[Góc nhìn tuần qua]: Tương lai chống chọi thiên tai: Khi AI, robot và dữ liệu lớn là 'lá chắn' của nhân loại
Những hiện tượng thời tiết cực đoan như bão nhiệt đới, mưa lớn kéo dài, lũ lụt diện rộng… xuất hiện với tần suất ngày càng dày đặc và cường độ ngày càng khốc liệt. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản mà còn đe dọa đến tính mạng và sinh kế của hàng triệu người trên toàn thế giới - đặc biệt là tại các quốc gia có địa hình và điều kiện khí hậu dễ bị tổn thương như Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, Công nghệ Trí tuệ Nhân tạo (AI) đang nổi lên như một “vũ khí” đắc lực, giúp nâng cao độ chính xác dự báo, tối ưu hóa quy trình giám sát và đưa ra cảnh báo sớm, đồng thời hỗ trợ ra quyết định hiệu quả trong công tác ứng phó thiên tai. Tại Việt Nam, xu hướng ứng dụng AI vào công tác phòng ngừa và cảnh báo thiên tai cũng đang được đẩy mạnh, mở ra nhiều cơ hội để chủ động hơn trước các hiểm họa thiên nhiên ngày một phức tạp.
Dưới áp lực ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu và hiện tượng thời tiết cực đoan, việc nắm bắt kịp thời và chính xác diễn biến mưa, bão để chủ động ứng phó trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Việt Nam đã đầu tư xây dựng một hệ thống quan trắc hiện đại gồm hơn 3.500 trạm mưa tự động và 10 radar công suất cao, kết nối trực tiếp với Trung tâm Điều hành Quốc gia.
Ứng dụng AI trong ứng phó biến đổi khí hậu và bão lụt năm 2025 đã chứng tỏ tiềm năng to lớn: từ dự báo sớm, mô hình rủi ro, giám sát hình ảnh đến hỗ trợ ra quyết định quy hoạch và tái thiết. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả AI, cần giải quyết thách thức về dữ liệu, độ tin cậy mô hình và đào tạo nhân lực. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ, cùng cam kết chia sẻ dữ liệu và minh bạch hóa mô hình, AI hứa hẹn sẽ ngày càng đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, bảo vệ cộng đồng và phát triển bền vững.