Thái Lan: Hạn hán và dịch covid-19 gây khó khăn cho xuất khẩu nông sản

Theo ông Somkiat, gạo đã được đóng túi bán trên thị trường trong nước hiện nay là gạo đóng túi từ năm ngoái, có giá trung bình 70-120 baht/túi 5 kg gạo trắng và 160-250 baht/túi 5 kg gạo Hom Mali.

Giá gạo Thái Lan đã duy trì ở mức cao từ nhiều tháng nay do hạn hán nghiêm trọng nhất trong vòng 40 năm khiến sản lượng gạo trái vụ năm nay dự báo sẽ giảm 1,5-2 triệu tấn. Thêm vào đó, việc dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona (Covid-19) lây lan mạnh trên toàn cầu khiến người tiêu dùng khắp nơi mua gạo tích trữ góp phần đẩy giá tăng thêm nữa.

Tại Myanmar, gạo 5% tấm xuất khẩu giá cũng đã tăng lên 400 USD/tấn hiện nay, so với 330-340 USD/tấn trước đây. Gạo cùng loại của Thái Lan giá tăng từ 400- 410 USD/tấn lên 460-480 USD/tấn.

Nông dân Thái đưa gạo về kho chứa ở tỉnh Pathum Thani.  Ảnh: Apichit Jinakul

Chủ tịch danh dự Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA) Chookiat Ophaswongse cho biết, các nhà nhập khẩu gạo lúc này đều muốn nhận 100% hàng đã đặt ngay lập tức, khác với trước đây là thường yêu cầu giao 50% sau khi đặt mua, phần còn lại sẽ nhận sau khoảng 1 tháng hoặc lâu hơn tùy hợp đồng. Ông Chookiat cho biết người tiêu dùng trên thế giới đã đổ xô mua gạo và thực phẩm chế biến do dịch bệnh làm gia tăng tình trạng tích trữ. Hiện Thái Lan đang có một số hợp đồng mua gạo từ nước ngoài, đặc biệt là gạo ngon như Hom Mali, từ Hong Kong (Trung Quốc), Singapore, Mỹ và Canada.

Theo ông Chookiat, một nhân tố liên quan khác là xuất khẩu gạo của Trung Quốc. Ông Chookiat cho hay Trung Quốc kiểm soát lượng tồn kho gạo khổng lồ lên tới 120 triệu tấn. Trung Quốc không đẩy mạnh xuất khẩu gạo mà để dự trữ hàng cho an ninh lương thực do tình hình dịch bệnh. Trước khi bùng phát dịch Covid-19, Trung Quốc được dự báo sẽ tăng xuất khẩu gạo lên mức 3,5-4 triệu tấn trong năm 2020 so với 3 triệu tấn năm 2019.

Do sự gia tăng trong nhu cầu trong thời gian gần đây, xuất khẩu gạo của Thái Lan trong tháng 2/2020 ước đạt 630.000 tấn.

Ông Chookiat nhận định tăng trưởng trong xuất khẩu gạo vào thời điểm này phụ thuộc vào tình hình dịch Covid-19. Nếu dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, giá gạo sẽ còn tăng hơn nữa vì người tiêu dùng mua để dự trữ. Nếu tình hình hồi phục, các đơn đặt hàng gạo sẽ giảm xuống.

Theo ông Somkiat, Thái Lan sẽ không bao giờ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt gạo, do đó người tiêu dùng không nên mua tích trữ nhiều. Đồng thời ông thời dự báo tiêu dùng gạo trong nước, mặc dù tăng vọt trong ngắn hạn, sẽ giảm trong năm nay vì lượng du khách nước ngoài đến Thái Lan sẽ ít hơn nhiều.

Tiêu dùng gạo nội địa của Thái Lan trong năm 2019 đạt tổng cộng 7,5 triệu tấn, tăng 8% so với năm trước, trong khi thị trường gạo đóng túi có giá trị 30 tỷ baht (912 triệu USD), tăng 8-9%. Giá trị thị trường gạo Thái Lan trong năm nay được dự báo sẽ tăng đáng kể do giá gạo tăng cao.

Các số liệu thống kê cho thấy trong năm 2019, Thái Lan đã xuất khẩu 7,58 triệu tấn gạo, thu về 131 tỷ baht (hơn 4 tỷ USD), giảm 32% về lượng và 25% về giá trị so với năm trước đó.

Trong năm 2020, TREA đặt mục tiêu xuất khẩu 7,5 triệu tấn gạo với tổng giá trị hơn 4 tỷ USD, tương đương chỉ tiêu của Bộ Thương mại nước này. Đây là chỉ tiêu thấp nhất trong vòng bảy năm qua kể từ năm 2013, năm mà Thái Lan chỉ xuất khẩu được 6,6 triệu tấn gạo.

Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan mới đây đã tổ chức một cuộc họp với các cơ quan liên quan và các nhà xuất khẩu gạo để tìm kiếm những biện pháp giành lại ngôi vị nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới mà quốc gia Đông Nam Á này để mất từ 3 năm qua.

Hải Anh