Đồng bằng sông Cửu Long chủ động, linh hoạt, nhiều giải pháp ứng phó xâm nhập mặn

Hoàng Linh|10/11/2022 08:30
Theo dõi Môi trường & Cuộc sống trên

Đồng bằng sông Cửu Long chuẩn bị bước vào mùa khô năm 2022-2023, vì vậy, các địa phương trong vùng đã có nhiều giải pháp để chủ động, linh hoạt ứng phó với tình trạng khô hạn, xâm ngập mặn nhằm hạn chế ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là phần hạ lưu giáp biển của sông Mê Kông, có địa hình thấp và khá bằng phẳng với 2 vùng trũng lớn là Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên. Cùng với dòng chính - sông Tiền và sông Hậu, ĐBSCL có hệ thống kênh rạch chằng chịt với mật độ trung bình 4 km trong 1 km2, tạo điều kiện thuận lợi cho xâm nhập mặn do thủy triều đưa nước mặn vào sâu trong sông và nội đồng, đặc biệt trong mùa khô, khi mà lưu lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Kông giảm thấp.

Thực tế cho thấy, mùa khô những năm gần đây, tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn thường xuyên xảy ra ở các địa phương vùng ĐBSCL. Đơn cử thời điểm giữa mùa khô 2021 - 2022, nước mặn từ biển theo các kênh rạch xâm nhập sâu vào nội đồng các huyện Long Phú, Trần Đề, Kế Sách (tỉnh Sóc Trăng) với nồng độ mặn rất cao, gây ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt của người dân.

Ông Phạm Tấn Đạo - Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Sóc Trăng cho biết: “Vào khoảng cuối tháng 2/2022, nồng độ mặn đo được tại các trạm trên một số tuyến sông, kênh rạch ở huyện Trần Đề, huyện Long Phú, huyện Kế Sách (tỉnh Sóc Trăng) dao động từ 2,5 đến trên 18,4‰. Không chỉ thế, nước mặn từ biển ngày càng tiến sâu vào đất liền và ngâm lâu ở các kênh, rạch, gây nhiều khó khăn cho người dân lấy nước phục vụ sản suất, sinh hoạt”.

xam-nhap-man.jpg
Các tỉnh ĐBSCL đang chủ động ứng phó với hạn mặn

Theo báo cáo của ngành chức năng tỉnh Hậu Giang, giữa tháng 2/2022, nồng độ mặn đo được trên một số kênh rạch thuộc địa bàn TP. Vị Thanh, huyện Long Mỹ là 11,2‰. Một số địa phương ít khi nước mặn xâm nhập tới như huyện Châu Thành, TP. Ngã Bảy thì mùa khô khoảng 3 năm nay, nước mặn đã thường xuyên xâm nhập sông, kênh rạch, có thời điểm, nồng độ mặn đo được trên sông Cái Côn tiếp giáp với 2 địa phương này đạt 4,2‰.

Tại TP. Cần Thơ, từ năm 2015 đến nay, một số khu vực thuộc địa bàn thành phố xuất hiện rõ nét tình trạng mặn xâm nhập từ biển vào qua tuyến sông Hậu. Ông Nguyễn Quý Ninh - Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TP. Cần Thơ cho biết: Tuy nồng độ mặn thấp, thời gian mặn xâm nhập ngắn, nhưng cũng đã gây khó khăn cho người dân lấy nước tưới cho cây trồng.

Cụ thể, từ năm 2015 trở về trước, các loại hình thiên tai chủ yếu xảy ra trên địa bàn thành phố là giông lốc, sạt lở, ngập lụt; xâm nhập mặn hầu như không xảy ra. Tuy nhiên, từ mùa khô từ năm 2015 đến nay, nước mặn đã nhiều lần xâm nhập qua sông Hậu vào địa bàn quận Cái Răng, có thời điểm, nồng độ mặn đo được 3,4‰.

Mặc dù nước mặn từ biển Đông, biển Tây ngày càng xâm nhập sâu vào nội đồng, nồng độ mặn đo được tại một số tuyến sông, kênh rạch ở Hậu Giang, Sóc Trăng,… có thời điểm lên đến hơn 18‰. Tuy nhiên, từ năm 2018 đến nay, do có sự chủ động, linh hoạt trong việc đưa ra các giải pháp ứng phó của cơ quan, đơn vị chức năng và người dân nên xâm nhập mặn không ảnh hưởng nhiều đến diện tích, năng suất cây trồng cũng như nguồn nước sinh hoạt của người dân.

Để ứng phó hiệu quả với các hiện tượng cực đoan của biến đổi khí hậu, đặc biệt là tình trạng xâm nhập mặn, tỉnh Sóc Trăng luôn chủ động trong công tác dự báo, cảnh báo, thường xuyên cập nhật và thông tin rộng rãi trên các phương tiện truyền thông về độ mặn trong ngày cho người dân nắm để linh hoạt sản xuất; đồng thời, điều chỉnh cơ cấu cây trồng, vật nuôi, lịch mùa vụ, khuyến cáo người dân sử dụng các giống ngắn ngày, bố trí nhóm giống cùng thời gian sinh trưởng để sử dụng nước hiệu quả.

Đồng thời, tỉnh Sóc Trăng còn quy hoạch hơn 250.000ha để xây dựng các vùng sản xuất lúa, cây ăn trái, nuôi trồng thủy sản theo sinh thái nguồn nước ngọt, nước mặn, nước lợ. Đối với vùng ven biển thường xuyên xảy ra tình trạng xâm nhập mặn thuộc các địa phương như Vĩnh Châu, Trần Đề và một phần huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng đã tập trung phát triển nuôi trồng thủy sản và trồng rừng ngập mặn kết hợp nuôi thủy hải sản dưới tán rừng. Các vùng thuộc huyện Kế Sách, Long Phú, Thạnh Trị,… tỉnh Sóc Trăng tập trung phát triển diện tích lúa và cây ăn trái.

Còn tại TP. Cần Thơ, mặc dù tình trạng xâm nhập không khốc liệt như các địa phương khác trong vùng ĐBSCL, nhưng không vì thế mà các ngành chức năng của thành phố lơ là, chủ quan. Theo Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TP. Cần Thơ, từ năm 2015 đến nay, nước mặn xâm nhập vào địa bàn thành phố chỉ xuất hiện trong vài giờ. Xuất phát từ đặc điểm đó, các cơ quan, đơn vị chức năng của thành phố thường xuyên quan trắc diễn biến tình hình xâm nhập mặn và nồng độ mặn để kịp thời thông báo cho người dân ngưng lấy nước.

Ông Nguyễn Quý Ninh cho biết thêm: “Thời gian tới, các cơ quan chức năng của thành phố tiếp tục đầu tư hoàn thiện hệ thống đê bao, cống ngăn mặn để bảo vệ vùng sản xuất lúa, cây ăn trái quy mô vườn ở các huyện Phong Điền, Thới Lai, Cờ Đỏ; đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền giúp người dân nâng cao hiểu biết vấn đề xâm nhập mặn để chủ động, linh hoạt đưa ra các giải pháp ứng phó hiệu quả”

Tại Hậu Giang, để chuẩn bị phương án ứng phó với tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô năm 2022 - 2023, các ngành chức năng cùng các địa phương trong tỉnh hiện đang rà soát những vùng có khả năng mặn xâm nhập; đồng thời, lập kế hoạch duy tu, sửa chữa công trình thủy lợi; nạo vét các tuyến kênh tạo nguồn nước tưới, tiêu và trữ nước ngọt đảm bảo phục vụ sản xuất; triển khai đắp hàng trăm đập thời vụ ở những tuyến kênh rạch chưa xây dựng cống để ứng phó với nước mặn xâm nhập.

Ngoài ra, tỉnh Hậu Giang thường xuyên theo dõi diễn biến tình hình xâm nhập mặn trên hệ thống các trạm đo mặn tự động để khuyến cáo người dân trong việc lấy nước phục vụ sản xuất cũng như sinh hoạt; đưa ra khung lịch thời vụ xuống giống lúa để né mặn hoặc tận dụng nguồn nước mặn, nước lợ để nuôi trồng thủy hải sản, vừa thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, vừa nâng cao giá trị sản phẩm.

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
}
Đồng bằng sông Cửu Long chủ động, linh hoạt, nhiều giải pháp ứng phó xâm nhập mặn