Thực trạng xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại Thanh Hóa: Dang dở những dự án xử lý rác thải (Bài 3)

Dự án đốt rác phát điện hơn 20 năm mới xong thủ tục giao đất

Dự án Nhà máy đốt rác thải sinh hoạt phát điện tại phường Đông Sơn, thị xã Bỉm Sơn do Công ty TNHH năng lượng môi trường Tianyu Thanh Hóa làm chủ đầu tư. Dự án được xây dựng trên diện tích 100.422m2, công suất xử lý chất thải rắn sinh hoạt 1.000 tấn/ngày đêm (chia 2 giai đoạn; giai đoạn I: 500 tấn/ngày đêm, phát điện 18MW; giai đoạn II: 500 tấn/ngày đêm, phát điện 18MW). Tổng vốn đầu tư dự án khoảng 90 triệu USD (tương đương 2.051,1 tỷ đồng). Dự án được đầu tư đốt rác thải sinh hoạt phát điện, nhằm tận thu nhiệt để phát điện và các loại chất thải trơ làm vật liệu xây dựng; góp phần cải thiện môi trường, tạo việc làm cho lao động địa phương, tăng thu ngân sách Nhà nước.

Mang theo niềm tin và sự kỳ vọng lớn lào là vậy, tuy nhiên, từ khi dự án được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư đến nay, đã nhiều lần điểu chỉnh chủ trương đầu tư, xin gia hạn. Vấn đề này đã gây áp lực rất lớn cho công tác xử lý rác thải của Thị xã Bỉm Sơn nói riêng và các huyện lân cận nói chung; đặc biệt, dự luận đặt ra những hoài nghi về năng lực cũng như trách nhiệm của chủ đầu tư. Theo tìm hiểu của phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống - Moitruong.net.vn, dự án Nhà máy đốt rác thải sinh hoạt phát điện được cấp Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư từ năm 2004, điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Quyết định số 3454/QĐ-UBND ngày 12/9/2017; đến Quyết định số 4891/QĐ-UBND ngày 18/12/2017; Quyết định số 4155/QĐUBND ngày 21/10/2021 của UBND tỉnh Thanh Hoá về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án; và gần đây là Văn bản số 11327/UBND-THKH gửi các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Công Thương, UBND thị xã Bỉm Sơn: “Giao tham mưu việc giải quyết đề nghị gia hạn thời gian hoàn thành thủ tục giao đất, cho thuê đất của dự án Nhà máy đốt rác thải sinh hoạt phát điện tại phường Đông Sơn, thị xã Bỉm Sơn”.

Chia sẻ với phóng viên những vấn đề liên quan đến Dự án, đại diện Sở TNMT tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Về nguyên nhân chủ quan, chủ yếu do trách nhiệm và năng lực của chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án, công ty chưa tập trung hoàn thành các hồ sơ thủ tục theo các quyết định chấp thuận chủ trương của UBND tỉnh Thanh Hóa. Nguyên nhân khách quan: Dự án đốt rác phát điện của công ty thuộc nhóm công trình xây dựng cấp đặc biệt theo Luật xây dựng và nhóm dự án có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao theo Luật bảo vệ môi trường. Vì vậy, các hồ sơ, thủ tục pháp lý liên quan đều do Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ngoài ra, còn các thủ tục khác như: thẩm định PCCC, thỏa thuận đấu nối điện năng. Thời gian tổ chức thẩm định, phê duyệt các hồ sơ trên thời gian kéo dài. Việc xác định giá đất làm căn cứ xác định tiền thuê đất nộp ngân sách nhà nước có nhiều khó khăn do dự án có tính đặc thù, chưa có dự án tương tự trên địa bàn tỉnh để tính toán chi phí đầu tư làm cơ sở xác định giá đất. UBND tỉnh đã có Quyết định số 110/QĐ-UBND ngày 08/01/2024 phê duyệt giá đất cụ thể của dự án, Sở Tài nguyên và Môi trường đã hoàn chỉnh hợp đồng thuê đất với chủ đầu tư để giao đất thực địa cho Công ty khởi công xây dựng nhà máy.

Kỳ vọng Dự án xử lý rác Đông Nam hoàn thành đúng tiến độ

Dự án nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Đông Nam, huyện Đông Sơn, với mục tiêu phục vụ xử lý chất thải rắn (CTR) sinh hoạt cho thành phố Thanh Hóa, huyện Đông Sơn và vùng phụ cận, công suất xử lý 500 tấn/ngày/đêm, tổng mức đầu tư 554,96 tỷ đồng, do Công ty cổ phần đầu tư và phát triển công nghệ môi trường Ecotech làm chủ đầu tư. Dự án được triển khai từ cuối năm 2016, sau nhiều lần chậm tiến độ, dự án đã được UBND tỉnh điều chỉnh chủ trương đầu tư vào tháng 10/2022; đến nay, dự án đã hoàn thành việc xây dựng và lắp đặt thiết bị. Những vướng mắc từ các giai đoạn trước, đặc biệt là khâu nghiệm thu, cấp phép từ các cơ quan chức năng: Phòng cháy chữa cháy, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng,.. cũng đã được công ty rốt ráo khắc phục. Thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa, chậm nhất là đến quý 2 năm 2024, dự án sẽ đi vào hoạt động.

Dự án đi vào hoạt động sẽ giải quyết được bài toán nan giải về rác thải mà bấy lâu nay TP. Thanh Hóa, huyện Đông Sơn đang phải loay hoay xử lý. Xa hơn nữa, với công suất xử lý 500 tấn/ngày đêm, thậm chí sẽ còn được đẩy lên cao hơn khoảng 1000 tấn /ngày đêm, nếu việc vận hành hiệu quả, thì dự án xử lý rác thải Đông Nam sẽ là một trong những khu xử lý rác thải chủ lực của tỉnh Thanh Hóa.

Bởi theo Quyết định số 1592/QĐ-UBND, ngày 8/5/2020 của UBND tỉnh Thanh Hóa, về việc phê duyệt phương án xứ lý CTR tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050, thì Dự án xử lý rác thải tại xã Đông Nam sẽ chịu trách nhiệm xử lý rác thải cho khu vực TP. Thanh Hóa, huyện Đông Sơn, địa bàn 12 xã phía Tây của huyện Quảng Xương; giai đoạn 2026-2050 sẽ tiếp nhận xử lý thêm CTR của khu xử lý tại thị trấn Tân Phong (Quảng Xương), CTR của CCN Cống Trúc (Quảng Xương), KCN - đô thị - dịch vụ Tây thành phố và KCN - đô thị - dịch vụ Bắc thành phố.