Giữ gìn Tết xưa trong nhịp sống hiện đại

Tết Nguyên đán hay còn gọi là Tết cổ truyền, “Tết cái” của dân tộc diễn ra trong khoảnh khắc giao mùa, trong sự chuyển vần thiêng liêng của vũ trụ. Ở đó cùng với không khí giao hòa của đất trời, biểu hiện ở cây cối đâm chồi lộc biếc, người Việt thực hành các nghi lễ tri ân tổ tiên, gắn kết các thành viên trong gia đình, cộng đồng và cả xã hội. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, việc thực hành nghi lễ cùng với những thông điệp, ý nghĩa sâu sắc đã giúp dân tộc ta gìn giữ những giá trị hồn cốt văn hóa.

Cứ mỗi độ Tết đến Xuân về, từ ngày 23 tháng Chạp (Tết ông Công ông Táo) cho đến ngày cuối cùng của năm cũ, đâu cũng thấy rộn ràng không khí sắm Tết. Mọi người dọn dẹp sân nhà, trang hoàng nhà cửa; đi chợ Tết, sắm sửa quần áo mới, chọn mua cành mai, cành đào; cùng nhau đụng chung con lợn béo; dựng cây nêu để đón Xuân sang.

Tết cũng là dịp để gìn giữ những hương vị truyền thống của người Việt. Bánh chưng, bánh tét với lớp nhân vàng óng ánh bọc lấy lớp thịt mỡ béo ngậy bên trong, bên ngoài là lớp gạo nếp thơm dẻo. Tất cả được gói ghém trong những chiếc lá dong xanh mướt, cuộn chặt là nét đặc trưng trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam từ bao đời nay. Cùng với thịt mỡ, dưa hành, canh măng, nem rán, giò, chả... tạo nên những giá trị văn hóa ẩm thực, phong tục mang bản sắc riêng không gì có thể thay thế.

Tính chất thiêng liêng của Tết cổ truyền được thể hiện rõ trong những nghi thức tâm linh mà người Việt sửa soạn, cử hành từ Tết ông Công ông Táo, đến lễ cúng tất niên trong phạm vi gia đình, dòng họ đến những nghi thức tế lễ trời đất, thánh thần, biết ơn Thành hoàng làng và các vị anh hùng có công với dân với nước ở các đình, đền, chùa, am miếu.

Trước hương án, trong khói trầm thơm ngào ngạt, tiếng pháo nổ, tiếng chuông chùa ngân vang, đánh thức miền kí ức xa xưa; khơi dậy những khát vọng của con người về cái thiện, cái đẹp cùng những mong ước, hy vọng vào cuộc sống, tương lai tươi sáng.

Không chỉ vậy, Tết còn mang ý nghĩa biểu tượng linh thiêng trong tâm thức cộng đồng. Mỗi độ Tết đến Xuân về, ở khắp mọi nơi, nhất là đối với những người dân xa xứ lại luôn trào dâng những cảm xúc bâng khuâng, niềm nhớ gia đình, quê hương, nơi có ông bà, cha mẹ người thân cũng đang chờ đợi giây phút được gặp lại những người con xa quê trở về.

Nhắc đến Tết là nhắc đến những kí ức đẹp của tuổi thơ, nhớ những chặng đường gian khó, những kỷ niệm buồn vui, những tháng ngày tươi đẹp của mỗi người, mỗi gia đình, thậm chí là những bước đường lịch sử của dân tộc. Vì thế Tết là sợi dây gắn bó, kết nối giữa quá khứ với hiện tại; là hành trình của thời gian, giúp con người trở về với cội nguồn.

Trong bối cảnh mới, nếp nghĩ mới của không ít người cũng đã và đang tác động trái chiều đến Tết cổ truyền. Tuy nhiên, “Văn hóa còn thì dân tộc còn”, văn hóa là sự lắng đọng, kết tinh tình cảm, trí tuệ, phẩm chất, tâm hồn bao thế hệ người dân nước Việt mà những sinh hoạt, thực hành trước, trong và sau Tết cổ truyền là những biểu hiện sinh động, phong phú, đặc sắc nhất.

Gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của Tết cổ truyền sẽ tạo nền tảng tinh thần vững chắc, cổ vũ, động viên mỗi người không ngừng cố gắng vươn lên, cùng chung sức đồng lòng thực hiện thành công khát vọng xây dựng nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.