Việt Nam phấn đấu có thêm 3 Vườn Di sản ASEAN vào năm 2025

Vườn Di sản ASEAN được định nghĩa là những khu bảo tồn có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì và bảo vệ hệ sinh thái đặc trưng của khu vực. Các khu vực này không chỉ góp phần bảo tồn đa dạng sinh học mà còn giúp nâng cao nhận thức cộng đồng, tạo điều kiện hợp tác giữa các quốc gia ASEAN trong công tác bảo vệ môi trường.

Việc duy trì và phát triển các Vườn Di sản ASEAN có ý nghĩa to lớn trong việc bảo tồn nguồn gen quý hiếm, sử dụng bền vững hệ sinh thái, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong giáo dục và nghiên cứu khoa học về môi trường.

Là quốc gia có số lượng Vườn Di sản ASEAN được công nhận nhiều nhất Đông Nam Á, đến nay Việt Nam có 12 khu vực được công nhận là Vườn Di sản ASEAN, gồm: Vườn Quốc gia Hoàng Liên (Lào Cai, Lai Châu), Vườn Quốc gia Ba Bể (Bắc Kạn), Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh), Vườn Quốc gia Bái Tử Long (Quảng Ninh), Khu bảo tồn Ngọc Linh (Kon Tum), Vườn Quốc gia Chư Mom Ray (Kon Tum), Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh (Gia Lai), Vườn Quốc gia U Minh Thượng (Kiên Giang), Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà (Lâm Đồng), Vườn Quốc gia Lò Gò - Xa Mát (Tây Ninh), Vườn Quốc gia Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) và Vườn Quốc gia Bạch Mã (Huế).

Hiện Chương trình Vườn Di sản ASEAN đã đưa ra ba mục tiêu trong quá trình hoạt động là xây dựng thỏa thuận giữa các Vườn Di sản ASEAN và các bên liên quan nhằm bảo tồn những khu vực được ưu tiên bảo vệ để giải quyết các mối đe dọa đối với đa dạng sinh học; tăng cường năng lực của các cơ quan quản lý Vườn Di sản ASEAN nhằm thúc đẩy nhận thức về bảo tồn và tiếp cận cộng đồng thông qua xây dựng năng lực, kết nối mạng lưới khu vực và trao đổi kinh nghiệm, tham quan, học tập; thu hút sự tham gia của cộng đồng địa phương.

Để triển khai ba mục tiêu này, các Vườn Di sản ASEAN của Việt Nam xây dựng kế hoạch quản lý, phương án quản lý rừng bền vững; nâng cao năng lực của các ban quản lý, cán bộ và các bên liên quan khác; triển khai các công cụ và phương pháp giám sát, đánh giá tại các Vườn Di sản; tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương; xây dựng tài chính bền vững cho các Vườn Di sản...

Trong năm 2024, Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) được giao nhiệm vụ kết nối các Vườn Di sản ASEAN của Việt Nam theo Chương trình Hành động Quốc gia về Đa dạng sinh học giai đoạn 2023 - 2025.

Nhiệm vụ giúp liên kết, xây dựng mạng lưới, chia sẻ thông tin giữa các Vườn Di sản ASEAN của Việt Nam; cụ thể hóa Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Nghị định của Chính phủ trong việc tăng cường năng lực cho quản lý và bảo vệ các di sản thiên nhiên; thúc đẩy mạnh mẽ việc thực hiện các cam kết quốc tế về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học trong thập kỷ mới (2021- 2030); chia sẻ quyền và lợi ích của các bên liên quan trong bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học theo định hướng phát triển bền vững.

Theo kế hoạch đến năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu có thêm 3 Vườn Di sản ASEAN mới, phù hợp với Chiến lược Đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học cùng Vụ Hợp tác quốc tế sẽ tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện hướng dẫn lập hồ sơ công nhận Vườn Di sản ASEAN cũng như quản lý bảo vệ môi trường.

Trong năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự kiến ban hành thông tư về kiểm kê, quan trắc đa dạng sinh học và hướng dẫn kỹ thuật bảo vệ môi trường tại các Vườn Quốc gia. Đồng thời, Bộ cũng đang xây dựng tiêu chí đánh giá quản lý môi trường và di sản thiên nhiên, thành lập mạng lưới Vườn Di sản ASEAN tại Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và hợp tác bảo tồn thiên nhiên.