian qua, các nhà máy liên tục bị cắt giảm công suất từ 20–90%, thậm chí có thời điểm lên tới 99%, khiến hoạt động sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

“Sản lượng điện trong tháng 10 bị cắt khoảng 50%, doanh thu có thể giảm 10–20% nếu tình trạng này kéo dài đến cuối năm. Trong khi biên lợi nhuận thực tế chỉ còn 5–10%, nhà đầu tư có nguy cơ không đủ khả năng trả nợ và duy trì vận hành dự án,” một doanh nghiệp cho biết.

Trước thực tế đó, các nhà đầu tư đề nghị Bộ Công Thương, UBND tỉnh Quảng Trị, NSMO và EVN phối hợp tìm giải pháp giảm thiểu tình trạng cắt giảm công suất. Trong trường hợp bắt buộc phải thực hiện, họ mong muốn duy trì mức cắt giảm trung bình như các năm trước để đảm bảo kế hoạch tài chính và khả năng thu hồi vốn đầu tư.

Ngoài yếu tố thời tiết, NSMO cho biết việc huy động các nguồn điện trong thời gian qua còn bị ảnh hưởng do Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia phải cắt điện trong ngày 9–10/11 để thi công các tuyến đường dây 220 kV Tương Dương – Đô Lương và Đô Lương – Nam Cấm. Đây là hạng mục trọng điểm, buộc phải tạm ngừng đồng thời 4 đường dây 220 kV, ảnh hưởng ngắn hạn đến phát điện của các nhà máy thủy điện tại Nghệ An và các nguồn điện nhập khẩu từ Lào.

Dự kiến, đến tháng 12, các đơn vị sẽ thi công đấu nối trạm biến áp 500 kV Quảng Trị, qua đó tăng khả năng nhập khẩu điện, đồng thời giải tỏa công suất các nguồn điện trong khu vực, đảm bảo cung cấp điện ổn định cho năm 2026 và các năm tiếp theo.

Theo Cục Khí tượng Thủy văn, từ nay đến cuối tháng 12, Biển Đông có thể còn 3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó 1–2 cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam, gây mưa lớn và tác động đáng kể đến vận hành hệ thống điện quốc gia.

Ngành năng lượng sạch Trung Quốc bứt phá với dự án điện gió khổng lồ